Мектепке дейінгі тəрбие мен оқытудың үлгілік оқу бағдарламасы

1. Бағдарлама «Білім туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 5 жəне 14 баптарына, Мектепке дейінгі тəрбие мен оқытудың мемлекеттік жалпыға міндетті стандартына (бұдан əрі - Стандарт) сəйкес əзірленді.
2. Бағдарламаның мақсаты: мектеп жасына дейінгі балалардың жас ерекшеліктері мен жеке мүмкіндіктеріне сəйкес білім, білік, дағдыларын, рухани-адамгершілік құндылықтарын қалыптастыру, «Мəңгілік Ел» жалпыұлттық идеясына негізделген жалпыадамзаттық құндылықтарға, ұлтжандылыққа жəне толеранттылыққа тəрбиелеу, сондай-ақ  баланың мектепте оқуға əлеуметтік-психологиялық, тұлғалық, ерік-жігерлік, физикалық жəне зияткерлік даярлығы.
3. Бағдарламаның міндеттері: баланың өмірін қорғауды жəне денсаулығын нығайтуды қамтамасыз ететін заттық-кеңістіктік дамытушы орта құру, мектепке дейінгі білім берудің сабақтастығы мен үздіксіздігі ұстанымдарын қамтамасыз ету, балалардың дене, зияткерлік, коммуникативтік, адамгершілік, эстетикалық дамуына бағытталған білім беру салаларын кіріктіру, əр жас тобында бағдарлама материалының мазмұнын игеруде балалардың дамуы мониторингін ұйымдастыру, мектепке дейінгі ұйым мен отбасының бірлескен ынтымақтастығы, мектеп жасына дейінгі балаларды тəрбиелеуде ата-аналар қауымдастығының қажеттілігін қанағаттандыру.
4. Бағдарлама баланың коммуникативтік дағдыларының қалыптасуына, танымдық жəне əлеуметтік мотивтерінің көрінуіне, қызығушылығы мен білім алуға деген құштарлығының дамуына ықпал етеді.
5. Əр саладағы күтілетін нəтижелер сабақтардағы оқу мақсаттарының жүйесі арқылы беріледі.
6. Бағдарламаның мазмұны балалардың дене жəне психологиялық дамуының келесі жас кезеңдерін қамтиды:

Бөбек жасы – 1 жастан 3 жасқа дейін:

ерте жас – 1 жастан 2 жасқа дейін (ерте жастағы топ); кіші жас – 2 жастан 3 жасқа дейін (бірінші кіші топ); Мектепке дейінгі жас – 3 жастан 6(7) жасқа дейін:

мектепке дейінгі кіші жас – 3 жастан 4 жасқа дейін (екінші кіші топ); мектепке дейінгі орта жас – 4 жастан 5 жасқа дейін (ортаңғы топ); мектепке  дейінгі  естияр  жас  –  5  жастан  6  (7)  жасқа  дейін  (5  жастан

6 жасқа дейін – мектепке дейінгі ұйымдағы ересектер тобы, 6 жастан 7 жасқа

дейін – жалпы білім беретін мектептегі, лицейдегі, гимназиядағы мектепалды даярлық сыныбы).

1. Бағдарлама меншік нысанына қарамастан, мектепке дейінгі ұйымдардың барлық түрлері мен типтеріне жəне мектепалды даярлық сыныптарына ұсынылады.

2-тарау. Ерте жастағы топ (1 жастан 2 жасқа дейін)

1-параграф. «Денсаулық» білім беру саласы

1. «Денсаулық» білім беру саласының базалық мазмұны дене шынықтыру ұйымдастырылған оқу қызметінде жүзеге асырылады.
2. Мақсаты денсаулықтысақтау технологиясын қолдана отырып, балалардың толыққанды денесін жəне психикасын дамытатын, ағзаны шынықтыратын, негізгі қимылдарды дамытатын жағдайлармен қамтамасыз ету болып табылады.
3. Міндеттері:

балалардың өмірін қорғауға жəне денсаулықты нығайтуға жағдай жасау; жүру,   жүгіру,   өрмелеу,  лақтыру,  секіру,   тепе-теңдікті    жетілдіруге

мүмкіндік беретін негізгі қимыл түрлерін дамыту жəне үйлестіру;

денсаулықты нығайтуға ықпал ететін мəдени-гигиеналық дағдыларын қалыптастыру;

дербестікке, дене жаттығуларын орындауға ынтасын тəрбиелеу. 11.Дене шынықтыру (1 жастан 1 жас 6 айға дейін).

Негізгі қимыл түрлерін дамыту жəне үйлестіру біліктер мен дағдыларды қалыптастыратын ойын барысында қамтамасыз етіледі.

1. жүру тура жолдың бойымен (ені 25-30 см, ұзындығы 2–3 м жəне ені

30 см, ұзындығы 3–5 м) жүру, ересектің көмегімен жəне көмегінсіз гимнастикалық тақтай бойымен (ені 25-30 см) жүру, ересектің  көмегімен жəшікке (биіктігі 10–15 см) шығу жəне одан түсу, еденде жатқан лентадан (арқаннан, таяқтан) аттап өту;

1. еңбектеу. Орындықтың, үстелдің, арқанның (биіктігі 50 см), доғаның астынан төрттағандап еңбектеп өту, бөренелер арқылы өту, параллель жатқан арқандардың арасынан (жол бойымен) еңбектеу. 2 м қашықтыққа дейін еңбектеу, құрсаудан еңбектеп өту. Шағын саты бойымен жоғары, төмен (биіктігі 1 м) өрмелеу;
2. лақтыру, домалату. Допты бір қолмен жəне қос қолмен ұстау; түрлі көлемдегі доптар мен шарларды жинау, оларды өздігінен себетке (жəшікке) салу, шарларды домалату, допты екі қолмен алға лақтыру, допты алға  домалату (отырып, тұрып), допты төменге, алысқа лақтыру;

Мəдени-гигиеналық дағдылар.

1. баланы жуынудың қарапайым дағдыларына, киінуге, шешінуге жəне түбекке сұрануға үйрету;
2. ұқыптылыққа,  тазалыққа  тəрбиелеу,  бетінің,  қолының,  мұрнының ластығын байқауға, оларды жууға, сүртуге, дымқыл киімін шешуге үйрету.

Балаларды шынықтыру ауа, су шараларымен, серуен кезінде ультракүлгін сəулелердің əсерлерімен жүзеге асырылады. Ата-аналардың тілектерін ескере отырып, 2-3 минут бойы жылы құмның үстінде жалаң аяқ жүруге рұқсат ету.

Ауа ванналары күніне бірнеше рет киіну-шешіну кезінде қолданылады, ауа ванналарының ұзақтығы 2-3 минуттан, 6-10 минутқа дейін ұзартылады.

Күтілетін нəтижелер:

негізгі қимыл түрлерінің алғашқы дағдыларына ие; өз-өзіне қызмет көрсету дағдыларына ие;

дене жаттығуларын орындауға ықылас танытады, ересектердің көмегімен өзін ретке келтіреді;

тазалық пен ұқыптылыққа қанағаттанған сезімін білдіреді; 12.Дене шынықтыру (1 жас 6 айдан 2 жасқа дейін).

1. жүрудің түрлі дағдыларын қалыптастыру: бірқалыпты, аяқтың ұшымен, жұппен, шағын жəне бүкіл топпен жəне керісінше бағытты өзгертіп, белгі бойынша тоқтап жүру, жолмен (ені 30 см, ұзындығы 3-5 м), орындықтардың, текшелердің, таяқтардың, кегльдердің  арасымен, текшелерден, құрсаулардан, таяқшалардан аттап жүру,  құрсаудан  құрсауға өту, жоғары, төмен қойылған көлбеу тақтай үстімен, тəрбиешімен бірге гимнастикалық орындықтың үстімен жүру;
2. жүгірудің түрлі дағдыларын қалыптастыру: жай, шашырап, берілген бағыт бойынша, түрлі қарқында; заттардың арасымен, аяқтың ұшымен, белгі бойынша тоқтап, бір-бірінің артынан, шағын топпен жəне барлық топпен, бағытты өзгертіп жүгіру;
3. еңбектеу. Гимнастикалық орындықтың үстінен, астынан өрмелеп еңбектеу, домалаған доптың артынан еңбектеу, жоғары қойылған көлбеу тақтайдың, гимнастикалық орындықтың бойымен еңбектеу. Бір аяқты екінші аяқтың жанына қойып, бөренеден асып өту;
4. домалату, лақтыру. Допты шағын төбешіктен домалату, допты тəрбиешіге домалату жəне лақтыру; допты алға, жоғары лақтыру, баланың кеудесінің деңгейінде тартылған лентадан допты асыра лақтыру.

Жалпы дамытушы жаттығулар: қолды жоғары көтеріп, төмен түсіру, қолды алға созу, қолды арқаға  қою,  бүгу  жəне  қайта  жазу,  қолдың  білектерін сермеу, айналдыру, қолдың алақандарын жоғары, төмен бұру, қолдың саусақтарын бүгу, ашу, саусақтарды жұмып, ашу, ұсақ заттарды саусақтарымен іліп алу, заттарды бір-біріне беру арқылы отырып жəне тұрып оңға, солға қарай бұрылу, алға еңкейіп жəне түзулену, сүйемелдеу арқылы жүрелеп отыру, секіруге ұмтылу. Ұйымдастырудың түрлері – жұптасу, шағын топпен, топпен жұмыс.

Мəдени-гигиеналық дағдылар. Гигиеналық талаптарды сақтау:

1. тамақтану кезінде: үстел басына қолды жуғаннан кейін отыру, орындыққа өзі отырып, одан өзі тұру; тамақты төгіп-шашпай ұқыпты ішу, майлықты қолдану, тамақтан соң алғыс айту;
2. жуыну кезінде: қолдарын (алақандарын бір-біріне үйкелеу) жəне бетінің төменгі жағын алақанымен жуу, ересектердің көмегімен беті-қолдарын сүрту;
3. киініп-шешіну кезінде: киімдерін белгілі тəртіппен шешу жəне кию,

оларды дұрыс жинау, киіміне арналған шкафты білу;

1. баланың   түбекке   сұрана  білу  дағдыларын  қалыптастыру,  өзінің түбегінің орнын білу; тек өз түбегіне отыру;
2. бет орамалмен ескерткен кезде мұрнын сүрту, оны қалтасынан өзі алу жəне салу;
3. өзінің заттарын, сүлгісін сақтайтын орынды білу, үстел басындағы өзінің орнын, киімге арналған шкафты білу.

Дербес қимыл белсенділігі.

Балалардың дербес   ойындарында   қимыл                               белсенділігін   реттеуге           ықпал ететін жағдайлар жасау.

Сауықтыру-шынықтыру шаралары:

1. балаларды шынықтыруды күні бойы жəне ұйқыдан соң киіндіру кезінде де жүзеге асыру;
2. киіміндегі олқылықты байқай білуге тəрбиелеу, ересектердің көмегімен өзін ретке келтіруді, ұқыптылыққа жəне тазалыққа рахаттану сезімдерін дамыту;
3. медицина қызметкерінің жетекшілігімен ауада жəне суда шынықтыру шараларын жүргізу;
4. күнделікті шынықтырудың бір түрі - суды ағызып, қолын шынтаққа дейін жуу. Бөлме температурасы +22°С төмен емес жағдайда баланың денесі толық немесе денесінің бір бөлігі сумен шынықтырылады;
5. арнайы шынықтыру шаралары (ұсынылған тəсілдердің біреуі қолданылады): беліне дейін жəне бүкіл денесін дымқыл шүберекпен сүрту. Судың температурасын +36°С бастап +28°С жеткенге дейін біртіндеп төмендету (4–5 күн сайын 2 градусқа төмендету).  Денесінің  белгілі  бір  бөлігін сүртінуде су температурасын +35°С бастап +23°С дейін (4 күн сайын 2 градусқа төмендету) төмендету, қарама-қарсы температурадағы жылы, салқын су құю: басында су температурасы +36°С бастап +25°С дейін, соңында +38°С бастап+18°С дейін төмендетіледі.

Күтілетін нəтижелер:

қимылды үйлестірудің бастапқы дағдыларына ие;

жаттығуларды көзбен бағдарлау арқылы ойын түрінде (жануарлардың қимылдарына еліктеу) педагогпен бірге орындайды;

күнделікті шынығу тəсілдерін біледі;

ересектердің көмегімен өзіне-өзі қызмет етудің қарапайым дағдыларын сақтайды.

2-параграф. «Коммуникация» білім беру саласы

1. «Коммуникация» білім беру саласының базалық мазмұны-сөйлеуді дамыту, көркем əдебиет ұйымдастырылған оқу  қызметінде  жүзеге асырылады.
2. «Коммуникация» білім беру саласының мазмұны баланың тілін дамытуды, коммуникативтік дағдыларын қалыптастыруды, белсенді жəне

пассивті сөздік қорын, тілдің грамматикалық құрылымын, дыбыстық мəдениетін, баланың байланыстырып сөйлеуін басқа білім салаларымен кіріктіру арқылы жетілдіруді қамтамасыз етеді.

1. Мақсаты   тілдік   қарым-қатынасқа  қажеттілікті   қалыптастыратын жағдайлармен қамтамасыз ету болып табылады.
2. Міндеттері:

қарым-қатынастың     коммуникативтік     дағдыларын    жəне      тыңдау мəдениетін қалыптастыру;

тілдің сөздік қорын дамыту;

тілдің  грамматикалық  құрылымына,  сөзді дыбыстау мəдениетіне     жəне байланыстырып сөйлеуге үйрету.

1. «Сөйлеуді дамыту» ұйымдастырылған оқу қызметінде Бірінші жартыжылдықтың маңызды міндеті ересектердің сөйлеу тілін түсінуін дамыту болып табылады. Екінші жартыжылдықта белсенді сөйлеуін дамытуға баса назар аудару.
2. Сөйлеуді дамыту (1 жастан 1 жас 6 айға дейін). Бірінші жартыжылдықта балалардың сөздік қоры заттардың атын, тіршілік иелерінің қимыл-əрекетін (ұйықтайды, тамақ жейді, əн айтады, тыңдайды жəне тағы басқа), сонымен қатар, балаларға таныс заттардың  белгілерін  білдіретін (үлкен, кіші, қызыл жəне тағы басқа) сөздермен кеңейтіледі.

Балалар:

1. өзінің, жақын туыстарының есімін, киім, жиһаз, ыдыс-аяқтардың, кейбір көлік құралдарының, бірнеше таныс жануарлар мен  өсімдіктерді атауды;
2. өзінің (қол, аяқ, бас, ауыз, көз,  құлақ)  жəне  ойыншық- жануарлардың дене мүшелерін ажыратып, атай білуді;
3. құрылымы жəне мазмұны бойынша қарапайым сөз тіркестерін түсінуді, өтініштерді орындауды, ойыншықтармен күрделі емес шағын қойылымдар көрсетуді,тұрмыстық жəне қызықты жағдайларды суреттейтін 1-3 əрекетті;
4. тілді көрнекіліксіз түсіну, заттарды табу жəне оларды суреттен тану, елеулі белгілері бойынша заттарды іріктеуді, тапсырмаларды орындауды;
5. сəйкес суреттерді, ойы ншықтарды, іс-əрекеттерді көрсету арқылы кейіннен көрнекіліксіз мазмұны бойынша шағын, қарапайым əңгімелерді, өлеңдерді, санамақтарды түсінуді;
6. шығармаларды тыңдау, оны қабылдау, мазмұнына эмоционалды жауап беруді үйренеді.

Белсенді сөйлеуді дамыту

1. белсенді сөйлеу қажетті ақпаратты түрлі жолдармен жеткізу негізінде дамиды: ыммен, қимылмен, былдыр сөздермен, таңдануды, қуанышты, наразылықты, өкінуді жəне тағы басқа білдіретін кейбір эмоциялық екпіндерді қайталайды;
2. сөздік қор туыс адамдардың атауын (ата, əже, əке, ана), таныс заттар мен ойыншықтарды (шыныаяқ, кереует, үстел, қонжық, қуыршақ), кейбір

тағам түрлерін (ботқа, сүт), белгілі қимылдарды (ал, тұр, жібер) білдіретін сөздермен толықтырылады. Ересектердің сөздерін тыңдай білуге, «Бұл не?»,

«Не істеді?» сұрақтарына жауап беруге, сұрақ қоя білуге, жеңіл  тапсырмаларды орындай білуге, «болмайды»,  «рұқсат»  сөздерін  түсініп, дұрыс əрекет жасауға үйрету.

1. Сөйлеуді дамыту (1 жас 6 айдан 2 жасқа дейін). Аталған жастағы балалардың сөйлеу тілін түсінуі: бөлмедегі жəне бөлмеден тыс заттар, кейбір жануарлар, олардың қимылдары, ойыншықтар (көжек, қонжық, балық, құс), заттардың белгілері, заттардың жай-күйлері, орны, мезгілдік жəне сандық қатынастар; қалауына байланысты (су ішкісі, тамақ жегісі, ұйқысы келеді) іс- əрекеттер; дене күйі, көмек, қуаныш, жанашырлық сезімі, жасы мен жынысына сəйкес айналасындағы адамдарға қатысты сөздер есебінен кеңейтіледі.

Дағдыларды:

1. тұрғын үй бөлмелерінің атауын, бұл бөлмелерде еркін бағдарлай білуді жəне олардың неге арналғандығын;
2. таныс заттарды атауы, түстері, дыбысталуы бойынша топтастыра білуді;
3. ересектердің айтқанын мұқият тыңдау, оның нұсқауларын орындау, екі-үш əрекеттен тұратын жеңіл тапсырмаларды есте сақтап, орындау, жалғаулары бар сөйлемдерді түсінуді;
4. қоршаған ортамен қарым-қатынасты реттеуге жəне қалауларын білдіруге қажетті сөздерді (алғым келеді, берші, жібер, əрі жылжы) қолдана білуді қалыптастыру.

Баламен тілдесу барысында сергек, қуанышты көңіл-күйді, ересектермен əңгімелесу ниетін қолдау, олардың нұсқауларын орындау, олардың əрекеттері мен сөздеріне еліктеу үшін тақпақтарды, əзілді тапқыр сөздерді, ертегілердің күлкілі кіріспесі қолданылады.

Мəнерлі сөйлеуде: шығарманың мазмұнына қатысты  айтылатын сұраулы, бұйрықты, лепті интонацияны түсінуді дамыту бойынша жұмысты жалғастыру.

Белсенді сөйлеу ересектердің сөйлеген сөздерін қайталау арқылы жеке сөздер мен тіркестерді жаңғырта  білу,  əн,  өлең,  тақпақтарды  тыңдай  отырып, жекелеген сөздерді дауыстап жəне əндетіп айту арқылы дамиды.

Белсенді сөздікті байыту, былдыр сөздер мен дыбыстарға еліктеуді біртіндеп жалпы қолданатын тілдік формамен ауыстыру, заттар мен іс- əрекеттерді білдіретін жаңа сөздерді енгізу, пассивтік сөздік қордағы сөздерді айтуға үйрету.

Табиғи жағдайда айналасындағы, суреттердегі заттарды атауды, ересектер мен құрбыларына жүгіне білуді (сұрашы,  алғыс  айт,  қара,  кім  келді жəне тағы басқа), еліктеу бойынша жаңа  сөздерді,  екі-үш  сөзден тұратын сөйлемдерді айту, түсінікті сұрақтарға жауап беруді жалғастыру.

Айналасындағы адамдардың сөзін мұқият тыңдау, олардың ауызша талаптарын орындау қабілеттерін дамыту.

Дұрыс үлгілік сөйлеу дағдыларын, ана тілінің грамматикалық ережелерін ескеріп, сөйлемдерді құруды қалыптастыру.

Күтілетін нəтижелер:

өзінің,    жақын    адамдарының   есімдерін    біледі,    киімні,    жиһазды, ыдыстарды, кейбір қозғалыс құралдарын атай біледі;

кейбір жануарлар мен олардың қимылдарын біледі, заттардың белгілерін, жай-күйлерін, орналасқан орындарын атайды;

өзінің дене мүшелерін ажыратады жəне атайды, дыбыстық еліктеуіш сөздерді жалпы қолданылатын сөздермен ауыстырады;

мазмұны қарапайым сөз тіркестерін, ойыншықтармен күрделі емес шағын қойылымдарды түсінеді;

сөзбен немесе қысқа сөз тіркесімен өз өтінішін білдіреді;

дауысты   дыбыстарды  жəне    түсінікті   артикуляциялық  қатынастағы дауыссыз дыбыстарды анық айтады;

тұрғын үй бөлмелерін атайды, бөлменің ішін бағдарлай алады; атауы,түсі,айтылуы бойынша таныс заттарды топтастырады;

үлкендерді мұқият тыңдай алады, оның нұсқауын орындайды, екі-үш іс- əрекеттен тұратын күрделі емес тапсырмаларды есте сақтайды жəне орындайды, онда, оған көмекші сөз құрылымдарын түсінеді;

қоршаған ортамен (керек болып тұр, бер, жібер, жылжы) өзара қарым- қатынасты реттеу мен қалауын білдіру үшін қажетті сөздерді қолданады.

1. Көркем əдебиет

1. сабақтың негізгі міндеті шығармаларды тыңдау, мазмұны бойынша түсінікті ертегілер, əңгімелер, өлеңдер, тақпақтарды түсіну үшін жағдайлар жасау;
2. шығарма кейіпкерлеріне деген жанашырлық дағдыларын, халықтық шығармалар, тақпақтар, өлеңдердің ырғағы мен əуенділігіне эмоциялы түрде жауап беруді қалыптастыру;

1. Көркем əдебиет (1 жастан 1 жас 6 айға дейін).

1. шағын қарапайым мазмұнды əңгімелерді, тақпақ, бесік жырларын сурет, ойыншық, түрлі əрекеттер жəне аудио-бейнематериалдар  арқылы тыңдау мəдениетін жəне оларды түсіну дағдыларын қалыптастыру;
2. көркем мəтінді тыңдау жəне оның мазмұнын белсенді қабылдау дағдыларын дамыту;

1. Көркем əдебиет (1 жас 6 айдан 2 жасқа дейін).

1. мəнерлі сөйлеудегі: көркем шығарманың мазмұнына қатысты айтылатын сұраулы, бұйрықты, лепті интонацияларды түсінуін дамыту. Мəтінді қайталап оқу, көрсету арқылы сөздерді айта білуге үйрету;
2. балаларға ойын əрекеттерін, оқу, айтып  беру,  көрсету  барысында  мəтінге сəйкес таныс əуендерді орындай білуге, халық шығармаларының, тақпақтар мен əндердің ырғақтығы мен əуезділігін эмоциялы қабылдауға баулу;
3. адамдар мен жануарлардың əрекеттері бейнеленген шағын əңгімелерді, ертегілерді, өлеңдерді тыңдауға жəне эмоционалды көңіл-күйлерін білдіруге,

балалардың түсінуіне жеңіл табиғат құбылыстарын: қар, жаңбыр, жел, шалшық тағы басқа атауға үйрету;

1. оқу,   айтып   беру  жəне   көрсету  барысында  балаларды  шығарма кейіпкерлеріне жанашырлық танытуға, мəтіннің сөздерін айтуға баулу;
2. балаларды  ойын   əрекеттеріне  қатысуға,  халық шығармаларының, тақпақтардың, əндердің музыкасы мен ырғағына көңіл күйін білдіруді үйрету;
3. кітаптардағы суреттерді қарастыруды үйрету. Күтілетін нəтижелер:

қысқа, қарапайым əңгімелер, өлеңдер, тақпақтарды тыңдайды жəне түсінеді;

көркем туындылардың мазмұнындағы сұраулы, мақұлданған, лепті интонацияларды түсінеді;

қайталап оқу кезінде мəтіндегі сөздерді айта алады;

шағын өлеңдер, ертегілер, əңгімелерге эмоционалды көңіл-күй танытады; шығарма кейіпкерлеріне жанашырлық танытады.

3-параграф «Таным» білім беру саласы

1. «Таным» білім беру саласының базалық мазмұны сенсорика, жаратылыстану ұйымдастырылған оқу қызметінде іске асырылады.
2. «Таным» білім беру саласын ұйымдастыруда баланың қоршаған ортаны бағдарлау аясы кеңейтіледі жəне байытылады, сезімдік тəжірибесі қалыптасады, түйсіктері жəне қабылдауы жетілдіріледі.
3. Мақсаты табиғат құбылыстары, адамдардың өмірі туралы түсініктерін, танымдық қабілеттерін қалыптастыруға арналған жағдайлармен қамтамасыз ету болып табылады.
4. Міндеттері:

қоршаған орта туралы білімін кеңейту жəне байыту; сенсорлық қабілеттерін қалыптастыру;

өлі   жəне   тірі   табиғат   құбылыстары  жайлы   бастапқы   түсініктерін қалыптастыру;

жануарлар əлеміне қамқор қарым-қатынас жасауға тəрбиелеу;

бейнелі-қимылдық ойлауды, есті, қиялды, зейінді, қабылдауды дамыту.

1. Сенсорика. Сенсорлық саланы қалыптастыру, зейін,  қабылдау, ойлау, затты қолдану əрекеттері, түсті, пішінді жəне көлемді бағдарлауды дамыту.
2. Сенсорика (1 жастан 1 жас 6 айға дейін).

Балаларда заттарды сырғымалы лентаның көмегімен, ауа шарын, ойыншық машинаны, арбаны жібінен тарту, жібінен тарта отырып, дыбысын шығара білу қабілеттерін дамыту.

Орындауға үйрету:

1. бір-бірімен байланысты тура жəне кері əрекеттерді орындау: жаю жəне жинастыру,  алу  жəне  салу,  шарлардың   түрлі  түсті  тығындарын қорапқа,

шелекке ауыстырып салуды, оларды еңіс жазықпен сырғанату;

1. заттарды өлшемі немесе пішіні бойынша сəйкес ұяларға орналастыра отырып, салыстыруға арналған тапсырмаларды орындау;
2. екі бөліктен тұратын ойыншықтарды, түрлі өлшемдегі 2–3 сақинадан тұратын конустық негіздегі (өзекшесі) пирамидаға, кейіннен тік өзектегі пирамидаға бір өлшемді бірнеше сақинаны, содан кейін түрлі өлшемді екі топтағы сақиналарды белгілі бірізділікпен жинастыру;
3. қызыл, сары, жасыл, көк, ақ жəне қара түске боялған: біртекті заттарды тану жəне жұмыс жасау;
4. түрлі материалдардан жасалған заттардың шығаратын дыбыстарын, сонымен бірге музыкалық тембрлердің дыбыстарын ажырату.

1. Сенсорика (1 жас 6 айдан - 2 жасқа дейін). Қабілеттерді:

1. заттар-құралдарды қолдану, олармен əрекет ету, пішінді, көлемді, түсті, дыбысты ажырата білуді;
2. неғұрлым күрделі заттармен əрекеттерді орындау – таяқшалары бар сақинамен, аулағышпен, қарпығышпен сəйкес келетін ойыншықтар мен шарларды жылжыту, алу жəне орындарын ауыстыра білуді;
3. қазықшаларды ылғал құмға балғамен қағып кіргізе білуді;
4. біртекті заттарды ортақ белгісі: пішіні, түсі бойынша топтастыра білуді;
5. ұсақ қол моторикасын дамыту үшін заттармен нəзік қимылдар жасауды, дидактикалық ойындарда жəне тұрмыста балалардың сенсомоторлық «көз-қол» үйлесімділігін қалыптастыруды;
6. естуді дамыту үшін түрлі дыбыс шығаратын заттармен (қоңыраулар, аспалы металл таяқшалар, шиқылдайтын ойыншықтар, музыкалық ойыншықтар) таныстыруды;
7. қабылдауды дамыту үшін бір мезгілде екі қасиетті: түс пен  өлшемді,  пішін мен өлшемді, пішін мен түсті, негізгі төрт түсті (қызыл, көк, сары, жасыл) ажыратуды;
8. логиканы дамыту үшін пішіні, түсі, көлемі бойынша бір-біріне ұқсас заттарды сəйкестендіру мен топтастыруды қалыптастыру.

Күтілетін нəтижелер:

ересектердің көмегімен қарапайым құрылыстарды құрастыра алады;

іс-əрекет орындауға болатын қарапайым заттар-құралдарды қолданады; біртекті   заттарды           ортақ    белгісі                   (өлшемі,   пішіні)                               бойынша  топтастыра

біледі;

түсі мен көлеміне қарамастан таныс заттарды таниды жəне көрсетеді; негізгі төрт түсті ажыратады; ересектердің нұсқауларын түсінеді жəне

айналасындағы кеңістіктен заттарды таба алады.

1. Жаратылыстану (1 жастан 1 жас 6 айға дейін).

1. тірі жəне өлі табиғат құбылыстары туралы бастапқы түсініктерін қалыптастыру;

1. заттарды, олардың белгілерін, қарапайым əрекеттерді тани білуге, табиғат бұрышындағы аквариумдағы балықтарды, жемсауытқа ұшып келетін құстарды, үй құстары мен жануарларды (ит, мысық,  қоян,  тотықұс)  бақылауға, шөпті, гүлдерді, ағаштарды (бұталарды) ажыратуға үйрету;
2. өсімдіктер мен жануарларға деген қызығушығын дамыту.

1. Жаратылыстану (1 жас 6 айдан - 2 жасқа дейін).

Қоғам өміріндегі кейбір нақты жағдаяттар жайлы қарапайым ұғымдарды қалыптастыру.

Балаларды:

1. қоршаған ортадағы жəне суретте берілген заттарды, көлік түрлерін,үй жануарларын танып, олардың дауыстарына еліктеуді;
2. жануарлардың  ерекшеліктерін,  іс-қимылдарын,  белгілерін ажырату жəне атауды;
3. табиғат құбылыстарын бақылап, оларды атауды;
4. гүлдеп тұрған бөлме өсімдіктерінің əсемдігіне көңіл бөлуді;
5. кейбір көкөністер мен жемістер жайлы біліп, оларды суреттерде жəне шынайы тани білуге үйрету.

43. Күтілетін нəтижелер:

кейбір жануарларды шынайы тұрғыда, суреттерден таниды жəне атайды; кейбір көкөністер мен жемістер жайлы біледі, оларды суреттерде жəне

шынайы таниды;

табиғат құбылыстарын атайды.

1. параграф. «Шығармашылық» білім беру саласы

1. «Шығармашылық» білім беру саласының базалық мазмұны: сурет салу, мүсіндеу, музыка ұйымдастырылған оқу қызметінде жүзеге асырылады.
2. Мақсаты    балалардың   танымдық,    шығармашылық,  музыкалық қабілеттерін қалыптастыру болып табылады.
3. Міндеттері:

өнімді əрекеттерге қызығушылықтарын ояту; балалардың байқампаздығын дамыту;

көрнекі-қимылдық ойлауды, есті, қиялды, зейінді, қабылдауды дамыту; қоршаған   орта   туралы   түсініктерін   жəне    сенсорлық   қабілеттерін

қалыптастыру.

1. Сурет салу

1. бейнелеу құралдары арқылы балалардың шығармашылық қабілеттерін қалыптастыру;
2. бейнелеу тəсілдерін үйрету.

1. Сурет салу (1 жастан 1 жас 6 айға дейін).

1. сурет салуға балалардың қызығушылығын тəрбиелеу;
2. балаларды  бояулардың   ашық   түстерін   эмоциялы   қабылдауға, қарындаштармен,  фломастерлермен           сурет  салуға,  қағаз  бетін   ашық                түсті

дақтармен,  жақпалармен толтыруға  бояу                 жағылған   саусақпен қағазға сурет салуға үйрету.

1. Сурет салу (1 жас 6 айдан - 2 жасқа дейін).

Балаларды: 4 негізгі түстерді (қызыл, көк, сары, жасыл) қолдануға, қағаз бетіне бейнелерді дұрыс орналастыруға; қарындашпен, фломастермен жұмыс жасау техникасына, бояу жағылған саусақпен жəне алақанмен қағазға сурет салуды үйрету.

Күтілетін нəтижелер:

қарындашпен, фломастермен сурет салуға ынта білдіреді; бояулардың ашық түсіне эмоционалды көңіл-күй танытады;

қағаз   парағын  ашық   түсті   дақтармен,  жақпалармен  ырғақты    түрде толтырады;

қағаз бетіне алақанымен ұқыпты баса біледі.

1. Мүсіндеу (1 жастан 1 жас 6 айға дейін).

Сазбалшықпен, оның қасиеттерімен таныстыру. Балаларды ермексаздың, сазбалшықтың  кесектерін   алақан  арасында  домалатуды,  алақан  арасында

«шарлар» жасауды, жалпақ, дөңгелек пішіндерді мүсіндей білуге үйрету.

1. Мүсіндеу (1 жас 6 айдан - 2 жасқа дейін).

Балаларға ермексазды, сазбалшықты алақан арасына ала білуді, өз қалауы бойынша алынған пішіндерді құрастыруды, жалпақ, дөңгелек пішіндерді мүсіндей білуге, қолданылған материалдарға ұқыпты қарым-қатынас жасай білуге үйрету.

Күтілетін нəтижелер:

сазбалшықты алақан арасында домалата алады; жалпақ дөңгелек пішіндерді мүсіндейді;

тəрбиешінің көрсетуі бойынша алынған пішіндерді құрастыра біледі.

1. Музыка

Музыкаға, əн салуға, музыкалық-ырғақтық қимылдарға қызығушылықтарын қалыптастыру.

1. Музыка (1 жастан 1 жас 6 айға дейін).

Балаларға мазмұны бойынша жақын əндерді тыңдауды, олардың көңіл- күйіне эмоционалды үн қатуды, оларды сəйкесінше қимылдармен көрсетуді; фортепианода 3–4 минуттық үзілістермен орындалатын көңілді жəне баяу əуендерді тыңдауды, дыбысқа еліктеулерді қайталау, əндегі жекелеген сөздерді айтуды, ересектердің созылыңқы айтқан екпіндеріне еліктеу, тіркестердің соңын қосылып айтуды, əндегі қайталанып айтылатын интонацияларды əндетіп айтуды, сүйемелдейтін əннің сөздеріне байланысты екі қимылдың  ауысуын есте сақтау, осы қимылдарды алдымен ересектің көрсетуімен, кейіннен əннің сөзі бойынша орындауды үйрету.

Күтілетін нəтижелер:

музыкамен жүре біледі;

ересектердің орындаған əндерін тыңдайды;

ойын əрекеттерін музыкалық сүйемелдеумен орындауды біледі;

би əуендерінің көңілді сипатын күрделі емес қимылдармен: аяқтан аяққа ауысу, өкшелерін соғу, қолдың буынын айналдыру,орнында айналуды біледі.

1. Музыка (1 жас 6 айдан 2 жасқа дейін).

Балаларға əннің əуені мен сөздерін тыңдау жəне оларды тануды, музыкалық шығармаға эмоционалды үн қатуды, ересектердің орындауында əн тыңдау жəне одан соң қайталау, ересектермен қосылып айтуға, жоғары жəне төмен дыбыстарды тыңдауды, ойын əрекеттерін беруді, музыка сипатының ауысуына жауап беруді үйрету.

Күтілетін нəтижелер:

музыкамен жүре біледі;

ересектердің орындаған əндерін тыңдайды жəне одан соң қайталайды; ересектермен қосылып айтуды, əнді орындағанда интонацияларын қайталауды біледі;

ойын əрекеттерін музыкалық сүйемелдеумен орындауды біледі;

би əуендерінің көңілді сипатын күрделі емес қимылдармен: аяқтан аяққа ауысу, өкшелерін соғу, қолдың буынын айналдыру,орнында айналуды біледі.

3-тарау. Бірінші кіші топ (2 жастан 3 жасқа дейін)

1. параграф. «Денсаулық» білім беру саласы»

1. «Денсаулық» білім беру саласының базалық мазмұны дене шынықтыру ұйымдастырылған оқу қызметінде жүзеге асырылады.
2. Мақсаты денсаулық сақтау технологиясын қолдана отырып, дене дағдылары мен негізгі қимыл түрлерін қалыптастыру болып табылады.
3. Міндеттері:

жалпы  дамытушы  жаттығуларды, қимылды  ойындарды,  шынықтыру шараларын қолдану арқылы балалардың денсаулығын нығайту;

негізгі қимыл түрлерін дамыту;

салауатты өмір салты туралы бастапқы түсініктерін қалыптастыру.

1. параграф.I жартыжылдық

1. Дене шынықтыру

Жалпы дамытушы жаттығулар. Бұрылу (оңға-солға), қолды кеуде тұсында айқастыру жəне екі жағына жазу, қолды шапалақтау; қолды алға, жоғары, жан-жаққа көтеру, оларды бүгіп жазу, саусақтарын ашып жұму; тізені бүгіп жазу (екіншісіне тұрып), еденде отырған қалпында, таяныштан ұстап отырып аяқтың ұшымен тұру, алға, жанына, артқа қадам жасау, аяқты алға, өкшеге қою; табандарды бүгу (жазу), қатарында тұрған – отырған адамға қолындағы затты бере отырып, тұлғасын оңға-солға бұру, шалқасынан жатқан қалыпта қолдары мен аяқтарын бірдей қимылдатып, аяқтарын көтеру жəне

түсіру, арқасынан бүйіріне, ішіне жəне кері қарай аударылу, алға, жан-жағына қарай еңкею.

Негізгі қимылдар:

1. педагогтың артынан жүру, жұптасып жүру, шеңбер бойымен қол ұстасып жүру, қарқынды өзгерте отырып жүру, бағытты өзгерте отырып жүру, жүруден жүгіруге ауысу, бағдар бойынша жүру (кілемнің бойымен, жіпке дейін), кедергілерден аттап жүру. Ұзындығы 2,5-2 м, ені 25 см (2 жаста), 20 см (3 жаста) тақтай бойымен жүру, жіптен немесе таяқтан аттап өту;
2. бірқалыпты жүгіру, шашырап, берілген бағытта, əртүрлі қарқынмен, заттардың арасымен шеңбер бойынша, аяқтың ұшымен, белгі бойынша тоқтап, бірінің соңынан бірі (20м дейін), шағын топқа бөлініп жəне бүкіл топпен, бағытты өзгертіп, 30-40 сек бойына үзіліссіз жүгіру, жүруден жүгіруге жəне керісінше ауысу;
3. секіру. Бір орында тұрып екі аяқтап секіру, алға қарай ұмтыла екі аяқтап секіртпемен, лентамен еденде 10-20 см қашықта (2 арқаннан тұратын жолақ арқылы) жатқан арқаннан секіру; 10-15 см биіктен секіру;
4. еңбектеу, өрмелеу. Кедергілі жазықтың бетімен, еңіс тақтайдың үстімен, жол бойымен, əртүрлі заттардың: доғаның, орындық, үстел, арқанның астымен нысанаға дейін төрттағандап (алақанымен, тіземен  тіреп) еңбектеу. Ауданы 50 х 50 см, биіктігі 10 см мінбеге өрмелеу;
5. лақтыру, қағып алу, дəлдеп лақтыру. Екі қолмен 1-1,25 м арақашықтықтағы (көлденең) нысанаға ( кеуде тұсынан, төменнен, жоғарыдан (қағып алмай), баланың көзінің жəне кеудесінің тұсынан əртүрлі заттардың астымен 0,5-1,5 м арақашықтыққа доптарды домалату, доптарды бір-біріне домалату;
6. тепе-теңдік сақтау. Жиектері шектелген тура жолақпен ( ені 20-25 см, ұзындығы   2-2,5 м) гимнастикалық орындықтың үстімен жүру, заттарға шығу   ( гимнастикалық орындыққа, жұмсақ модульге жəне тағы басқа), тұру, қолын жоғары көтеру, түсу; заттардан ( биіктігі 10-15см), шеңберден шеңберге аттау; төрттағандап тақтаның үстімен 20 см арақашықтықта орналасқан бірнеше кедергіден (ленталардан, текшелерден жəне тағы басқа) аттау, орнында баяу айналу.

Мəдени-гигиеналық дағдылар.

1. мəдени-гигиеналық ережелерді орындау білімін бекіту. Дербес қимыл əрекетін қамтамсыз ету;
2. дербес   ойындардағы қимыл   белсенділігін  реттеуге  ықпал   ететін жағдайларды жасау.

Сауықтыру-шынықтыру шаралары.

1. балаларды серуен кезінде ультракүлгін сəуленің əсерінен ауа, су шараларының үйлесімділігімен шынықтыру;
2. сумен шынықтыруда ұсақ тастары бар ванна қолданылады. Су температурасы +30°С градустан +18°С, +16°С-қа дейін əр үш күн сайын 2 градусқа төмендетіліп отырады.

Дербес қимыл белсенділігі.

Ересектердің көрсетуі бойынша кейбір қимылдарды орындайды, қимыл белсенділігіне жағымды эмоциялық қарым-қатынас білдіреді, бұрын игерген қимылдарды өздігінен орындай алады.

Спорттық жаттығулар

1. шанамен сырғанау. Ересектердің баланы сырғанатуы; шанаға отырғызып, төбешіктен сырғанату, шананы жіппен сүйрету, баланың ойыншығын шанамен сырғанатуы;
2. велосипед тебу. Үш дөңгелекті велосипедке отырғызу, ересектердің көмегімен жəне көмегінсіз түсіру, ересектердің көмегімен жəне өзбетімен  рөлді басқару;
3. мұз жолдармен сырғанау: ересектер балалардың қолынан жетелеп сырғанатуы.

Күтілетін нəтижелер:

ересектермен бірге дене жаттығуларын орындай алады;

негізгі қимыл түрлерін: жүгіру, өрмелеу жəне секіру, тепе-теңдік сақтауды игерген;

спорттық жаттығуларды орындайды;

жеке бас гигиенасының бастапқы дағдыларын игерген;

шынықтыру   шараларын   өткізу   кезінде жағымды  көңіл-күй  танытады жəне сақтайды.

1. параграф. II жартыжылдық

1. Дене шынықтыру

Жалпы дамытушы жаттығулар. Қолды кеудеде айқастыру жəне екі жағына жазу, артына жіберу, шапалақтау. Таяныштан ұстап отырып аяқтың ұшымен тұру, алға, жанына, артқа қадам жасау, аяқты алға, өкшеге қою, табандарды бүгу (жазу), қатарында тұрған – отырған адамға қолындағы затты бере отырып, тұлғасын оңға-солға бұру, шалқасынан жатқан қалыпта қолдары мен аяқтарын бірдей қимылдатып, аяқтарын көтеру жəне түсіру, арқасынан бүйіріне, ішіне жəне кері қарай аударылу, алға, жан-жағына қарай еңкею.

Негізгі қимылдар

1. бірқалыпты жүру, жан-жаққа жəне берілген бағытқа шеңбер бойынша қолдарының əртүрлі қалыптарымен, аяқтың ұшымен, шағын топқа бөлініп жəне бүкіл топпен, жұптасып, қарқынды өзгерте отырып, белгі бойынша тоқтап, ирелеңдеген баудың бойымен еркін жүру, едендегі немесе еденнен 15-30 см көтерілген арқаннан, бөренеден, текшеден, гимнастикалық таяқшадан аттап жүру;
2. бірқалыпты жүгіру, шашырап, берілген бағытта, əртүрлі қарқынмен, заттардың арасымен шеңбер бойынша, аяқтың ұшымен, белгі бойынша тоқтап, бірінің соңынан бірі (20м дейін), шағын топқа бөлініп жəне бүкіл топпен, бағытты өзгертіп, шашырап, 30-40 сек бойына үзіліссіз жүгіру, жүруден

жүгіруге жəне керісінше ауысу;

1. секіру. Бір орында тұрып екі аяқтап секіру, алға қарай ұмтыла затқа дейін екі аяқтап секіру (10-15см), орнынан ұзындыққа (20-50см) секіру, 10-15 см биіктен секіру, еденде 10-20 см қашықтықта (2 арқаннан тұратын жолақ арқылы) жатқан арқаннан, таспадан секіру, секіртпеден секіру;
2. еңбектеу, өрмелеу. Кедергілі жазықтың бетімен, еңіс тақтайдың үстімен, жол бойымен, əртүрлі заттардың: доғаның, орындық, үстел, арқанның астымен нысанаға дейін төрттағандап (алақанымен, тізесімен тіреп) еңбектеу. Ауданы 50 х 50 см, биіктігі 10 см мінбеге өрмелеу;
3. лақтыру, қағып алу, дəлдеп лақтыру. Екі қолмен 1-1,25 м арақашықтықтағы (көлденең) нысанаға ( кеуде тұсынан, төменнен, жоғарыдан (қағып алмай), баланың көзінің жəне кеудесінің тұсынан əртүрлі заттардың астымен 0,5-1,5 м арақашықтыққа отырған жəне тұрған қалыптан доптарды домалату, доптарды бір-біріне домалату, бір жəне екі қолымен допты еденге ұру;
4. тепе-теңдікті сақтау. . жиектері шектелген тура жолақпен (ені 20-25 см, ұзындығы 2-2,5 м), гимнастикалық орындықтың үстімен, еңіс тақтайдың үстімен (ені 25 см, бір басы 15-20 см көтерілген) жүру, заттарға шығу гимнастикалық орындыққа, жұмсақ модулге жəне тағы басқа) тұру, қолын жоғары көтеру, түсу, заттардан (биіктігі 10-15 см), шеңберден шеңберге аттау, төрттағандап тақтаның үстімен 20 см арақашықтықта орналасқан бірнеше кедергіден (таспалардан, текшелерден жəне тағы басқа) аттау, орнында баяу айналу.

Мəдени-гигиеналық дағдылар.

1. мəдени-гигиеналық ережелерді қолдану білімін бекіту. Дербес қимыл əрекетін қамтамасыз ету;
2. дербес ойындарында қозғалыс белсенділігін реттеуге мүмкіндік беретін жағдайларды жасау.

Сауықтыру-шынықтыру шаралары.

1. балаларды шынықтыру серуен кезінде ультракүлгін сəуленің əсерімен ауа, су шараларының үйлесімділігімен қамтамасыз етіледі. Жергілікті жəне жалпы шаралар қолданылады;
2. балалар жылдың салқын мезгілінде, ауа температурасы 15°С төмен болмағанда, 4–5 қабат киіммен далаға шығып, серуендей алады;
3. ауа ваннасы бала күніне бірнеше рет киінгенде жүргізіледі, ұзақтығы 2–3 минуттан 6–10 минутқа дейін артады;
4. сумен шынықтыруда бала ұсақ тастары бар ваннада жүреді.Су температурасы +35°С ден +34°С-ге дейін +23°С ден +22°С-ге дейін əр үш күн сайын 2 градусқа төмендетіліп отырады. Басқа күнделікті шараларда су температурасы +30°С градустан +18°С, +16°С-қа дейін біртіндеп төмендетіледі.

Дербес қимыл белсенділігі.

Ересектердің көрсетуі бойынша кейбір қимылдарды орындайды, қимыл белсенділігіне  жағымды  эмоциялық қарым-қатынас білдіреді,   бұрын игерген

қимылдарды өздігінен орындай алады.

Спорттық жаттығулар

1. шанамен сырғанау. Ересектердің баланы сырғанатуы, шанаға отырғызып, төбешіктен сырғанату, шананы жіппен сүйрету, баланы ойыншығымен шанада сырғанату, бір-бірін сырғанатуға талпыну;
2. велосипед тебу. Үш дөңгелекті велосипедке отырғызу, ересектердің көмегімен жəне көмегінсіз түсіру, ересектердің көмегімен жəне өзбетімен  рөлді басқару:
3. мұз жолдармен сырғанау: ересектер балалардың қолынан жетелеп сырғанатуы.

Күтілетін нəтижелер:

ересектермен бірге дене жаттығуларын орындай алады; негізгі қимылдардың түрлерін игерген;

спорттық   жаттығуларды   орындаудың   алғашқы   техникасы    туралы түсініктерге ие;

жеке бас гигиенасының бастапқы дағдыларын меңгерген;

шынықтыру шараларын өткізу кезінде жағымды көңіл-күй танытады.

4 -параграф. «Коммуникация» білім беру саласы

1. «Коммуникация» білім беру саласының базалық мазмұны сөйлеуді дамыту, көркем əдебиет ұйымдастырылған  оқу  қызметінде  жүзеге асырылады.
2. Мақсаты тілдік қарым-қатынас дағдыларын, сөздік қорын, əдеби шығармалар мен халық ауыз əдебиеті шығармаларына қызығушылығын қалыптастыру болып табылады.
3. Міндеттері:

дыбыстардың дұрыс айтылуын, байланыстырып сөйлеуін қалыптастыру; халық ауыз əдебиеті шығармашылығына баулу;

пассивті жəне белсенді сөздік қорын кеңейту;

балалардың түрлі  əрекеттердегі     жəне   алуан  түрдегі  ауызша  жəне байланыстыра сөйлеуін дамыту.

1. параграф. І жартыжылдық

1. Сөйлеуді дамыту

Сөйлеудің дыбыстық мəдениеті Қалыптастыру:

1. айналасындағы адамдардың сөзін есту жəне тыңдау, түрлі дыбыстарды саралау, дауыстың қаттылығы мен айтылу  жылдамдығын  ажырата білуді;
2. дыбысқа еліктеу сөздерін қолданып, дауысты дыбыстарды дұрыс айтуды;

1. дыбыстарды,  сөздерді  жəне   сөз   тіркестерін  дауыстың  биіктігін, екпінін, күшін есепке алып, дыбыстарды дəл айтуды.

Сөздік қор

Балаларды заттардың қасиеттерінің жəне олармен əрекеттердің атауын айтуды, тілдік қарым-қатынасқа, сөйлеу тіліне, зат есімдерді, сын есімдерді қолданып, заттарды (киімдер, ыдыстар) сипаттауға үйрету.

Тілдің грамматикалық құрылымы

Балаларды тəрбиешінің сөзін түсінуге, сөйлегенде заттарды сипаттау үшін зат есімдерді етістіктермен, сын есімдермен бірге қолдануға, зат есімнің көпше түрін пайдалануға, сөздерді дұрыс айтуды ескере отырып, сөз тіркестерін (сын есім + зат есім, зат есім + етістік) жасай білуге үйрету.

Байланыстырып сөйлеу

Балаларды ересектердің сөзін тыңдай білуге; ересектермен жəне құрдастарымен тілдік қарым-қатынас жасауды дамыту; қарапайым (Кім? Не? Не істейді? жəне тағы басқа) жəне бірте-бірте күрделі (Нені ұстады? Нені əкеледі?) сұрақтарға жауап беруге, көркем сөзді эмоциалы қабылдауды, балалар əдебиеті шығармаларының бейнесін жəне мазмұнын түсінуге, қысқа тақпақтар мен санамақтарды жатқа айта білуге үйрету.

Күтілетін нəтижелер:

тілдегі дыбыстар мен сөздерді айта алады, дауысты жəне дауыссыз дыбыстарды дұрыс дыбыстай алады;

адамның дене мүшелерін (қол, аяқ, бас), тұрмыстық жəне ойын əрекетін (қыдыру, тамақтану), əртүрлі өлшемді (үлкен, кіші) білдіретін  сөздерді түсінеді; зат есімдерді, есімдіктерді етістікпен байланыстыра алады;

берілген сұрақтарды түсінеді жəне тыңдайды, оларға жауап береді;  жақсы таныс ертегілердің үзінділерін есте сақтайды.

1. Көркем əдебиет Балаларды:

1. ертегілердің, əңгімелердің, тақпақтардың мазмұнын түсінуге жəне олардағы əрекеттердің дамуын қадағалауға;
2. тақпақтардың интонациясын қабылдауды;
3. кейіпкерлердің пайда болуын, олардың өзара əрекеттерін қадағалауға;
4. ертегілердегі,  əңгімелердегі,  өлеңдердегі  қарама-қарсы  бейнелерді түсінуді;
5. таныс тақпақтарды қайталауды;
6. ойыншықтарды қолданып, мазмұны күрделі емес ойындарға қатысуды үйрету.

Күтілетін нəтижелер:

тыңдалым жəне айтылым дағдыларын игерген; қысқа тақпақтарды, өлеңдерді жатқа біледі;

шығармалардың  мазмұнына  эмоционалды                               көңіл-күй таныта біледі; жақсы таныс шығармаларды көрнекі құралдарсыз тыңдайды; кейіпкерлердің   бейнелерін   ойындарда   қарапайым   түрде   бейнелей

алады.

1. параграф. ІІ жартыжылдық

1. Сөйлеуді дамыту

Сөйлеудің дыбыстық мəдениеті. Дағдыларды қалыптастыру:

1. сөйлеудің дыбыстық мəдениетін;
2. ана тіліндегі дыбыстар мен сөздерді анық айту, дыбыс аппаратын дамыту.

Дағдыларын бекіту:

1. түрлі дауыс жоғарылығымен, қарқынымен, биіктігімен дыбыстарға еліктеуші сөздерді айту;
2. сөйлеу тілінің екпіні мен ырғағына сəйкес жаңғырту;
3. сөз тіркесінде, сөйлемде сөздер мен дыбыстарды айту. Сөздік қор

Балалардың белсенді сөздік қорын байытуды жалғастыру: заттардың қасиеттерін жəне олармен əрекеттерді атау.

Дағдыларды қалыптастыру:

1. тілдік қатынасты, сөйлеу тілін;
2. ыдыс-аяқ, киім, жиһаздарды жəне күнделікті өмірде олармен əрекет жасауды білдіретін сөздерді, сөз таптарын қолдану;
3. заттардың белгілерін білу, жануарлар мен олардың төлдері, көкөністер, жемістер, өсімдіктер, еңбек əрекеттерін білдіретін сөздерді  қолдану.

Тілдің грамматикалық құрылымы Дағдыларды қалыптастыру:

1. қарапайым сұрақтарға жауап беру;
2. сөздің интонациямен аяқталуын меңгеру. Байланыстырып сөйлеу

Дағдыларды бекіту:

1. сөйлеудің диалогтық түрлерін дамыту;
2. оқығандары жəне көргендері туралы сұрақтар қоя білу, ойыншықтар, суретте бейнеленгендер туралы айтып беру;
3. айналасындағылардың              сөздерін, тұрмыстық немесе ертегілер тақырыптарындағы əңгімелерді көрнекіліксіз тыңдау;
4. сөз тіркестерін айту (3–5 сөзбен), таныс шығармалардан үзінді ойнай

білу;

1. кітаптағы суреттерді қарау, олардың мазмұны бойынша сұрақ-жауаптар

құрастыру, көлемі бойынша шағын өлеңдер мен тақпақтар жаттау.

Күтілетін нəтижелер:

қысқа сөйлемдерден неғұрлым күрделі сөйлемдерге ауыса біледі;

өзі,  отбасы  мүшелері,  сүйікті  ойыншықтары  жайлы  сұрақтарға      жауап береді;

қалауларын, сезімдерін, ойларын білдіретін сөздерді қолдана алады; дауысты жəне дауыссыз дыбыстарды дұрыс дыбыстай алады;

ақпаратпен   бөліседі,   жайсыздыққа   (шаршадым,  ыстықтадым)   жəне құрдастарының əрекетіне (ойыншығын бермейді) шағымданады.

1. Көркем əдебиет Дағдыларды қалыптастыру:

1. ертегі, əңгіме кейіпкерлеріне, оқиғаларға жанашырлық білдіру;
2. кейіпкерлермен    тақпақтардың   мазмұнын,   ырғақты   ойындарды қайталауды эмоциалы қабылдау;
3. ересектердің тақпақтарды, өлеңдерді, əңгімелерді оқуына, кітаптарды көрсету, ертегілерді əңгімелеуіне тұрақты қызығушылық таныту;
4. шығарманың мазмұнын  түсіну  жəне   эмоциалы  қабылдау,  ойында кейіпкерлер бейнесін қарапайым түрде бейнелеу;
5. мереке    туралы   қуаныш,   мақтаныш   сезімдері   берілген   қысқа тақпақтарды жаттау;
6. таныс шығармалардың қарапайым мазмұндарын ойнау;
7. таныс өлеңдерді асықпай, анық айтуға баулу. Күтілетін нəтижелер:

белсенді сөздікте барлық сөз таптарын қолданады; шағын əңгімелерді көрнекіліксіз тыңдайды;

3–5 сөзден тұратын тіркестермен, сөйлемдермен сөйлейді, ақпараттармен бөліседі;

қысқа өлеңдерді анық, асықпай айтады, олардың мазмұны бойынша сұрақтарға жауап береді;

ертегінің мазмұнын түсінеді жəне эмоциалы қабылдайды, құрдастарымен қарым-қатынасқа түседі.

1. параграф. «Таным» білім беру саласы

1. «Таным» білім беру саласының базалық мазмұны сенсорика, құрастыру, жаратылыстану ұйымдастырылған оқу қызметінде жүзеге асырылады.
2. Мақсаты балалардың танымдық қабілеттерін дамыту, ой-өрісін кеңейту болып табылады.
3. Міндеттері:

қарапайым математикалық түсініктерді қалыптастыру; түрлі сенсорлық əсерлермен байыту;

қарапайым құрылыстарды құрастыра білуге үйрету; табиғат құбылыстарына қызығушылықтарын тəрбиелеу;

өсімдіктер мен жануарларға қамқорлық жасауға, олардың сұлулығын байқауға үйрету.

1. параграф. I Жартыжылдық

1. Сенсорика

1. заттар мен құралдарды қолдану дағдыларын жетілдіру, ауызша нұсқау мен үлгіге сүйене отырып, тапсырмаларды орындау;
2. қимылдардың үйлесімділігін, қолдың ұсақ бұлшық еттерін, «көз-қол» сенсомоторлық кеңістіктік үйлесімділігін дамыту.

Біліктерді жетілдіру:

1. көлемі,   пішіні,   түсі   бойынша   ерекшеленетін   біркелкі   заттарды топтастыруды;
2. түрлі көлемдегі геометриялық пішіндерді негізгі түсі, əртүрлі көлемі, неғұрлым ұқсас қасиеттері бойынша салыстырады жəне іріктейді.

Күтілетін нəтижелер:

үлгі мен сөздік нұсқауға сүйеніп, тапсырмаларды орындай алады; қимылдардың, қолдың ұсақ моторикасының үйлесімділік дағдыларын игерген;

ересектердің нұсқауымен түсі, өлшемі бойынша заттарды табады;

түрлі көлемдегі геометриялық пішіндерді негізгі қасиеттері бойынша топтастырады.

1. Құрастыру Балаларды үйрету:

1. құрылыс материалдарынан жəне ірі конструктор бөлшектерінен құрастыруды;
2. құрылыс үлгілерін қарап, оның бөліктерін атап көрсетуге, қандай бөлшектерден құралғанын анықтауға, үй, машина, жиһаздар құрылысының жетіспейтін бөліктерін таба білу біліктерін қалыптастыру.

Білімдерін қалыптастыру:

1. əртүрлі түстегі жəне пішіндегі геометриялық пішіндерден тұратын ағаш, пластмасса құрылыс материалдары туралы;
2. материалдар (текшелер, кірпіштер), олардың əртүрлі пішіндері, көлемі, үстел үстіндегі жазықтықта əртүрлі жағдайда орналасуы (кірпіш жатыр, тұр) туралы;
3. кірпіштерді көлденеңінен орналастыру, кірпіштерді бірінің үстіне бірін қою, текшелерді кірпіштермен үйлестіру – үстел, орындық, диван, үйшік, трамвай, көпір, төбешік туралы;
4. қарапайым бөгет жасай отырып, кірпіштерді түрліше үйлестіріп орналастыру туралы.

Балаларға кеңістіктік белгілерді ескере отырып, бөлшектерді түзу сызық бойына орналастырып, ұқыпты біріктіру туралы дағдыларын қалыптастыру.

Күтілетін нəтижелер:

құрылыс материалдарынан жəне ірі конструктор бөлшектерінен (үстел, орындық, диван, үйшік, трамвай, көпір,төбешік) құрастыра алады;

заттың   қандай   бөліктерден   орындалғанын анықтай  алады,   үйшіктің,

машинаның, жиһаздың құрылысындағы жетіспейтін бөлшектерін таба алады; құрылыс материалдарының қасиеттері туралы түсініктерді игерген; құрылыс материалдарын пішіні, көлемі бойынша топтастырады.

1. Жаратылыстану

1. өлі жəне тірі табиғат құбылыстары туралы білімдерін кеңейту. Жануарлар əлемі туралы бастапқы түсініктерін қалыптастыру. Өсімдіктер мен жануарларға қамқорлық жасауға тəрбиелеу. Жануарларға тəн ерекшеліктермен таныстыру, дене бөліктерін (танау,құйрығы,аяқтары) ажыратып жəне атай білуге үйрету. Көкөністер мен жемістер туралы (қызанақ, қияр, алма) қарапайым түсініктерін қалыптастыру;
2. ауладағы ересектердің еңбегін, аулаға ұшып келетін құстарды, маусымға тəн табиғат құбылыстарын бақылау. Қоршаған табиғаттың сұлулығын қабылдауға үйрету.

Күтілетін нəтижелер:

көкөністер мен жемістердің бірнеше түрлерін сыртқы түрі жəне дəмі бойынша атайды жəне ажыратады;

жануарлардың дене бөліктерін ажыратады жəне атайды, олардың мінез- құлқына, сыртқы түріне назар аударады;

аулаға ұшып келетін құстарды атайды жəне ажыратады; табиғаттың маусымдық өзгерістерін атайды.

1. параграф. ІІ жартыжылдық

1. Сенсорика Біліктерін:

1. түрлі əрекеттерде заттардың сенсорлық қасиеттерін ескеруді: бейнелеуде, құрастыруда;
2. берілген 3-4 сенсорлық қасиеттеріне байланысты таңдауды жүзеге асыра отырып, түсі, көлемі, өлшемі бойынша əр текті байланыс орната білу іскерлігін бекітуді;

Күтілетін нəтижелер:

көлемі, пішіні, түсі бойынша ұқсас біртекті заттарды топтастыра алады; заттардың көлемін, түсін жəне пішінін білдіретін сөздерді түсінеді; бірізділікпен   азаятын   3   немесе  одан   да  көп бөліктерден  түрлі    түсті

пирамидалар құрастырады;

кеңістікте бағдарлаудың бастапқы дағдыларын игерген.

1. Құрастыру

Құрылыс   материалдарынан   жəне    ірі    конструктор   бөлшектерінен құрастыру.

Біліктерді қалыптастыру:

1. жеке  жиһаз  заттарын  түрлі   нұсқада   құрастыру,  бірден   екі-үш құрылысты тұрғызу (үстел жəне орындық, үстел жəне диван), құрылыстық

қасиетін ескере отырып материалды таңдау;

1. құрылыс масштабына сəйкес сюжеттік ойыншықтарды қолдана отырып оларды ойнату жəне тұрғызылған қарапайым құрылыстарды атау, қорапқа құрылыс бөлшектерін ұқыптылықпен жинастыру;
2. балалармен бірге қарапайым құрылысты құрастыру. Қарапайым құрастыру дағдыларын бекіту: қою, тіреу, басу. Күтілетін нəтижелер:

пішіні, түсі, көлемі, қолданысы бойынша заттарды топтастырады жəне таңдайды;

құрылыс материалдарының (текшелер, кірпіштер) негізгі пішінін ажырата алады;

ересектердің көрсетуі бойынша қарапайым құрылыстар тұрғызады (қояды, тірейді, басады);

тұрғызылған қарапайым  құрылыстарды атайды  жəне   ойыншықтарды қолдана отырып ойнатады.

1. Жаратылыстану Балаларды үйрету:

1. тірі жəне өлі табиғат құбылыстарына қызығушылық танытуға;
2. табиғи   материалдардың  қасиеттерімен   (құм   шашылады,  құмнан қуыршақтарға ыдыс мүсіндеуге болады) таныстыру;
3. суреттен жануарларды тауып, атауға;
4. жануарлардың сипаттық ерекшеліктерімен таныстыру, дене бөліктерін (танау,құйрығы,аяқтары) ажыратып жəне атай білуге;
5. көкөністер    мен   жемістер   туралы   (қызанақ,    қияр,   сəбіз,алма) қарапайым түсініктерін қалыптастыру;
6. қоршаған табиғаттың сұлулығын байқауға үйрету. Бақылау:

1. ауладағы ересектердің еңбегін (аула сыпырушының еңбегін);
2. аулаға ұшып келетін құстарды (торғайлар, көгершіндер,қарғалар);
3. үй құстарын (тауық, қораз,үйрек);
4. маусымға тəн табиғат құбылыстарын;
5. өсімдіктер мен жануарларға қамқорлық көрсету. Күтілетін нəтижелер:

суреттен жануарларды тауып, атайды, олардың сипаттық ерекшеліктерін атайды;

көкөністер мен жемістердің бірнеше түрлерін сыртқы түрі жəне дəмі бойынша дұрыс атайды жəне ажыратады;

үй құстарының өздеріне тəн ерекшеліктерін атайды; ағаш, шөп, гүл сөздерін дұрыс қолданады;

табиғи материалдардың қасиеттері туралы түсініктерге ие; өсімдіктер мен жануарларға қамқорлық жасайды.

1. параграф. «Шығармашылық» білім беру саласы

1. «Шығармашылық» білім беру саласының базалық мазмұны сурет салу, мүсіндеу, аппликация, музыка ұйымдастырылған оқу қызметінде жүзеге асырылады.
2. Мақсаты балалардың эстетикалық қабылдауын қалыптастыру, дербес тəжірибелік жəне шығармашылық əрекетті дамыту болып табылады.
3. Міндеттері:

бейнелеу  өнеріне, музыкаға, əн айтуға, қарапайым аспаптарда ойнауға шығармашылық қызығушылықты қалыптастыру;

қағазбен,    қарындашпен,   қылқаламмен,   бояулармен,   сазбалшықпен таныстыру;

желімсіз жапсыру техникасын жетілдіру;

бейнелерді   қағаз   парағына  толық   орналастыруды,  дөңгелек,   ұзын пішіндерге ұқсас заттарды бейнелеуге үйрету;

суретшілердің суреттерімен таныстыру;

материалға ұқыпты қарап, дұрыс қолдана білуге үйрету;

балаларды музыкалық шығармашылыққа, жақсыны сезінуге тəрбиелеу.

1. параграф. І жартыжылдық

1. Сурет салу

1. балалардың бейнелеу əрекетіне деген қызығушылығын ояту;
2. балалардың көркемдік қабылдауларын дамыту;
3. сурет салу техникасын жетілдіру. Түзу, көлденең, тік, толқын тəрізді жəне тұйықталған дөңгелек сызықтарды жүргізуді, осы əрекеттерді ырғақты қайталауды үйрету (жаңбыр, қар, жол, түтін), парақ бетінде бейнені орналастыру;
4. балалардың ашық түсті бояуларға деген эмоционалды - эстетикалық қатынасын тəрбиелеу.

Күтілетін нəтижелер:

дөңгелек, ұзын пішіндерге ұқсас заттарды бейнелей алады;

қағаздың  қасиеттерін   біледі;   қарындашты  дұрыс  ұстай   алады  (үш саусақпен);

түстерді ажыратады жəне дұрыс атайды;

өзінің салған суретіне қуанады, онда не бейнеленгенін айтады.

1. Мүсіндеу

1. балалардың  сазбалшық,  ермексаз  жəне   оның   қасиеттері   туралы білімдерін қалыптастыру;
2. сазбалшықты дұрыс қолдану біліктерін жетілдіру;
3. техникалық  дағдыларды  қалыптастыру:  заттардың  қарапайым    жəне одан да күрделі пішіндерін мүсіндеу.

Күтілетін нəтижелер:

сазбалшықтың, ермексаздың қасиеттерін біледі;

сазбалшықпен, ермексазбен жұмыстың бастапқы дағдыларына ие; мүсіндеудің қарапайым тəсілдерін меңгерген (үлкен кесектен кішкентай

бөліктерді   бөліп   алады,  оларды   біртұтас  етіп   біріктіреді,  сазбалшықты өздігінен илей алады);

бірдей  жəне  түрлі  көлемді  шарларды  біріктіру  жолдарымен заттарды мүсіндейді.

1. Аппликация

Фланелеграфта бейнелеуді (сызықтарда, шаршыда), қағаз бетіне қоюға жəне құрастыруға үйрету.

Дағдыларды қалыптастыру:

1. фланелеграфпен жұмыс: қарапайым композиция құру жəне орналастыру;
2. фланелеграфтің кенебін қолдану арқылы геометриялық пішіндерді, машиналарды, үйлерді, доптарды, шарларды, гүлдерді, қазақтың ұлттық бас киімдерін, тағы басқа орналастыру.

Күтілетін нəтижелер:

қағаз бетіне геометриялық пішіндерден қарапайым пішіндер (машина, үй, қар адамы) құрастырады жəне орналастырады;

фланелеграфта   қарапайым   композицияларды   орналастырады   жəне құрастырады;

орындалған жұмысқа қуанады.

1. Музыка Музыка тыңдау

1. музыка тыңдауға қызығушылықты жəне түрлі жанрлы музыкалық шығармаларды: əн, полька, марш, вальс, баяу жəне көңілді əндер тыңдау ережесін сақтауды қалыптастыру;
2. əннің мағынасын түсіну, қоңыраулардың жоғары жəне төмен дыбысталуын, фортепианоның дыбысталуын, түрлі ырғақты, түрлі музыкалық аспаптарда орындалған таныс əуендерді тыңдау, бұл əуендерді тани білу дағдыларын қалыптастыру;
3. жаңа əндерді музыкалық-қимылдық көрсетусіз тыңдау. Əн айту

1. əн айтуға қызығушылықты, тəрбиешінің дауыс ырғағына еліктеу, əннің сөздері мен жеке буындарды айту, созылыңқы дыбысталуға еліктей отырып ересекпен қосылып əн айту, аспаптардың шығаратын жəне ересектің  əн айтуына келтіріп, əнді күш түсірмей, табиғи дауыспен, дауысты жылдамдатпай, жеке сөздерді айқайламай айтуды қалыптастыру;
2. əнді жеке жəне топпен айту, əуеннің жеке екпінін жəне ырғақты дұрыс жеткізу дағдыларын қалыптастыру.

Музыкалық-ырғақтық қозғалыстар Дағдыларын қалыптастыру:

1. музыканың ашық берілген сипатына сай қимылдар жаса;

1. пьесаның екі бөлімді формасының қимылдарын ауыстыру, басталуы мен аяқталуындағы дыбысталу күшін өзгерту (қатты-баяу);
2. музыканың   сүйемелдеуімен   жүру   жəне    жүгіру,   қол   ұстасып, жұптасып, шеңбермен жүру;
3. қарапайым би қимылдары: шапалақтау жəне бір уақытта аяқпен тарсылдату, жартылай отыру, аяқтан аяққа тербелу;
4. əнді  сахналауда  қимылдардың  жеке  элементтерін  қолдану,         күрделі емес қимылдар бірізділігін есте сақтау;
5. бубенмен, сылдырмақпен, бірқалыпты ырғақты, түрлі бейнелік- ойын қимылдарын бере отырып заттармен қимылдар жасау;
6. жаттығулар мен билерде сүйемелдейтін музыканың қарама- қарсылығына сəйкес (ақырын-қатты, жоғары-төмен, баяу – жылдам) бір қимылдардан басқаларына ауысу;
7. мазмұнды музыкалық ойындарда қимылдардың сипатын беру жəне оның кейіпкерлері мен қимылдарының музыкалық сипатын беруге сəйкес ойынның бір кезеңінен келесісіне өту.

Күтілетін нəтижелер:

музыкалық шығармалардың сипатын (баяу жəне көңілді əндер мен пьесаларды) ажыратады;

музыкалық шығарманың мазмұнын түсініп, (кім, не туралы айтылатыны) көңіл- күйін білдіреді;

əннің бөліктерін айта алады (ересекпен бірге), ересектердің көрсеткен қимылдарын қайталайды (шапалақтайды, аяқтарымен топылдатады, қол білектерімен айналдыруды орындайды);

қимылдарын музыканың басталу сəтінен аяқталғанға дейін орындайды (қоян секіреді, көбелектер ұшады);

музыка жəне əннің мазмұнына қарай би қимылдарын шеңберде тұрып орындайды;

кейбір музыкалық аспаптарды атайды (барабан, бубен, сылдырмақ).

1. параграф.ІI жартыжылдық

1. Сурет  салу Біліктерін қалыптастыру:

1. парақ бетіне бояу жағу арқылы қарама-қайшы түстегі дақтарды үйлестіріп бейнелей білу;
2. қағаз бетіне тура, көлденеңінен, тік жəне толқын тəрізді сызықтарды бейнелеу, дəстүрден тыс тəсілмен сурет салу (шарлар, күннің көзі, балықтар жəне тағы басқа);
3. бояулармен жұмыс жасау;
4. қағазға, құмға саусақпен сурет салу;
5. балаларды ересектермен бірге əрекет етуге (ересектердің салған суреттерін толықтыру) қызығушылықтарын тудыру;

1. бейнелеу өнері əрекетінің нəтижесіне қызығушылық танытуын қалыптастыру: балалардың жұмысын қарау жəне талдау, таныс заттар мен кейіпкерлерді табу;
2. қағаз бетін бағдарлай білуге үйрету. Дағдыларды қалыптастыру:

1. белгілі бір ережелерді орындау дағдыларын қалыптастыру: түзу отыру, тек қағаз бетіне сурет салу, қағазды жұмарламау, қарындашты тықылдатпау;
2. жұмысты ұқыпты орындау. Күтілетін нəтижелер:

қағазға жəне құмға сурет салудың (үздіксіз айналмалы сызықтар жүргізеді) бастапқы техникасын меңгерген;

түрлі-түсті қарындаштармен, фломастердің, гуашьтің төрт түсімен сурет салу біледі;

қағаз бетіне бояулармен штрихтар, жақпалар, сызықтар салады; қағаз бетін бағдарлай алады.

1. Мүсіндеу

Дағдыларын қалыптастыру:

1. шыны  аяқ,   табақты  илеп   жасауда  саз   кесегін   саусақпен  басып, тереңдету;
2. заттардың ұқсастықтарын табу;
3. кесектерді біріктіруге үйрету;
4. қуыршаққа  арналған  əшекейлерді  мүсіндеу:   білезік,   жүзік,   қол сағаттар;
5. мүсіндеуге арналған материалдарды қолдану;
6. арнайы тақтайша үстінде илеу;
7. қолды дымқыл шүберекпен сүрту;
8. дайын   болған   бұйымды   тұғырға   орналастыру,  жұмыстан кейін материалдарды жинастыру.

Күтілетін нəтижелер:

сазбалшықтың кесегін алақан арасына салып илей алады (шар), жоғарғы бөлігін саусақпен басып тереңдетеді (қуыршақтарға арналған печенье);

түрлі пішіндерді біріктіру əдісімен заттарды мүсіндейді (саңырауқұлақ); мүсінделген пішіндерді өзіне таныс заттармен салыстырады;

мүсіндеу кезінде техникалық дағдыларды біледі жəне қолданады;

халық    ойыншықтарын   қарастыру   барысында   қуаныш     білдіреді, орындалған жұмыс туралы əсерлерімен бөліседі.

1. Аппликация

Симметриялық пішіндерді орналастыра білуді жəне жапсыру мен сурет салуды кіріктіруді қалыптастыру.

Күтілетін нəтижелер:

түрлі     пішіндерді     біріктіру     арқылы     заттарды     фланелеграфта орналастырады (жіпке байланған шар, үйшік);

дайын  сұлбаға  элементтерін  салып  аяқтайды  (марғаудың   құйрығын салады);

бастапқы техникалық дағдыларды біледі жəне қолданады, қағаз бетіне симметриялық пішіндерді орналастырады .

1. Музыка Музыка тыңдау

Музыканы тыңдай білуді, таныс əндерді жəне оларға тəн ерекшеліктерін тани білуді қалыптастыру. Музыкалық иллюстрациялармен сүйемелденген əңгімелерді қызығушылықпен тыңдауға баулу.

Музыканы есте сақтау, кейіпкерлерді иллюстрация жəне əңгіме бойынша тану дағдыларын қалыптастыру.

Əн айту

1. əнді уақытында бастау жəне аяқтау, озып кетпеу немесе қалып қоймау, кідірісті сақтау;
2. əндегі қайталанатын тіркестерді ересектердің дауыс интонациясына салып, айту дағдыларын қалыптастыру.

Музыкалық-ырғақтық қозғалыстар Дағдыларын қалыптастыру:

1. қол қимылдарын: «шапалақ - шапалақ», аяқ қимылдарын: «топ-топ» орындау, денені оңға, солға бұру, басты оңға, солға ию, қолдарды сермеу, шеңбер бойымен жүру;
2. музыкалық-ырғақты қимылдарды: кезекпен аяқтың ұшымен, өкшемен қою, орнында тұрып топылдату, шеңбер бойымен бір орында, шашыраңқы топылдатып жүру;
3. таныс қимылдарды жаңа музыкамен сəйкес есте сақтау, қайталау;
4. ұйымдастырылған оқу қызметі кезінде үйренген əнді айта отырып, сəйкес қимылдарды қайталау;
5. дербес ойындар мен əрекеттер кезінде ойнаған аспаптардан дыбыстар шығаруға талпыну (ересектердің қатысуымен);
6. əндерді үйреніп айту жəне ересектердің қимылдарына еліктеп, қиялдағы аспапта сүйемелдеу;
7. түрлі аспаптарда педагогтың орындауындағы жəне үнтаспадағы əндер мен пьесаларды тыңдау, таныс əндерді қосылып айту, күрделі емес қойылымдарға, ойындарға жəне билерге қатысу.

Күтілетін нəтижелер:

таныс əндерді таниды жəне дыбыстардың жоғарылығын ажыратады; əннің мағынасын түсінеді;

ересекпен бірге əн айтуға ынта білдіреді;

музыкалық аспаптарды атайды (сылдырмақ, барабан, домбыра); музыкалық фразалардың жоғары жəне төмен дыбысталуын ажыратады,

ырғақты  жəне   əуеннің   жеке   екпінін   дұрыс  жеткізіп,   əннің сөзін есінде сақтайды;

музыка сипатына сəйкес қозғалады.

4-тарау. Екінші кіші топ (3 жастан 4 жасқа дейін)

1-параграф. «Денсаулық» білім беру саласы

1. «Денсаулық» білім беру саласының базалық мазмұны дене шынықтыру ұйымдастырылған оқу қызметінде жүзеге асырылады.
2. Мақсаты денсаулықсақтау технологиясын қолдана отырып балалардың қимылдық белсенділігін дамыту жəне дене жаттығуларын орындауға қызығушылықтарын қалыптастыру болып табылады.
3. Міндеттері:

қимыл белсенділігін дамыту мен үйлестіру жəне дене жаттығуларына қызығушылықтарын қалыптастыру;

денсаулықты нығайтуға ықпал ететін дене сапаларын: ептілік, төзімділік, икемділік, шапшаңдық, үйлесімділікті дамыту;

жүру, жүгіру, секіру,  лақтыру  мен  қағып  алу,  еңбектеу  мен  өрмелеудің негізгі қимыл түрлеріндегі қарапайым дағдыларды орындауды қалыптастыру;

мəдени-гигиеналық дағдыларын қалыптастыру;

салауатты өмір салты туралы бастапқы түсініктерді қалыптастыру.

2-параграф.І жартыжылдық

1. Дене шынықтыру

Жалпы дамытушы жаттығулар. Көзбен бағдарлай отырып, ауызша нұсқаулармен ойын түріндегі жаттығуларды (жануарлардың қозғалысына еліктеу) педагогпен бірге орындауға үйрету. Жаттығуларды заттармен жəне заттарсыз орындау.Қолға жəне иық белдеуіне, денеге, аяққа арналған жаттығулар қолдарын жоғарыға жəне жанына көтеру, бір қолындағы затты алдына əкеліп екінші қолына ауыстыру; қолдарын шапалақтау. Допты бір- біріне беру, аяқты өзіне қарай тарту, қалаш тəрізді дөңгелету, отырған, жатқан қалыпта екі аяқты созу, түрегеліп тұрған қалыптан солға, оңға, алға қарай еңкею. Отырып, аяқтың ішкі қырымен құм салынған қапшықты алу, екі аяғымен секіру.

Негізгі қимылдар

1. жүру. Белгілі бір тапсырмаларды орындау арқылы еркін жүру жəне жүгіру дағдыларын қалыптастыру: сапта бір-бірлеп, бірінің артынан бірі, тізені жоғары көтеріп жүру, аралықты сақтай отырып, бағытты өзгертіп қол мен аяқ қозғалыстарын үйлестіру, шеңбер бойлап, қол ұстасып, арқаннан ұстап, тоқтай қалып, жүрелеп, бұрылып, «жыланша», заттарды айналып өтіп, төбешікке шығып жəне төбешіктен түсіп саппен жүру;
2. жүгіру. Белгілі бір тапсырмаларды орындау арқылы жүгіру дағдыларын қалыптастыру: сапта бір-бірлеп, бірінің артынан бірі, аяқтың

ұшымен, қол мен аяқ қозғалыстарын үйлестіру, аралықты сақтай отырып, бағытты өзгертіп, шеңбер бойлап, тоқтай қалып, «жыланша», заттарды айналып өтіп, алаңның бір жағынан екінші жағына жəне т.с.с. жүгіру;

1. секіру. Екі аяқтап басты затқа тигізе отырып, жоғары қарай 2-3 метр қашықтықта  алға  қарай  жылжи  отырып,  тұрған  жерінен  ұзындыққа,  5-10 см биіктіктегі зат арқылы жерде жатқан жалпақ шеңберге секіру дағдыларын қалыптастыру;
2. лақтыру, тастау, қағып алу. Бір-бірінен 1,5–2 метр арақашықтықта отырып, аяқты алшақ ұстаған қалпында допты домалату, қақпадан асыра лақтыру, допты екі қолымен көкірек  тұсынан  кері,  екі  қолмен  жоғары, бастан асыра, жоғарыға, еденге (жерге) қарай төмен лақтыру, допты қағып алу машықтарын қалыптастыру. Көлденең нысанаға, алысқа, тура нысанға лақтыру;
3. еңбектеу, өрмелеу. Тура бағытта 4–6 метр арақашықтықта,

«жыланша», арасы алшақтанған заттар арасымен, еденге қойылған тақта бетімен, 40 см биіктіктегі доғамен, арқанмен, еңіс тақта бойымен, бөрене арқылы орындық аяқтары арасымен еңбектеу дағдыларын қалыптастыру;

1. тепе-теңдікті сақтау. Тепе-теңдікті сақтай отырып, бір-бірінен 10 см қашықтықта орналасқан тақтай бойымен, еңіс тақта бойымен (20-30 см) жүру дағдыларын қалыптастыру;
2. сапқа қайта тұру. Сапқа бір-бірден, шеңберге кішігірім топтармен жəне тұтас топпен қайта тұру дағдыларын қалыптастыру (тəрбиешінің көмегімен, бағдар бойынша).

Спорттық жаттығулар

1. шанамен сырғанау. Биік емес төбеден бір-бірін сырғанату біліктерін қалыптастыру;
2. сырғанау.   Ересектердің   көмегімен    мұзды    жолдармен сырғанау дағдыларын қалыптастыру;
3. велосипед    тебу.    Үш    дөңгелекті   велосипед    тебу    дағдыларын қалыптастыру;
4. жүзуге дайындық. Суға түсу, судан шығу, суда ойнау дағдыларын қалыптастыру.

Сауықтыру-шынықтыру шаралары. Шынықтыру  шараларын  жүргізу.

Тыныс алу жаттығуларын жүргізу.

Күтілетін нəтижелер:

жануарлардың қимылдарына еліктеп, дене жаттығуларын орындай алады; негізгі қимыл түрлерін орындайды;

биік емес төбешіктен сырғанайды, бір-бірін сырғанатады; үш дөңгелекті велосипедті тебудің дағдыларын меңгерген;

өз-өзіне  қызмет   көрсетудің  бастапқы   дағдыларына,  салауатты  өмір салты туралы түсініктерге ие.

3-параграф.ІI жартыжылдық

1. Дене шынықтыру

Жалпы дамытушы жаттығулар: қолға жəне иық белдеуіне, денеге, аяққа арналған жаттығулар: қолдарын жоғары, екі жаққа созып көтеру; затты бір қолдан екінші қолға алдыңғы жақтан, арқа жақтан, бастан жоғары жақтан ауыстыру; қолды алға созып, бастан жоғары көтеріп, артқа шапалақтау. Допты бір-біріне бастан асыра беру (алға-артқа), шалқасынан жатып, екі аяғын бірге көтеру, түсіру, велосипед теуіп келе жатқандай аяқтарын қимылдату, түрегеліп тұрып солға, оңға, алға, артқа еңкею, шалқасынан етпетіне аунап түсу жəне керісінше. Қатарынан 2-3 рет жартылай отырып-тұру, қолды алға созып, қолды тізеге таянып отырып-тұру, тізеден бүгілген аяқты кезек-кезек көтеру; жерге отырып, құм салынған қапшықты табанмен қармау, екі аяқпен секіру.

Негізгі қимылдар

1. жүру. Нық қадаммен алға, нық қадаммен артқа жүру, тізені биікке көтере отырып жүру;
2. жүгіру. Əртүрлі бағыттарда, жылдам (10-20 метр) жəне баяу (50- 60сек.) қарқында жүгіру дағдысын қалыптастыру;
3. секіру. Бір аяқтан бір аяққа секіру, тура секіру; екі аяқпен секіру (аяқтар бірге-аяқтар алшақ), тереңдікке (15–20 см биіктіктен) секіру дағдыларын қалыптастыру;
4. лақтыру, тастау, қағып алу. Көлденең нысанаға, алысқа лақтыру, тура нысанға оң жəне сол қолмен тік нысанаға көздеп лақтыру, допты тəрбиешіден 1–1,5 метр арақашықтықта лақтыру, үлкен допты екі қолмен арқаннан, тордан өткізе лақтыру дағдыларын қалыптастыру;
5. еңбектеу, өрмелеу. Еденге тігінен тұрған құрсаудан еңбектеу, доғаның астымен өрмелеу, гимнастикалық қабырға бойымен жоғары өрмелеу жəне одан төмен түсу дағдыларын қалыптастыру;
6. тепе-теңдікті сақтау. Тура жолмен, тақтай бойымен, арқан бойымен жүру кезінде тепе-теңдікті сақтау дағдыларын қалыптастыру;
7. сапқа қайта тұру. Өз бетінше сапқа тұру, шеңбердегі өз орнын табу (бағдары бойынша) дағдыларын қалыптастыру.

Спорттық жаттығулар

1. шанамен сырғанау. Биік емес төбеден бір-бірін сырғанату біліктерін қалыптастыру;
2. велосипед    тебу.   Үш   дөңгелекті    велосипед    тебу   дағдыларын жетілдіру;
3. жүзуге дайындық. Суға түсу, судан шығу, суда ойнау дағдыларын қалыптастыру.

Дербес қимыл белсенділігі

Дербес    қимыл    əрекеттеріне,    дене    шынықтыру   жабдықтары   мен құралдарын пайдалану қызығушылығына қолдау көрсету.

Сауықтыру-шынықтыру шаралары.

Шынықтыру шараларын жүргізу, жаттығулар мен массаж жасау.

Күн   тəртібіне   сəйкес   балалардың  күн   сайын   таза   ауада   болуын қамтамасыз ету.

Дағдыларын қалыптастыру:

1. мəдени-гигиеналық шараларды орындау;
2. ересектердің көмегімен шынығу тəсілдерін орындау. Күтілетін нəтижелер:

негізгі қимылдарды орындайды;

бір-бірден, шеңберге қайта тұрады, саптағы өз орнын табады;

денені жалпы дамытушы жаттығуларды орындағанда қажетті бастапқы қалыпты қабылдайды, жаттығулардың орындалу ретін сақтайды;

биік емес төбеден сырғанайды, бір-бірін сырғанатады;

үш дөңгелекті велосипед тебе алады;суға түседі, суда ойнайды; мəдени-гигиеналық дағдыларды орындауда дербестік танытады.

1. параграф. «Коммуникация» білім беру саласы

1. «Коммуникация» білім беру саласының базалық мазмұны сөйлеуді дамыту, көркем əдебиет, орыс тілі (қазақ тілінде оқытылатын топтарда) ұйымдастырылған оқу қызметінде жүзеге асырылады.
2. Мақсаты инновациялық əдістер мен технологияларды қолдана отырып, əлеуметте қарым-қатынас жасау үшін тілді игеру жəне коммуникативтік дағдыларды дамыту болып табылады.
3. Міндеттері:

балалардың  іс-əрекетінің   түрлі   нысандары  мен   түрлерінде  ауызекі сөйлеуін дамыту;

əдеби тілде сөйлеуді дамыту; сөз өнеріне баулу;

қарым-қатынас мəдениетіне, көркем қабылдау мен эстетикалық талғамға тəрбиелеу;

дидактикалық   жəне  дамытушы  ойындар                                   мен  жаттығуларды                                                         қолдану арқылы сөздік қорын байыту.

1. параграф. І жартыжылдық

1. Сөйлеуді дамыту

Сөйлеудің дыбыстық мəдениеті Дағдыларды қалыптастыру:

1. дыбыстарды айта білуге;
2. дыбыстардың артикуляциясын нақтылау жəне бекіту;
3. артикуляциялық аппаратты дамыту. Сөздік қор:

1. ойын мен ойын жаттығулары арқылы сөздік қорын кеңейту;

1. заттардың бөлшектерін ажыратуға жəне атауға үйрету;
2. балалардың сөйлеу тілін заттардың қасиеті мен сапасын білдіретін сөздермен байыту;
3. жалпы   белгілері   бойынша   заттарды   топтастыру   (ойыншықтар, киімдер, аяқкиімдер, ыдыстар, жиһаздар).

Тілдің грамматикалық құрылымы:

1. сөздерді жіктелуіне, септелуіне қарай байланыстыру,
2. зат  есімдерді  үстінде,  астында, артында, жанында тəрізді көмекші сөздермен бірге қолдану;
3. сөйлеуде зат есімдерді жекеше, көпше түрде қолдану. Байланыстырып сөйлеу:

Дағдыларды қалыптастыру:

1. суреттерді, заттарды қарастыруда, тірі жəне өлі табиғат нысандарын бақылау кезінде байланыстырып сөйлеу;
2. шағын тақпақтар мен өлеңдерді жаттау;
3. ересектердің сөзін тыңдау жəне түсіну;
4. сөйлеу əдебінің сəйкес түрлерін дұрыс қолдану;
5. ересектермен  əңгімелесу  кезінде  берілген сұрақтарды  тыңдау     жəне түсіне білу;
6. кейіпкерлерді сипаттау үшін дауыс ырғағының мəнерлі қарапайым тəсілдерін қолдану;
7. сөз жəне сөз ұйқастарына құрылған ойындарға қызығушылыққа, назар аударуға тəрбиелеу;
8. таныс     ертегілерді    ойнауға    жəне     сахналауға   ынталандыру, қызығушылығын ояту.

Күтілетін нəтижелер:

дауысты жəне дауыссыз дыбыстарды анық айтады; дұрыс сөйлеу қарқынына ие;

қоршаған ортаға қатысты түрлі сұрақтарға жауап береді; барлық сөз таптарын қолданады;

қажетті сөздер мен сөз тіркестерін қолданады;

сөздерді жекеше, көпше түрде жəне септік жалғауларын қолданады.

1. Көркем əдебиет Оқу, əңгімелеу Балаларды:

1. ертегілердің  мазмұнын  түсінуге,  тыңдауға,  бейнелі  сөздерді  есте сақтауға;
2. кейіпкерлерді ойнағанда мінез-құлқын бере білуге, интонациясын қабылдауға;
3. тақпақтарды,  өлеңдерді  мағыналы,  асықпай жəне дыбыстарды     анық айтуға;
4. кейіпкерге, оқиғаларға өзінің көзқарасын білдіруге баулу. Күтілетін нəтижелер:

əдеби шығармалардың мазмұнын тыңдайды жəне түсінеді; бейнелі сөздерді қолданады;

таныс ертегілерді сахналауға қатысады;

əдеби    шығарма   кейіпкерлерінің    дауыс    ырғағы    мен    мəнерлігін сақтайды;

сюжетті     эмоционалды    қабылдайды,    кейіпкерлерге    жанашырлық танытады;

тақпақтарды, өлеңдерді мəнерлеп оқиды.

1. Русский язык Звуковая культура речи:

Научить детей слушать, запоминать и правильно произносить русскую речь. Развитие артикуляционного аппарата. Обучение произношению гласных звуков русского языка: а,о,у,е,е,и,ы,э,ю,я.

Словарный запас Формирование навыков:

1. понимания и восприятия названий игрушек, некоторых предметов быта, овощей и фруктов, животных;
2. выполнения просьбы воспитателя, дальнейшее расширение словарного запаса детей и правильное произношение слов на русском языке;
3. названия некоторых предметов ближайшего окружения; Грамматический строй речи

Обучение словам, обозначающим признаки предметов по величине, по цвету, действие предметов, пониманию словосочетаний и составление их способом согласования (существительное и прилагательное, существительное  и глагол).

Связная речь

Составление простых предложений.

1. понимания простых вопросов и правильного ответа на них в виде короткого предложения;
2. запоминания детьми коротких стишков и песен.

Развитие связной речи и умение правильно ставить ударение в словах  при произношении.

Ожидаемые результаты:

умеет правильно произносить гласные звуки русского языка: а, о, у, е, е, и, ы, э, ю, я;

умеет слушать и понимать простую речь; умеет составлять простые предложения;

употребляет в речи   имена существительные в форме единственного и множественного числа;

применяет необходимые слова и словосочетания при обыгрывании сказок; слушает, понимает, запоминает образные слова;

умеет   читать   наизусть   небольшие   потешки   и   стихотворения   при помощи взрослого, передавая свое отношение к содержанию;

знает о качестве, свойствах, различии, названии предметов на русском языке и их предназначение;

понимает   простые   вопросы  и   умеет   правильно  отвечать   на   них короткими предложениями на русском языке.

1. параграф. ІІ жартыжылдық

1. Сөйлеуді дамыту

Сөйлеудің дыбыстық мəдениеті:

1. тілдегі дыбыстарды дұрыс айта білуін жəне зейін қойып тыңдауын жетілдіру;
2. сөздерде дауысты жəне кейбір дауыссыз (п-б, т-д, к-г, ф-в,с-з-ц) дыбыстарды анық айта білуін қалыптастыру;
3. сөйлеу қарқынын өзгерте білуге үйрету: баяу сөйлеу, жаңылтпаштар

оқу;

Сөздік қор:

1. сөздік қорын сөздік ойындар мен жаттығулар арқылы байыту;
2. зат бөліктерін ажырату жəне атай білу;
3. балалардың тілін заттың сапасы мен қасиеттерін білдіретін сөздермен

байыту;

1. заттарды жалпы жəне ерекше белгілері бойынша топтай білу;
2. сөздерге қызығушылығын арттыру, зейінін жетілдіру, балалардың сөздік қорына антонимдер – мағынасы қарама-қарсы сөздерді енгізу.

Тілдің грамматикалық құрылымы:

1. қажетті сөздер мен сөз тіркестерін қолдану;
2. сөздерді жіктелуіне, септелуіне қарай байланыстыру, зат есімдерді үстінде, астында, артында, жанында тəрізді көмекші сөздермен бірге қолдану;
3. сөйлеуде зат есімдерді жекеше, көпше түрде қолдану. Байланыстырып сөйлеу

Дағдыларды қалыптастыру:

1. суреттерді, заттарды қарастыруда, тірі жəне өлі табиғат нысандарын бақылау кезінде байланыстырып сөйлеу;
2. шағын тақпақтар мен өлеңдерді жаттау;
3. тілдік қарым-қатынас мəдениетін дұрыс қолдану;
4. ересектермен   əңгімелесу кезінде берілген сұрақтарды тыңдау жəне түсіне білу;
5. кейіпкерлерді сипаттау  үшін   дауыс ырғағының мəнерлі қарапайым тəсілдерін қолдану;
6. сөз жəне сөз ұйқастарына құрылған ойындарға қызығушылық таныту;
7. таныс    ертегілерді    ойнауға    жəне    сахналауға   деген    ынтасын, қызығушылығын ояту.

Күтілетін нəтижелер:

сөйлеу мəнерінің тəсілдерін (сөйлеу қарқыны, интонация) сақтайды;

тілдегі барлық дыбыстарды анық айтады;

заттарды, суреттерді қарастыруда сұрақтарға жауап береді;

қысқа     əңгімелерді    жəне     ертегілерді    мазмұндайды,     заттар    мен құбылыстардың белгілері мен сапасын ажыратады;

қажетті сөздер мен сөз тіркестерін қолданады;

зат есімдер мен көмекші сөздерді қолданады «үстінде, астында, артында, жанында».

1. Көркем əдебиет Оқу, əңгімелеу Балаларға:

1. оқиғаны эмоционалды қабылдауға;
2. кейіпкерлерге жанашырлық танытуға;
3. шығарма  жанрларын  (тақпақ,   ертегі,   əңгіме   жəне   тағы   басқа) ажыратуға;
4. суреттер  бойынша  таныс  шығармаларды  тануға,  сұрақтарға     жауап беруге;
5. мəнерлі, мағыналы, эмоционалды түрде жатқа айтуға;
6. халық өлеңдерінің ырғағы мен ұйқасын білуге үйрету. Күтілетін нəтижелер:

шығарма жанрларын (тақпақ, ертегі, əңгіме жəне тағы басқа) ажырата алады;

оқиғаны    эмоционалды    қабылдайды;    суреттер     бойынша     таныс шығармаларды атайды, олар бойынша сұрақтарға жауап береді;

өлеңдерді саналы, эмоционалды түрде жатқа айтады; ертегі кейіпкерлеріне жанашырлық танытады.

1. Русский язык Звуковая культура речи.

1. закрепление навыков слушания сказок, рассказов, коротких стихов и песен на русском языке и правильной  постановки  ударения  при произношения слов.
2. совершенствование навыков развития артикуляционного аппарата. Словарный запас

Формирование навыков:

1. произношения слов на русском языке, обозначающих названия некоторых предметов ближайшего окружения, признаки предметов по величине и по цвету;
2. понимания и согласования слов в словосочетаниях. Закрепление умений:
3. понимать простые вопросы и отвечать на них в виде короткого предложения.

Грамматический строй речи

1. составление простых предложений для описания игрушек, фруктов, предметов ближайшего окружения по образцу взрослого.

1. употребления  в   речи  имен   существительных  в   единственном   и множественном числе.

Совершенствование навыков:

1. запоминания коротких стишков и песен;
2. понимания простого предложения из 2-3 слов. Связная речь

Развитие связной речи и умения правильно ставить ударение в словах  при произношении. Обучение умению слушать, понимать, рассказывать и читать наизусть короткие стихотверения.

Ожидаемые результаты:

произносит правильно слова, вслушивается в их звучание; рассматривает сюжетные картинки и составляет простые предложения; называет все действия, предметы и явления, их признаки и качества; слушает и понимает речь взрослого;

отвечает на вопросы взрослого, касающиеся ближайшего окружения на русском языке;

умеет составлять связную речь;

пересказывает содержание сказок и коротких рассказов; читает наизусть небольшое стихотворение;

умеет     описать    знакомые    игрушки,    фрукты,    овощи    простыми предложениями из 2-3 слов.

знает и называет некоторые растения, животных и их детенышей на русском языке.

1. параграф. «Таным» білім беру саласы

1. «Таным» білім беру саласының базалық мазмұны қарапайым математикалық ұғымдарды қалыптастыру, құрастыру, жаратылыстану ұйымдастырылған оқу қызметінде іске асырылады.
2. Мақсаты инновациялық əдістер мен технологияларды қолдана отырып, интеллектуалдық қабілеттерін, логикалық ойлауын дамыту жəне қоршаған ортаның біртұтастығы туралы білімдерін қалыптастыру болып табылады.
3. Міндеттері:

қарапайым математикалық түсініктерді қалыптастыру;

өз   ойы   бойынша  құрылыстарды жасауға,  оларды  мазмұн  бойынша біріктіруге жəне олармен ойнауға ынтасын тəрбиелеу;

көрнекі-қимылдық ойлауды жəне шығармашылық қиялдауды  дамыту; тірі  жəне  өлі  табиғат  туралы  білімдерін,  табиғатта  өзін  ұстау       туралы

ережелерді жəне қарапайым өзара байланыстар туралы білімдерін байыту; табиғатқа сүйіспеншілікке жəне ұқыпты қарауға баулу.

1. параграф І жартыжылдық

1. Қарапайым математикалық ұғымдарды қалыптастыру

Сан. «Көп», «біреу», «бір-бірден», «бір де біреуі жоқ» ұғымдары туралы түсініктерін қалыптастыру.

Дағдыларды қалыптастыру:

1. біртекті  заттардан   топтар   құрастыру   жəне олардың  біреуін    бөліп көрсету;
2. бөлмедегі заттарды ажырату жəне олардың санын анықтау;
3. заттарды салыстыру;
4. заттардың бір тобын екіншісіне бірізділікпен беттестіру жəне қосу;
5. заттарды бір қатарға, реті бойынша, бір бағытта солдан оңға қарай оң қолымен орналастыру.

Шама. Шама бойынша заттардың əртүрлі болатыны туралы түсінік беру. Дағдыларды қалыптастыру:

1. ұзындығы мен ені бойынша екі қарама-қарсы жəне бірдей заттарды салыстыру;
2. биіктігі мен қалыңдығы бойынша екі қарама-қарсы жəне бірдей заттарды салыстыру.

Геометриялық пішіндер. Балаларды геометриялық пішіндерді тануға  жəне атауға үйрету: шеңбер, шаршы, үшбұрыш, түйсіну жəне көру арқылы пішін түрлерін зерттеуге үйрету.

Дағдыларды қалыптастыру:

1. геометриялық пішіндерді тану жəне атау;
2. пішін түрлерін зерттеу.

Кеңістікте бағдарлау. Өзінің дене бөліктерінің орналасу бағдарын білуге үйрету.

Дағдыларды қалыптастыру:

1. өзіне тікелей жақын кеңістік бағдарын анықтау, заттарды сол жақтан оң жаққа қарай орналастыру.
2. өзінің дене бөліктерін (басы, аяғы, қолдары) бағдарлау жəне атау. Уақытты бағдарлау

Дағдыларды қалыптастыру:

тəулік бөліктерін тану жəне атау - таңертең, күндіз, кеш, түн. Күтілетін нəтижелер:

бір затты топтан бөледі жəне топтарға біріктіре алады; біртекті заттарды құрастырады жəне бөліп алады;

заттарды қатарға реті, шамасы бойынша оң қолымен солдан оңға қарай қояды;

екі  қарама-қарсы жəне   бірдей   заттарды   ұзындығы мен  ені, биіктігі бойынша беттестіру жəне тұстастыру арқылы салыстырады;

геометриялық  пішіндерді   таниды   жəне   атайды:   дөңгелек,   шаршы, үшбұрыш; өзіне қатысты кеңістікті бағдарлай алады;

тəулік бөліктерін – таңертең, күндіз, кеш, түнді таниды жəне атайды.

1. Құрастыру

Құрылыс материалдарынан құрастыру Дағдыларды қалыптастыру:

1. əртүрлі түстегі жəне пішіндегі бөлшектерден қарапайым құрылыстар құрастыру;
2. бөлшектерді орналастыру жəне кірпіштерді қалау, пластиналарды тік бағытта жəне көлденең орналастыру тəсілдерін пайдалану;
3. ірі жəне ұсақ құрылыс материалдарынан құрастыру;
4. көп түсті құрылым құрастыру;
5. үлгі бойынша құрастыру;
6. қағазды бүктеу, жырту, шиыршықтау тəсілдерін пайдаланып, қағаз беттерін көлемді пішіндерге түрлендіру.

Күтілетін нəтижелер:

əртүрлі  түстегі  жəне   пішіндегі бөлшектерден қарапайым құрылыстар құрастыра біледі;

құрылыс бөліктерін ажыратады жəне атайды; өзі құраған құрылысын қуыршақтың, ойыншықтардың өлшемдерімен үйлестіреді;

сюжеттік ойын міндеттерін пайдалана отырып, ірі жəне ұсақ құрылыс материалдарынан заттар құрастыра алады;

түрлі тəсілдерді пайдаланып, қағаз беттерін түрлендіреді.

1. Жаратылыстану

1. тірі жəне өлі табиғат құбылыстары туралы білімді қалыптастыру.
2. ауа-райының жағдайын анықтау, табиғат құбылыстарын (маусымдық) бақылау дағдыларын қалыптастыру.

Өсімдіктер əлемі

Туған өлкенің кейбір өсімдіктері, көкөністері мен жемістері туралы қарапайым ұғымдарды қалыптастыру, бөлме өсімдіктерінің түрлері (шегіргүл, қазтамақ, бегония жəне тағы басқа) олардың айырмашылықтары туралы білімді қалыптастыру.

Жануарлар əлемі

Үй жануарлары мен олардың төлдері туралы білімдерін бекіту.

Жабайы аңдар мен Қазақстанның жер аумағында тіршілік ететін үй жануарлары мен аңдар туралы ұғымдарды қалыптастыру, табиғат бұрышының тіршілік иелерін бақылау дағдыларын қалыптастыру.

Күтілетін нəтижелер:

ауа-райының жағдайын анықтай алады;

туған өлкенің кейбір өсімдіктері туралы ұғымдарға ие;

кейбір көкөністер мен жемістерді дəмінен ажыратады жəне атайды; жануарлар мен олардың төлдерін өздеріне тəн белгілері бойынша ажыратады

жəне атайды;

құстардың мінез-құлқындағы ерекшеліктерге назар аударады; табиғат бұрышының тіршілік иелеріне қызығушылық танытады;

табиғатта өзін ұстай білу ережелері туралы біледі.

1. параграф. ІI жартыжылдық

1. Қарапайым математикалық ұғымдарды қалыптастыру

Сан. «Көп», «біреу», «бір-бірден», «бір де біреуі жоқ» ұғымдарын ажырату дағдыларын жетілдіру; екі тең немесе тең емес заттар тобын салыстыра білу, бір топтағы заттарды екінші топтағы заттарға беттестіру жəне тұстастыру тəсілдерін пайдалану.

Шама. Екі қарама-қарсы жəне бірдей заттарды ұзындығы, ені,  биіктігі мен жуандығы бойынша салыстыра білуді бекіту.

Геометриялық пішіндер

Геометриялық пішіндер туралы білімдерін нақтылау: дөңгелек, шаршы, үшбұрыш.

Кеңістікті, уақытты бағдарлау

Кеңістікті   жəне   уақытты бағдарлауға  үйрету.         Тəуліктің қарама-қарсы бөліктерін анықтауға үйрету.

Күтілетін нəтижелер:

«көп», «бір», «бір-бірден», «бірде-біреуі жоқ» түсініктерін біледі; ұзындығы, ені, биіктігі, жуандығы бойынша бірдей екі əртүрлі жəне

бірдей заттарды салыстыруды біледі; салыстыру нəтижесін сөзбен жеткізеді; геометриялық пішіндерді біледі; кеңістік пен уақытты бағдарлай біледі; оң жəне сол қолдарын ажырата алады.

1. Құрастыру

1. құрылыс материалдарынан құрастыру
2. құрылыс материалының негізгі бөлшектері, олардың бөлшектері туралы білімді қалыптастыру, оларды түсі, шамасы бойынша тану. Сюжеті бойынша біріктіру жəне ойнау арқылы құрылыс салу кезінде шығармашылық қиялды қалыптастыру.
3. қағаздан құрастыру. Қағаз беттерін көлемді пішіндерге өзгертуге үйрету.

Күтілетін нəтижелер:

құрылыс материалдарының бөліктерін біледі жəне атайды,оларды түрлі тəсілдермен орналастырады;

түсі жəне көлемі бойынша ажырата алады; қарапайым құрылыстарды құрастырады;

түрлі құрастыру тəсілдерін қолдана отырып қағаз парағын түрлендіреді.

1. Жаратылыстану Өсімдіктер əлемі

1. туған өлкенің кейбір өсімдіктері, көкөністері мен жемістері туралы қарапайым ұғымдарды қалыптастыру. Жуа жəне гүлдердің жəне тағы басқа

тұқымдарын (шырайгүл, барқытгүл) бақылау.

1. бөлме өсімдіктерінің түрлері (шегіргүл, қазтамақ, бегония, қырмызыгүл, қоңыраугүл жəне тағы басқа) олардың айырмашылықтары туралы білімді қалыптастыру.

Жануарлар əлемі

Үй жануарлары мен олардың төлдері туралы білімдерін бекіту.

Қазақстанның  жер   аумағында  тіршілік  ететін   жабайы аңдар туралы ұғымдарды қалыптастыру.

Табиғат     бұрышының     тіршілік     иелерін      бақылау     дағдыларын қалыптастыру.

Күтілетін нəтижелер:

ауа-райының жағдайын анықтай алады;

туған өлкенің кейбір өсімдіктері туралы біледі;

гүлдейтін шөпті өсімдіктерді өзіне тəн сипаты бойынша, көкөністер мен жемістерді дəмі бойынша атайды жəне ажыратады;

жануарлар мен олардың төлдерін өздеріне тəн белгілері бойынша атайды жəне ажыратады;

қардың, судың, құмның қасиеттерін біледі; табиғатта өзін ұстай білу ережелерін түсінеді.

1. параграф. «Шығармашылық» білім беру саласы

1. «Шығармашылық» білім беру саласының базалық мазмұны сурет салу, мүсіндеу, аппликация, музыка ұйымдастырылған оқу қызметінде іске асырылады.
2. Мақсаты балалардың шығармашылық қабілеттерін, эстетикалық талғамын дамыту болып табылады.
3. Міндеттері:

бейнелеу    өнеріне    қызығушылықты   қалыптастыру,   шығармашылық ойлауы мен қиялдауын дамыту;

көзбен қол үйлесімін дамыту;

қарапайым заттарды, құбылыстарды, ертегі кейіпкерлерінің пішінін, түстерін, бөліктердің орналасуын бере отырып, бейнелеу біліктері мен дағдыларды қалыптастыру;

өнер туындыларымен, халық ойыншықтарымен, қазақ жəне басқа халықтардың сəндік-қолданбалы өнер туындыларымен таныстыруды жалғастыру;

қоршаған шынайы əлемнің эстетикалық жағына қызығушылықты, балалардың өз ойын білдіруі мен музыкалық қабілеттіліктерін дамыту;

балалардың өнімді іс-əрекетінің түрлерін дамыту;

балаларды тұтас қағаз парағына бейнелерді орналастыруға үйрету.

10-параграф. І жартыжылдық

1. Сурет салу

Заттық сурет салу. Түрлі бағытта тура сызықтарды, олардың қиылысуын жүргізе білуді қалыптастыру.

1. көкөністер мен жемістерді, ыдыстарды, ойыншықтарды, жануарларды бейнелеу, дөңгелек пішінді заттардың суретін салу (шарлар, бұлт, күн).
2. бірнеше көлденең жəне тік сызықтардан заттар салуды (дуал); салынған пішіндерді бояуды, дəстүрден тыс сурет салу (саусақтарымен жəне алақандарымен, түрлі- түсті борлармен) дағдыларын қалыптастыру:

Сəндік сурет салу. Элементтердің пішінін, реттілігін, олардың арасындағы қашықтықты ескере отырып, ою-өрнектерді жазықтыққа орналастыру дағдыларын қалыптастыру.

Сюжеттік сурет салу, ойлауы бойынша сурет салу. Қоршаған əлемнің, өнер туындыларының əсемдігіне, тұрмыстық заттарға, қазақ жəне басқа ұлттардың ойыншықтарына эмоционалды-эстетикалық талғам дағдыларын қалыптастыру.

Қарапайым табиғат құбылыстарын, ертегі кейіпкерлерін бейнелеуге баулу.

Күтілетін нəтижелер:

сурет салу техникасының бастапқы дағдыларына ие;

сызықтарды, штрихтарды, дақтарды, бояуларды ретімен қолдана біледі; негізгі түстерді дұрыс атайды;

қарапайым сюжеттік композицияларды құрайды, қағаз бетіне бейнені тұтас орналастыра алады;

пішіндерді  бояудың  бастапқы   дағдыларын  игерген;   сурет   салудың дəстүрден тыс техникасына қызығушылық танытады.

1. Мүсіндеу Заттық мүсіндеу

1. сазбалшықтың, ермексаздың қасиеттерімен танысу дағдыларын жетілдіру. Сазбалшық, қамыр, ермексаз кесектерінен бөліп алу, дөңгелектеу, ширату, созу тəсілдерін пайдалана  отырып,  көкөністер  мен  жемістерді, кейбір заттарды, азық-түлік тағамдарын мүсіндеу дағдыларын қалыптастыру.
2. алақандарының арасында, жазықтықта түзету жəне домалақтау қозғалыстары арқылы кесектерді жаю, элементтерді қарапайым заттарға (ыдыстар, ойыншықтарды мүсіндеу) біріктіру білігін жетілдіру.

Күтілетін нəтижелер:

сазбалшықтың, ермексаздың жəне қамырдың кейбір қасиеттерін біледі; мүсіндеудің əртүрлі тəсілдерін пайдаланады;

1-3 бөліктен тұратын заттарды жая алады;

мүсіндеуге қажетті негізгі техникалық дағдылар мен біліктерді игерген.

1. Аппликация Дағдыларды қалыптастыру:

1. дайын пішіндерден заттардың бейнесін жасауға үйрету;
2. бейнеленген заттарға сəйкес түстерді таңдау;
3. желімдеудің техникасы;
4. ересектер  даярлаған  ірі  жəне барынша ұсақ        элементтерді орналастыру мен желімдей білуі;
5. желімді қылқаламға ұқыпты түрде жағып алу,
6. жаймадағы дайын пішіндерге жағу;
7. желім қалдықтарын жою үшін майлықты пайдалану. Күтілетін нəтижелер:

желімдеу техникасының бастапқы дағдыларын игерген;

бейнеленетін   заттарға   сəйкес   түрлі-түсті   қағаздардан   дайын   пішіндерді таңдай алады;

ересектер даярлаған ірі жəне барынша ұсақ элементтерді орналастырады жəне желімдейді;

оюдың əсемдігін, орналасуын байқайды, оларды бөліктерге бөледі; желім қалдықтарын жою үшін майлықты пайдаланады.

1. Музыка Музыка тыңдау

Дағдыларды қалыптастыру:

1. түрлі сипаттағы əндердің мазмұны мен көңіл күйін қабылдау;
2. түрлі   сипаттағы   аспапта   орындалған  пьесаларды  тыңдау,   есте сақтау;
3. пьесаның көңілді мазмұнына эмоциялы көңіл-күй танытады;
4. балалар  аспаптарының,  музыкалық  жəне   шулы  ойыншықтардың дыбысталуын ажыратады;
5. ересектердің орындауындағы жəне аудио-бейне үн таспадан музыка тыңдау.

Əн айту

Дыбыстаудың бірыңғай күшімен бірдей қарқында əн салу, ересектермен бірге əн салу, аспаптың сүйемелдеуіндегі даусына бейімделу дағдыларын қалыптастыру.

Музыкалық-ырғақтық қозғалыстар Дағдыларды қалыптастыру:

1. бірінің артынан бірі жүру барысында би ырғағын, музыканың би сипатын игеру;
2. əуенмен бірге би қозғалыстарының қарапайым элементтерін орындау;
3. əуен сипатына үн қату, оның бөліктерінің өзгеруін байқау;
4. жоғары жəне төмен дыбыстауды ажырату, оны ойын əрекеттерінде байқау;
5. сылдырмақтарды тыңдау жəне олардың дыбыстау динамикасын ажырату. Күтілетін нəтижелер:

таныс əндерді, пьесаларды біледі; музыканың сипатын сезінеді: əн, марш;

музыкалық жəне шулы ойыншықтардың, балаларға арналған аспаптардың

дыбысталуын ажыратады;

билейтін əуендерге сəйкес қарапайым қимылдар орындайды.

12-параграф ІI жартыжылдық

1. Сурет салу Заттық сурет салу

Дағдыларды қалыптастыру:

1. төртбұрышты   пішіндегі    заттарды   бейнелеу,    оларды   дөңгелек пішіндегілермен үйлестіру;
2. бірнеше тік жəне көлденең сызықтардан заттарды салу (дуал, ағаш);
3. жануарлардың суретін салу дағдыларын жетілдіру;
4. салынған пішіндерін бояуды (штрихтау, мақталы таяқшаларымен бояу);
5. дəстүрден тыс сурет салуды (құмда саусақпен немесе таяқшамен, алақандарымен, асфальтта түрлі-түсті борлармен) салуды.

Сəндік сурет салу

Бейнелеу əрекетіне, халық шығармашылығының туындыларына деген қызығушылықты тəрбиелеу. Қазақ ою-өрнектері элементтерінің суретін салу дағдыларын бекіту. Қазақ мəдениетінің тұрмыстық заттарымен таныстыру.

Дағдыларды қалыптастыру:

1. түстерді тану мен ажырату: қызыл, сары, жасыл, көк, қара, ақ;
2. бормен   асфальтқа,  таяқпен   құмға   сурет   салу,   жолақта      жəне бұрыштарға қазақ ою-өрнектерінің қос элементін салу.

Сюжеттік сурет салу, ойлауы бойынша сурет салу Дағдыларды қалыптастыру.

1. сурет салудың дəстүрлі емес тəсілдерін қолдану;
2. қарындаш, қылқалам, бояу, гуашьты пайдалану;
3. негізгі түстер мен олардың реңктерін пайдалану;
4. таяқпен құмға, бормен асфальтқа сурет салу;
5. ойлау бойынша дербес сурет салу. Күтілетін нəтижелер:

сурет салу кезінде қарындашты, фломастерді, қылқаламды қолында еркін ұстай біледі;

түстерді таниды;

төртбұрышты    пішіндегі     заттарды,    оларды    дөңгелек     пішіндегі бейнелермен сəйкестендіріп бейнелей алады;

күрделі емес сюжеттік композициялар құрастыра біледі; бормен асфальтқа, таяқпен құмға сурет салады; пішіндерді бояудың бастапқы дағдыларын игерген.

1. Мүсіндеу Заттық мүсіндеу

1. бірнеше  бөліктен   тұратын  күрделі  емес   заттарды,  жануарларды мүсіндеу дағдыларын қалыптастыру. Сазбалшықтан, ермексаздан мүсіндеуге

қызығушылығын тудыру.

1. табиғи материалдан мүсіндеу дағдыларын бекіту. Сюжеттік мүсіндеу

Жеке   жұмыстарын  ұжымдық  композицияларға біріктіру дағдыларын қалыптастыру.

Сəндік мүсіндеу

Əшекей заттарды мүсіндеу дағдыларын қалыптастыру. Өз ойынан мүсін құрау. Ересектің көмегімен шығармашылық ойлауды дамыту.

Күтілетін нəтижелер:

сазбалшықтан,    ермексаздан,    қамырдан    мүсіндеуге    қызығушылық танытады;

алақанға салып тік жəне дөңгелетіп есе біледі;

мүсіндеудің түрлі əдістерін қолданып, 1-3 бөліктерден тұратын түрлі заттарды мүсіндей алады (аққала, поезд, шарбақ, моншақ,сырға).

1. Аппликация Дағдыларды қалыптастыру:

1. заттардың орналасу, олардың арасында арақашықтықтың сақталу заңдылығы;
2. түрлі   пішіндегі    қазақ   оюының    кейбір    элементтерін    қағазға орналастыру;
3. желімді қылқаламға, мұқият жағып алу, жаймадағы дайын үлгіге жағу, желімнің қалдықтарын сүртуге майлықты қолдану;
4. табиғи материалмен жұмыс істеу, олардан зат жасау;
5. қағаздың мүмкіндіктері туралы түсініктерді жетілдіру: жыртылады, мыжылады, оңай мыжылады.

Сюжеттік аппликация

Балаларды жалпы композиция құрастыруға үйрету. Сəндік аппликация

Дағдыларды қалыптастыру:

1. ересектер дайындаған ірі жəне өте ұсақ ою элементтерін орналастыру жəне жапсыру;
2. шаршының ортасына, бұрыштарына қазақ ою өрнектерін жапсыру;
3. пішінін, түсі мен көлемін, ескере отырып, заттар мен ою-өрнектерді орналастыру;
4. геометриялық элементтерден өрнек құрастыруға үйрету. Күтілетін нəтижелер:

бейнелеу өнеріне қажетті негізгі техникалық дағдыларды меңгерген; қағаздың                  қасиеттері   жайлы   біледі:   жыртылады,  мыжылады,   оңай

мыжылады;

белгілі ретпен түрлі пішінді, көлемді түстегі бөліктерді орналастырып, дайын бейнені қағазға жапсыра біледі;

ересектер дайындаған түрлі пішінді қағаз бетіне заттарды орналастырады; дайын пішіндерден қарапайым композицияларды құрастыруға қатысады;

ұқыпты     жұмыс     жасай     алады:    желімнің     қалдықтарын   сүртуге майлықты пайдаланады.

1. Музыка Музыка тыңдау.

Дағдыларды қалыптастыру:

1. түрлі қарқындағы музыканы тыңдау;
2. музыкалық шығарманы эмоциямен қабылдау. Əн айту.

Музыкалық сүйемелдеумен жəне сүйемелдеусіз ре-ля бірінші октавасының диапазонында əн салу, дыбыстарды биіктігіне қарай ажырату (октава шегінде), əуеннің басталуы мен аяқталуына мəн беру дағдыларын қалыптастыру.

Музыкалық-ырғақтық қимылдар. Дағдыларды қалыптастыру:

1. қимыл   қарқынын  өзгерте  отырып   қимылдау, бір-бірлеп, жұптаса отырып би қиылдарын орындау, жануарлардың би қимылдарын ұқсату;
2. ойындарға, хор айтуға қатысу, таныс би қимылдарын қайталай білу. Күтілетін нəтижелер:

музыканы тыңдау дағдысын меңгерген; музыкалық шығарманың қарқынын ажыратады; əуеннің басталуы мен аяқталуына мəн береді;

бір-біреуден,  жұптаса   ауыса   отырып,   би   қимылдарын  орындайды, жануарлардың қимылдарын ұқсатады;

балаларға арналған музыкалық аспаптарды ажыратады жəне атайды; музыкалық шығарманы эмоциямен қабылдайды.

13-параграф. «Əлеумет» білім беру саласы

1. «Əлеумет» білім беру саласының базалық мазмұны қоршаған ортамен танысу, экология негіздері ұйымдастырылған оқу қызметінде іске асырылады.
2. Мақсаты балаларда қоршаған ортаға жағымды мінез-құлық пен қарым-қатынасын, эмоционалды елгезектік пен əлеуметтік мəдениет негіздерін қалыптастыру болып табылады .
3. Міндеттері:

балаларды қоршаған ортадағы заттардың атауларымен жəне олардың міндеттерімен таныстыру, таныс заттарды ажыратуға үйрету;

Қазақстанның халық ауыз əдебиеті шығармашылығын қолдану арқылы Отанға, отбасына деген сүйіспеншілікті, ересектерге құрмет көрсете білуге тəрбиелеу.

14-параграф. I Жартыжылдық

1. Қоршаған ортамен танысу

Менің отбасым

1. отбасылық суреттерді қарастыруға жəне отбасы мүшелері мен олардың əрекеттерін атауға үйрету. «Отбасы»,  «Үй»,  «Демалыста»  жəне  басқа мазмұнды-рөлдік ойындарды ұйымдастыру;
2. қоршаған ортаны қабылдау, кеңістікте бағдарлау;
3. заттар мен олардың шамасын, түсін, пішінін ажырату жəне атау,қарастыру мен зерттеу дағдыларын қалыптастыру;
4. қазақ жəне басқа халықтардың тұрмыс заттарымен таныстыру;
5. заттар, ойыншықтар, кітаптар жəне ыдыстарға ұқыптылықпен қарауға тəрбиелеу.

Көлік, байланыс құралдары

Көлік құралдарының түрлерімен таныстыру. Ересектердің еңбегі

Балабақша, балабақша қызметкерлері туралы ұғымдарын кеңейту. Жануарлар мен құстарға күтім жасауға баулу.

Қазақстан - менің Отаным

Балалар   тұратын    қала    мен    ауыл,    Қазақстан    Республикасының астанасы, мемелекеттік рəміздері туралы білімдерін қалыптастыру.

Күтілетін нəтижелер:

отбасы мүшелері мен өзіне жақын адамдардың есімдерін атайды; мазмұнды-рөлдік ойындарда отбасы мүшелерінің рөлдерін сомдайды; қазақ халқының тұрмыстық заттарын атайды;

көлік құралдарын атайды;

балабақша, балабақша қызметкерлері туралы түсінігі бар;

өздері тұратын қала мен ауыл туралы, Қазақстан Республикасының астанасы, мемлекеттік рəміздері туралы бастапқы түсініктерге ие.

1. Экология негіздері

Өлі жəне тірі табиғат құбылыстары мен заттары

Өлі   жəне   тірі   табиғат   жайлы    білімдерін   қалыптастыру.   Табиғат құбылыстарына қызығушылықтарын тəрбиелеу.

Дағдыларын қалыптастыру:

1. ауа райының жағдайларын анықтай білу;
2. табиғат құбылыстарын (маусымдық) бақылау. Өсімдіктер əлемі

1. туған өлкенің кейбір өсімдіктері, көкөністері мен жемістері туралы қарапайым түсініктерін қалыптастыру. Жергілікті аймақта өсетін 2-3 ағаштардың түрлерін танып, атауға үйрету;
2. бөлме өсімдіктерінің түрлері, олардың ерекшеліктері туралы білімдерін қалыптастыру;
3. табиғат құбылыстарына қызығушылықты, өсімдіктерге сүйіспеншілікпен жəне қамқорлықпен қарауға тəрбиелеу.

Жануарлар əлемі

1. үй жануарлары жəне олардың төлдері туралы білімдерін бекіту.

Қазақстанды мекендейтін жабайы жануарлар жайлы  түсініктерін қалыптастыру. Табиғат бұрышын мекендеушілерді бақылау дағдыларын қалыптастыру;

1. Табиғат бұрышының тіршілік иелері мен қыстап қалатын құстарға (торғай, шауқарға, қарға, кептер) жəне жыл құстарына (ұзақ, қараторғай) қамқорлықпен қарауға тəрбиелеу.

Күтілетін                          нəтижелер: табиғаттың маусымдық өзгерістерін анықтайды; табиғатқа қамқорлық жасауға ынталанады;

бірнеше   ағаштардың  түрлерін,  бөлме   өсімдіктерін,   көкөністер   мен жемістерді таниды жəне атайды;

үй  жəне  жабайы   жануарларды,  құстарды,  жəндіктерді таниды жəне атайды;

табиғаттағы жəне ауа райындағы қарапайым өзгерістерді байқайды.

15-параграф. II жартыжылдық

1. Қоршаған ортамен танысу Менің отбасым

1. өзінің отбасы, отбасылық қарым-қатынас туралы əңгімелеп беру дағдыларын қалыптастыру;
2. қоршаған ортадағы заттарды, кеңістікті бағдарлауды меңгерту;
3. заттардың сапалары мен қасиеттерін:сипап сезу, дəмін көру, есту арқылы тануды қалыптастыру;
4. балаларға түрлі заттардың атауларын сөйлегенде белсенді қолдануды, бейтаныс заттардың атқаратын қызметтерін түсіндіру, заттардың тобын білдіретін түсініктерді меңгерту;
5. балаларды өзге адамдардың іс - əрекеттерін бақылауға үйрету. Көлік, байланыс құралдары

Жерде жүретін жəне ауада ұшатын қозғалыс құралдары туралы  білімдерін бекіту. Жаяу жүргіншілерге жəне жолаушыларға арналған қарапайым ережелермен таныстыру.

Ересектедің еңбегі

Балаларды ересектердің еңбегін бақылау негізінде ойын əрекетіне ынталандыру. Мүмкіндіктеріне қарай күтушіге, аула сыпырушыға көмек көрсетуді ұйымдастыру. Өзгенің еңбегінің нəтижесіне құрметпен қарауға тəрбиелеу, көмек көрсету ниеттерін қолдау.

Қазақстан - менің Отаным, еліміздің рəміздері

Қазақ  халқының  дəстүрлі  тұрғын  үйімен   таныстыруды  жалғастыру.

Қазақстанның туы туралы түсінік беру.

Күтілетін нəтижелер:

отбасы мүшелері туралы əңгімелейді, оларға өзінің қарым-қатынасын білдіреді;

айналасындағы заттардың міндеттерін біледі;

заттардың сапасы мен қасиеттерін: сипау, дəмін тату жəне есту арқылы таниды;

көлік құралдарын атайды;

ересектерге көмек көрсетуге ынта білдіреді; Қазақстан Туын таниды жəне атайды.

1. Экология негіздері

Өлі жəне тірі табиғат құбылыстары мен заттары

Балалардың өлі табиғат нысандары жайлы білімдерін бекіту. Табиғат құбылыстарына қызығушылық таныту дағдыларын жетілдіру.

Табиғаттағы маусымдық өзгерістер

1. көктем мезгілінде ауа райының жағдайларын бақылау жəне анықтай білуді жетілдіру;
2. жаз   мезгілінің  кейбір   сипаттық   ерекшеліктері  жайлы  білімдерін жетілдіру. Жаз мезгілінде табиғатты бақылау дағдыларын қалыптастыру.

Өсімдіктер əлемі

Туған өлкенің өсімдіктері туралы қарапайым түсініктерін жетілдіру. Ағаштарды, дала гүлдерін, кейбір көкөністер мен жемістерді, бөлме өсімдіктерін тану жəне атау, өсімдіктердің бөліктерін тану дағдыларын қалыптастыру.

Жануарлар əлемі

1. балалардың үй жануарлары жəне олардың төлдері, жабайы  жануарлар туралы, өздеріне таныс жануарлардың сыртқы  ерекшеліктері туралы білімдерін бекіту;
2. табиғат бұрышын мекендеушілерді бақылау, оларға қамқорлық жасау дағдыларын жетілдіру;
3. құстар мен жəндіктер туралы қарапайым түсініктерін қалыптастыру;
4. табиғат бұрышының тіршілік иелері мен қыстап қалатын құстарға (торғай, шауқарға, қарға, кептер) жəне жыл құстарына (ұзақ, қараторғай) ұқыптылықпен қарауға тəрбиелеу;
5. қоршаған ортаның нысандарына эмоционалды, жағымды, қамқорлықпен қарауды қалыптастыру.

Күтілетін нəтижелер:

табиғаттың сипаттық маусымдық өзгерістерін анықтайды жəне атайды; таныс   ағаштарды,   бөлме өсімдіктерін,  көкөністер               мен   жемістердің

3 - 4 түрін, үй жануарларын жəне жабайы жануарларды, құстарды, жəндіктерді таниды жəне атайды;

табиғаттағы жəне ауа райындағы қарапайым өзгерістерді байқайды жəне атайды;

ересектермен   бірге   өсімдіктерге   күтім   жасаудың  қарапайым  еңбек тапсырмаларын орындай алады

табиғат бұрышының тіршілік иелеріне қамқорлық танытады.

5-тарау. Ортаңғы  топ (4 жастан 5 жасқа дейін)

1. параграф «Денсаулық» білім беру саласы

1. «Денсаулық» білім беру саласының базалық мазмұны дене шынықтыру ұйымдастырылған оқу қызметінде жүзеге асырылады.
2. Мақсаты баланың денсаулығын сақтау жəне нығайту, дене шынықтыруға қызығушылығын арттыру, денсаулық сақтау технологиясын пайдалана отырып, қозғалыс біліктері мен дағдыларын қолдануға баулу болып табылады.
3. Міндеттері:

балалардың қимыл əрекеттерін  ұйымдастырудың түрлі нысандарында қимылдарды дұрыс орындау біліктері мен дағдыларын қалыптастыру;

жүру мен жүгіруде, секіру мен лақтыруда, қағып алуда, еңбектеу мен өрмелеуде негізгі қимыл түрлерін,  жеке  гигиена  дағдыларын  жəне денсаулықты сақтау негіздерін жетілдіру;

дене қасиеттерін қалыптастыру: ептілік, қозғалыстарды үйлестіру, шыдамдылық, тепе-теңдікті сақтау, икемділік;

дене шынықтыру жаттығуларын орындауға қызығушылықты, салауатты өмір салтын ұстануға тəрбиелеу.

1. параграф. I жартыжылдық

1. Дене шынықтыру

Жалпы дамытушы жаттығулар.Қолды алға, екі жаққа, жоғары көтеру, тұрған қалыпта қолдарын арқасына апару; саусақтарын бүгіп, қолдарын айналдыра қимылдауды орындау. Екі қол белде, кезекпен екі жаққа бұрылғанда екі қолды екі жаққа жіберу. Оңға, солға иілу, еңкею, шалқаю; алға еңкею, қолдың ұшын аяқтың ұшына жеткізу. Екі қолды белге қойып, екі жаққа иілу. Отырған жəне тізерлеп тұрған күйі допты өз айналасында домалату.Аяқтың ұшымен көтерілу; екі аяқты кезекпен алға өкшемен, содан кейін ұшымен қою, топылдату. Қатарынан 4–5 рет жүрелеп, екі қол белде, екі қолды алдыңғы жақ пен екі тұсқа көтеріп, отыру. Аяқтың ұшын созу, табанды бүгу.

Негізгі қимылдар

1. жүру. Сапта бір-бірлеп жүру, жүруді жүгірумен, секірумен, басқа қимылдармен кезектестіру, қол мен аяқ қимылын үйлестіру, бой түзулігін дұрыс сақтау;
2. жүгіру. Бірқалыпты, аяқтың ұшымен, тізені жоғары көтеріп жүгіру, кіші жəне үлкен қадаммен жүгіру, сапта бір-бірлеп, түрлі бағытта  жүгіру.  Түрлі тапсырмалармен жүгіру: шапшаң жəне баяу қарқынмен, жетекшімен ауыса отырып жүгіру. 1–1,5 минут ішінде баяу қарқынмен  үздіксіз  жүгіру; орта жылдамдықпен жүруді кезектестіре отырып, 40–50 метрге жүгіру;

1. секіру. Бір орында тұрып, екі аяқпен секіру (2–3 рет жүрумен кезектестіре отырып, 10 рет секіру), 2–3 метрлік қашықтықта алға ұмтыла қос аяқпен секіру; бір орында оңға, солға бұрылып секіру, баланың қолын көтергендегі биіктіктен жоғары ілінген нəрсеге орнынан секіру арқылы затты жанап өту, 4–5 сызық арқылы орнынан ұзындыққа секіру (сызықтардың арақашықтығы 40–50 см), 20–25 см биіктікке секіру; бір аяқпен секіру (шамамен 4–5 рет оң жəне сол аяқпен). Қысқа секіртпемен  секіру (демалу үзілістері  бар  2–3 реттен 10 секіру) ;
2. домалату, қағып алу, лақтыру. Заттар арасымен доптарды, құрсауларды домалату. Допты бір-біріне төменнен лақтыру жəне  қағып алу (1,5 м қашықтықта), допты екі қолымен бастан асыра кедергі арқылы лақтыру (2 м қашықтықтан). Допты жоғары лақтыру жəне екі қолымен қағып алу (қатарынан 3–4 рет). Алысқа дəлдеп  лақтыру (3,5–6,5  м кем емес). Оң жəне  сол қолымен көлденең нысанаға (2–2,5 м қашықтықтан), 1,5 м қашықтықтан тігінен (нысана ортасының биіктігі 1,5 м) нысанаға дəлдеп лақтыру;
3. еңбектеу, өрмелеу. 8 м дейінгі қашықтықта заттар арасымен тура бағыт бойынша төрттағандап еңбектеу, тақтайда, орындықта көлденеңінен еңбектеу. Табан мен алақанға сүйеніп төрт тағандап еңбектеу. 50 см жоғары көтерілген арқанның астынан оң жəне сол бүйірмен  алға   еңбектеп  кіру;   құрсаудан еңбектеп өту; гимнастикалық қабырға бойынша жоғары-төмен кезектескен қадаммен өрмелеу, аралықтан аралыққа, оңға, солға ауысу;
4. тепе-теңдікті сақтау. Сызықтар арасымен (15 см арақашықтық), сызықпен, арқанмен, тақтаймен, гимнастикалық орындықпен, бөренемен жүру. Басқа қап киіп, заттарды аттап өту, бұрылу. Тепе-теңдікті сақтау: қолын жоғары көтеріп, аяқтың ұшымен тұру; қолын беліне қойып, бір  аяқпен  тұру;  қолын  беліне қойып, екі жаққа айналу. Ойлы-қырлы тақтаймен жүру, көлбеу тақтаймен (ені 2 см, биіктігі 30-35 см) жоғары жəне  төмен  жүру  мен  жүгіру.  Еденнен  20–25 см көтерілген баспалдақ тақтайдан, қолдың түрлі қалпымен  үрленген  доптан (бір-бірінен қашық қойылған 5–6 доп арқылы кезекпен) аттап өту;
5. сапқа тұру, сапқа құрылымын өзгертіп қайта тұру. Қатарға  бір-  бірден сапқа тұру. Қатарға екеуден, үшеуден тұрып, сапты қайтадан құру, бағдар бойынша түзелу.

Музыкалық-ырғақтық  жаттығулар.  Музыкалық  сүйемелдеуге    сəйкес түрлі қарқында таныс дене жаттығуларын орындау.

Спорттық жаттығулар

1. шанамен сырғанау. Төбешіктен сырғанау; бір-бірін сырғанату, шаналармен төбешікке көтерілу, төбешіктен түскенде тежеуге, мұзды жолдармен өздігінен сырғанау;
2. щаңғымен жүру. Шаңғымен бірінің артынан бірі сырғымалы қадаммен жүру. Төбешікке қосалқы қадаммен, қырымен көтерілу. Ересектердің көмегімен шаңғыны киіп, шешеді;
3. велосипед, самокат тебу. Үш дөңгелекті жəне екі дөңгелекті велосипед тебу. Оңға, солға бұрылыстарды орындау;

1. жүзуге дайындық. Суға түсу, суда ойнау; суда отырып, аяқтарын жоғары жəне төмен көтеріп, қимылдар орындау; иекке дейін, көздеріне дейін суда отыру,судан шығу; бетін суға түсіру; басын суға түсіру;еркін əдіспен жүзуге талпыну.

Спорттық ойын элементтері

1. кегль  ойындарына  үйрету.  Бастапқы   қалыпта дұрыс  тұрып,      допты лақтыру. 1,5-2 метр арақашықтықтан кегльдерді қағып түсіру;
2. футбол. Берілген бағытта допты домалату. Допты аяқтарымен бір-біріне домалату;
3. хоккей.   Берілген бағытта шайбаны таяқпен домалату, оны қақпаға енгізу.

Дене шынықтыру ойын-сауығы 2 айда 1 рет өткізіледі, ұзақтығы - 20 минут.

Дене шынықтыру мерекесі жылына 2 рет (жазда жəне қыста) өткізіледі, ұзақтығы - 45 минут.

Денсаулық күні 2 айда 1 рет өткізіледі, ұзақтығы - 30 минут. Дербес қимыл белсенділігі

Балалардың доптармен ойындарын жетілдіру, денешынықтыру құралдарын, спорттық жəне қимылды ойындар үшін атрибуттарды пайдалануға ынталандыру. Балаларды педагогпен бірге жаттығуларды орындауға, қимылды ойындарға қатысуға ынталандыру. Ауа райының жағдайын ескере отырып, балалардың таза ауадағы қимыл белсенділігі үшін жағдайлар жасау.

Сауықтыру-шынықтыру шаралары

Шынықтырудың барлық түрлерін жалғастыру. Жалпы жəне жергілікті су шараларын жүргізуді жалғастыру: дымқыл шүберекпен сүртіну, аяқтарды, денені шаю. Тыныс алу жолдарын шынықтыру, жалаң аяқ жүру.

Мəдени- гигиеналық дағдылар

1. бұрын игерген біліктерін бекіту жəне олардың орындалу сапасын жоғарылату;
2. ұқыпты тамақтану дағдыларын, ас құралдарын қолдануды жетілдіру. Гигиеналық шараларды орындау: жуыну, шашын тарау, қолды сабынмен жуу, қол орамалды қолдану.

Күтілетін нəтижелер:

дене жаттығуларын орындауға қызығушылық танытады; қимылды ойындардың ережелерін сақтайды;

түрлі тапсырмалар орындап, бір-бірден сапта жүреді; екеуден, үшеуден қатарға қайта тұрады;

спорттық ойындар мен жаттығулардың бастапқы техникасын игерген; жеке бас гигиенасының бастапқы дағдыларын сақтайды.

1. параграф. ІІ жартыжылдық

1. Дене шынықтыру

Жалпы дамытушы жаттығулар. Қолдарды басқа қою, оларды  екі жаққа созу жəне түсіру, орындықтың арқасына, қабырғаға арқасымен сүйене отырып, қолды екі жақтан жоғары көтеру, таяқты (құрсау) жоғары көтеру, иықтан асырып түсіру, бастапқы қалыптан қолдарды буынынан жан-жағына айналдыру.Отырған күйі арт жаққа қолмен сүйене отырып, екі аяқты жоғары көтеру, бүгу жəне жазу, төмен түсіру, кезекпен аяқты бүгу  жəне  жазу,  көтеру жəне түсіру, зат ұстаған қолдарын созған қалыппен шалқасынан жатқан күйі етпетіне бұрылып жату, етпетінен жатқан қалпы иығын, басын, қолдарын алға созып көтеру. Тізесін бүгіп тұрып,  аяқтарды  кезекпен  көтеру;өкшемен таяқтың, арқанның үстіне, аяқтың ұшымен еденге сүйене отырып, қырындап жүру, аяқтың саусақтарымен жіпті жинау, құмы бар қаптарды іліп алып, бір орыннан басқа орынға ауыстыру, а я қ өкшесін айналдыру.

Негізгі қимылдар

1. жүру. Сапта бір-бірден, екеуден, аяқтың ұшымен, өкшемен, табанмен, табанның ішкі жағымен, тізені жоғары көтеріп, ұсақ жəне алшақ  адымдап жүру. Қозғалыс бағытын өзгертіп жүру, « жыланша» ирелеңдеп жүру, бытырап,қосымша қадаммен алға, шет жағына жүру. Жүруді жүгірумен, секірумен кезектестіріп, бағытты, қарқынды өзгертіп жүру. Жүруді басқа қимылдармен кезектестіріп, белгі бойынша тоқтап жүру;
2. жүгіру. Қалыпты, аяқтың ұшымен, тізені жоғары көтеріп; ұсақ жəне алшақ адыммен, сапта бір-бірден жəне жұппен,  түрлі  бағытта, бытырап жүгіру. Жетекшінің ауысуымен, қарқынды жылдамдатып жəне ақырын жүгіру. Жай қарқында үздіксіз жүгіру; 50–60 метрге жүгіру. 5 метрден 3 рет жүгіру. Түрлі бағытта жүгіру, қағып алып жүгіру;
3. секіру. Бір орында тұрып екі аяқпен секіру, алға ұмтыла секіру, бір орында тұрып оңға, солға  бұрылып  секіру,  аяқты  бірге,  алшақ  қойып, біреуін – алға, екіншісін – артқа қойып, бір орында  тұрып  секіру.  Затты  жанау арқылы орнынан жоғары секіру; биіктігі 5–10 см 2–3 заттың үстінен кезектесе секіру; 20–25 см биіктіктен секіру; бір орында тұрып,  ұзындыққа  4– 6 сызықтың үстінен секіру (сызықтардың арақашықтығы 40–50 см);
4. домалату, қағып алу, лақтыру. Доптарды, құрсауларды домалату. Допты бір-біріне төменнен лақтыру, басынан асыра лақтыру жəне оны қағып алу, допты екі қолымен басынан асыра жəне бір қолымен кедергі арқылы лақтыру (2 м арақашықтық). Допты жоғары  лақтыру,  еденге  ұру  жəне  оны екі қолымен қағып алу, допты жерге ұру. Заттарды алысқа дəлдеп лақтыру (3,5–6,5 метрден кем емес); затты тігінен (нысана ортасының биіктігі 1,5 м) 1,5–2 м арақашықтықтан жəне көлденеңінен (2–2,5 м арақашықтықта) оң, сол қолмен лақтыру;
5. еңбектеу, өрмелеу. Көлденең жəне көлбеу орындықта төрттағандап еңбектеу. Гимнастикалық орындықта қолдарымен тартылу арқылы ішімен еңбектеу. Табан мен алақанға сүйеніп, төрттағандап еңбектеу. 50 см жоғары көтерілген арқанның, доғаның, таяқтың астынан оң жəне сол бүйірмен алға еңбектеп кіру. Бөрене, гимнастикалық орындық арқылы еңбектеп өту.

Гимнастикалық қабырға бойынша жоғары-төмен кезектескен қадаммен өрмелеу, оң аралықтан сол аралыққа ауысу;

1. тепе-теңдікті сақтау. Сызықтар арасымен (10 см арақашықтық), сызықпен; арқанмен (диаметрі 1,5 см); тақтаймен, гимнастикалық орындықпен, бөренемен жүру. Қырлы тақтаймен жүру, көлбеу тақтайда жоғары-төмен жүру жəне жүгіру. Бір-бірінен қашық қойылған үрленген 5–6 доп арқылы кезекпен, қолдың түрлі қалпымен аттап өту. Түрлі жағдайда тепе-теңдікті сақтау;
2. сапқа тұру, сап құрылымын өзгертіп қайта тұру. Қатарға бір-бірден сапқа, шеңберге тұру. Қатарға екеуден, үшеуден тұрып, сапты қайтадан құру, бағдар бойынша теңелу; оңға, солға айналу, бұрылыстар, ажырату жəне жақындату.

Музыкалық-ырғақтық  жаттығулар.  Музыкалық  сүйемелдеуге  сəйкес түрлі қарқында əртүрлі таныс дене жаттығуларын орындау.

Спорттық жаттығулар

1. шанамен сырғанау.Төбешіктен сырғанау, бір-бірін сырғанату;
2. сырғанау. Мұзды жолдармен өздігінен сырғанау;
3. велосипед, самокат тебу.Үш дөңгелекті велосипед жəне самокат тебу. Оңға, солға бұрылыстарды орындау;
4. Жүзуге дайындық. Суға түсу, суда ойнау. Суда отырып, аяқтарын жоғары жəне төмен көтеріп, қимылдар орындау. Судан шығу.

Спорттық ойын элементтері

1. кегли. Дұрыс бастапқы қалыпта тұрып, түрлі бағытта қойылған доптарды лақтыру;
2. футбол . Берілген бағытта допты домалату. Допты қақпаға домалату;
3. хоккей.  Берілген  бағытта  шайбаны  таяқпен домалату, оны         қақпаға домалатып кіргізу.

Дербес қимыл белсенділігі

Балалардың доптармен, құрсаулармен, ойыншықтармен ойындарын жетілдіру, денешынықтыру құралдарын, спорттық жəне қимылды ойындар үшін атрибуттарды пайдалануға ынталандыру. Балаларды педагогпен бірге жаттығуларды орындауға, қимылды ойындарға қатысуға ынталандыру.

Сауықтыру-шынықтыру шаралары

Шынықтырудың барлық түрлерін жалғастыру. Жалпы жəне жергілікті су шараларын жүргізуді жалғастыру: дымқыл шүберекпен сүртіну, аяқтарды, денені шаю, сауықтыруға арналған жүгіру. Тыныс алу жолдарын шынықтыру, жалаң аяқ жүру.

Мəдени-гигиеналық дағдылар

Бұрын игерген біліктерін бекіту жəне олардың орындалу сапасын жоғарылату. Ұқыпты тамақтану дағдыларын, ас құралдарын қолдануды жетілдіру. Гигиеналық шараларды орындау: жуыну, шашын тарау, қолды сабынмен жуу, қол орамалды қолдану.

Күтілетін нəтижелер:

негізгі    қимылдарды   орындаудың   қимылдық    дағдыларына   жəне

техникасына ие;

дене жаттығулары мен сауықтыру шараларына қызығушылық танытады; педагогтың      көрсетуімен      ертеңгілік       жаттығудың      кешендерін

орындайды;

өздігінен түрлі ойындар ойнайды, ойын ережелерін сақтай алады; спорттық ойындардың элементтерін орындайды; шынықтыру түрлерін,

өз-өзіне қызмет көрсетудің дағдыларын игерген.

1. параграф. «Коммуникация» білім беру саласы

1. «Коммуникация» білім беру саласының базалық мазмұны сөйлеуді дамыту, көркем əдебиет, орыс тілі (қазақ тілінде оқытылатын топтарда), драма ұйымдастырылған оқу қызметінде жүзеге асырылады.
2. Мақсаты инновациялық əдістер мен технологияларды қолданып, қоғамдық ортада ауызша қарым-қатынас жасау, диалог құру дағдыларын қалыптастыру болып табылады.
3. Міндеттері:

ересектермен жəне балалармен еркін қарым-қатынас жасау дағдыларын дамыту;

балалар əрекетінің түрлі нысандары мен түрлерінде балалардың ауызша сөйлеуін дамыту;

балалар əдебиетіне қызығушылықты дамыту.

1. параграф. I жартыжылдық

1. Сөйлеуді дамыту Сөйлеудің дыбыстық мəдениеті

Дауысты, дауыссыз дыбыстарды дұрыс айту дағдыларын бекіту. Фонематикалық қабылдау дағдыларын қалыптастыру. Сөзді дыбыстау мəдениетін тəрбиелеуге арналған дидактикалық ойындарды қолдану.

Сөздік қор

Балалардың сөздік қорын адамдардың мамандықтарының атауларымен, заттардың бөліктерімен, заттардың сапалары мен қасиеттерін білдіретін зат есімдермен байыту.

Келесі дағдыларды қалыптастыру:

1. тұрмыстық   заттар   жəне   қоршаған  орта   заттарының  қолданылу маңыздылығын түсіну дағдыларын қалыптастыру;
2. сөздік қорын жалпылаушы мағыналы сөздермен байыту;
3. заттарды жəне олардың тұрған орнын анықтау дағдыларын жетілдіру;
4. ойындарды қолдану арқылы сөздерге қызығушылығы мен зейінін дамыту.

Тілдің грамматикалық құрылымы Дағдыларды жетілдіру:

1. байланыстырып сөйлеу дағдыларын жетілдіру;
2. жануарлар жəне олардың төлдерінің атауларын білдіретін сөздерді, сөздердің түрлі тəсілдермен жасалуын, зат есімдерді жекеше жəне көпше түрде қолдану дағдыларын дамыту;
3. əртүрлі тəсілдермен жаңа сөздер құру;
4. сан есімдерді ретімен атауға, оларды зат есімдермен бірге қолдану дағдыларын қалыптастыру;
5. тілдің грамматикалық құрылымын қалыптастыруда ойындарды кеңінен қолдану.

Байланыстырып сөйлеу

Əңгімеге қатысу жəне тілді түсіну, тыңдау біліктерін, көлемі шағын тақпақтарды жатқа айту, сурет бойынша заттар жəне ойыншықтар туралы əңгіме, үлгі бойынша əңгіме құрастыру, шағын əңгімелер мен ертегілерді  айтып беруге үйрету дағдыларын қалыптастыру. Ұсынылған мазмұн бойынша сахналауға үйрету.

Шығармашылықпен сөйлеу қызметі

Театрландырылған əрекетке, драматизация ойындарына жəне қуыршақ спектакльдеріне, саусақ ойындарына балаларға түсінікті «қуыршақты жүргізу» техникасын қолдана отырып, қатысу ниеттерін дамыту.

Шығармаларды қабылдау

Сөз жəне сөз ұйқастарына құрылған ойындарға қызығушылығын арттыру. Кейіпкерлердің бейнелерін сомдауға қажетті дауыс ырғағы жəне тілдің қарқынын қолдану дағдыларын қалыптастыру, ұсынылған тақырып бойынша

əңгіменің басы мен соңын құрастыруға үйрету.

Күтілетін нəтижелер:

құрдастарымен жəне ересектермен қарым-қатынасқа түсе алады, олардың өтініштерін орындайды;

сөйлемдердің түрлерін (жай жəне күрделі), сын есімдерді, етістіктерді, үстеулерді, қосымшаларды қолданады; адамдардың мамандықтарын, олардың ерекшеліктерін білдіретін сөздерді біледі, тұрмыстық заттар жəне қоршаған табиғат заттарының мəнін түсінеді;

себеп-салдарлық байланыстарды орната біледі;

жалпы мағыналас сөздерді (көлік, өсімдіктер, киім) қолданады;

сан есімдерді ретімен атайды, оларды зат есімдермен септіктерде, жекеше жəне көпше түрде байланыстырады;

отбасы, отбасындағы тұрмыс, халықтық дəстүрлер, қаласы (ауылы) туралы айтып бере алады;

үлгі бойынша əңгіме құрастыра алады; шағын əңгімелер мен ертегілерді мазмұндайды.

1. Көркем əдебиет

1. оқу, əңгімелеу. Көркем шығармаларды эмоционалды қабылдай білуді дамыту. Балаларды түрлі тақырыптағы көркем шығармалармен таныстыру. Кейіпкерлердің жағымды жəне жағымсыз қасиеттерін көруге, олардың

əрекеттерін бағалауға, əңгіме, ертегілердің мазмұнын олардың атауымен салыстыруға үйрету;

1. мəнерлеп оқу, мазмұндау. Тақпақтар мен өлеңдерді түсініп, есте сақтауға үйрету. Таныс  ертегілердің  мазмұнын  айтуда  мазмұнның жүйелілігін сақтауға, кейіпкерлердің мінезін сипаттауға үйрету.

Күтілетін нəтижелер:

көркем шығармаларды эмоционалды қабылдай біледі; таныс ертегілердің мазмұнын айтып береді;

өзіне ұнайтын бірнеше шығармаларды атайды; əдеби кейіпкерлердің қылықтарын бағалай алады;

оқиғаларды  ойдан   құрастырады,  таныс    шығармалардан үзінділерді сахналайды.

1. Русский язык Звуковая культура речи

1. обучение правильному произношению гласных и согласных звуков русского языка;
2. совершенствование       навыков       развития       голосового       и артикуляционного аппарата, речевого дыхания, четкой дикции.

Словарный запас

1. расширение знаний о предметах ближайшего окружения, животных, птицах, оващах и фруктах, временах года и явлениях природы;
2. обучение на русском языке прямому и обратному счету до 10;
3. формирование навыков называния некоторых свойств предметов: цвет, формы, признаки;
4. формирование умений понимания и использования знакомых слов в повседневной жизни.

Грамматический строй речи

1. составление словосочетаний, предложений из 2-3 слов;
2. формирование навыков использования в речи имен существительных единственного и множественного числа.

Связная речь

Умение отвечать на коротние вопросы простыми предложениями. Закрепление навыков правильного использования русских слов и выражений при ответе на вопросы. Обучение слушанию, пониманию и пересказу коротких произведений, стихотворений.

Ожидаемые результаты:

понимает русскую речь педагога в игровых ситуациях и в повседневной жизни;

умеет считать на русском языке до 10 и обратно;

произносит правильно свистящие, шипящие(ж,щ,с,з) и сонорные (р, л) звуки русского языка;

называет   группы   предметов   ближайшего   окружения,  их   свойства, признаки; времена года и отдельные явления природы;

употребляет    в     речи    имена    существительные    единственного    и множественного чисел.

1. Драма

Көркем əдебиет шығармалары бойынша драмалық дағдыларды дамыту. Коммуникативті –тілдік, ойын, артикуляциялық дағдылар

Дағдыларын қалыптастыру:

1. түрлі мəтіндерді дыбыстағанда дұрыс тыныс алу;
2. түрлі эмоцияларды білдіру үшін интонациямен дыбыстау;
3. таныс сюжеттер бойынша ертегілерді драмалау;
4. ертегі желісін ретімен орындау. Адамгершілік нормалары туралы түсінік Дағдыларын қалыптастыру:

1. ересектермен жəне құрдастарымен қарым-қатынас;
2. адамдардың сезімі мен қарым-қатынасын көрсету;
3. əдеби кейіпкерлердің əрекеттеріне өзінің көзқарасын білдіру;
4. оны адамгершілік нормалары мен түсініктері тұрғысынан бағалау;
5. достық қарым-қатынас жəне өзара көмек көрсету. Күтілетін нəтижелер:

барлық дыбыстарды анық жəне əртүрлі қарқында дыбыстайды; дауыс күшін өзгертіп, түрлі интонацияда дыбыстайды;

сезім ырғағы мен қозғалыс үйлесімін серіктесімен сəйкестендіре отырып, сақтайды;

сахнаны, алаңды бағдарлайды; театрландырылған қойылымды дайындау барысында ересектермен жəне құрдастарымен өзара əрекет ете алады;

əдеби кейіпкерлердің əрекеттеріне өзінің көзқарасын білдіреді;

оны адамгершілік нормалары мен түсініктері тұрғысынан бағалайды; достық қарым-қатынас жəне өзара көмек көрсетеді.

1. параграф. II жартыжылдық

1. Сөйлеуді дамыту Сөйлеудің дыбыстық мəдениеті

1. есту зейінін жəне тілдегі дыбыстарды дұрыс айту біліктерін жетілдіру;
2. сөздердегі дауысты жəне кейбір дауыссыз дыбыстарды (п-б, т-д, к-г,ф- в,с-з-ц), анық айтуларын қалыптастыру;
3. тілдің қарқынын өзгерту біліктерін бекіту: баяу сөйлеу,жаңылтпаштар оқу. Артикуляциялық аппаратты одан əрі жетілдіру.

Сөздік қор

1. тілдік ойындар мен жаттығуларды қолдана отырып,  балалардың сөздік қорларын дамыту жəне байыту;
2. заттар тобын білдіретін сөздерді балалардың сөздік қорына жалпылауыш сөздерді түсіну арқылы ендіру (ойыншықтар, киім, аяқ киім, ыдыс, жиһаз)

1. балалардың сөздік қорын тұрмыстық электротехника заттарының жəне ұлттық заттардың атауларымен байыту, олардың атауларын, заттардың қолданысын түсіндіру;
2. мағынасы қарама-қарсы антоним сөздерді балалардың сөздік қорына ендіру, сөзге қызығушылықтарын дамыту;
3. тəулік бөліктерін атауға үйрету (таңертең, күндіз, кеш, түн). Күтілетін нəтижелер:

ана тілінің барлық дыбыстарын дұрыс айтады;

құрдастарымен   жəне    ересектермен    қарым-қатынасқа   түсе    алады, олардың өтініштерін орындайды;

тілде сөйлемдердің əртүрлі түрлерін, қосымшаларды қолданады;

жеке    тəжірибесінен   суреттің   мазмұны   бойынша   шағын   əңгімелер құрастырады.

1. Көркем əдебиет

1. оқу, əңгімелеу. Мазмұнды эмоционалды қабылдай білу, кейіпкерлерге жанашырлық таныта білу біліктерін, ертегіні баяндау ерекшелігін байқауды жетілдіру. Шығарма мен өлеңді ажырата білуді; көркем шығармаларда түрлі өмірлік жағдаяттар: мереке, өмірден алынған күлкілі жəне байсалды үзінділер бейнеленуі мүмкін екендігін түсіне білуге баулу. Таныс шығармаларда бағдар жасай білуді, оларды суреттерден танып, мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру біліктерін бекіту.
2. мəнерлеп оқу, мазмұндау. Балаларды жатқа эмоционалды,  мəнерлі айта білуге, сөздерді анық айтуға, логикалық екпіндерді сақтауға, өлеңнің ұйқасын, халықтық тақпақтардың ырғағын, қуанышты, сүйсінуді бере білуге үйрету.

Күтілетін нəтижелер:

əңгімелерді тыңдайды, мазмұндап бере алады, өлеңдерді жатқа айтады; шағын əңгімелер құрастырады;

өзіне ұнайтын бірнеше шығармаларды айта алады; ойында əдеби бейнелерді қолданады;

таныс шығармаларды мазмұндау кезінде мəтін мазмұнына, кейіпкерлерге, олардың қылықтарына өзінің қатынасын эмоционалды түрде білдіреді.

1. Русский язык Звуковая культура речи

1. обучение правильному произношению гласных и согласных звуков русского языка;
2. совершенствование       навыков       развития       голосового       и артикуляционного аппарата, речевого дыхания, четкой дикции.

Словарный запас

1. расширение знаний о предметах ближайшего окружения, животных, птицах, оващах и фруктах, временах года и явлениях природы;
2. обучение на русском языке прямому и обратному счету до 5;
3. формирование навыков называния некоторых свойств предметов: цвет,

формы, признаки;

1. формирование умений понимания и использования знакомых слов в повседневной жизни.

Грамматический строй речи

1. составление словосочетаний, предложений из 2-3 слов;
2. формирование навыков использования в речи имен существительных единственного и множественного числа.

Связная речь

Умение отвечать на коротние вопросы простыми предложениями. Закрепление навыков правильного использования русских слов и выражений при ответе на вопросы. Обучение слушанию, пониманию и пересказу коротких произведений, стихотворений.

Ожидаемые результаты:

понимает русскую речь педагога в игровых ситуациях и в повседневной жизни;

умеет считать на русском языке до 10 и обратно;

произносит правильно свистящие, шипящие(ж,щ,с,з) и сонорные (р, л) звуки русского языка;

называет   группы   предметов   ближайшего   окружения,  их   свойства, признаки; времена года и отдельные явления природы;

употребляет    в     речи    имена    существительные    единственного    и множественного чисел.

1. Драма

Коммуникативті - тілдік, ойын, артикуляциялық дағдылар Дағдыларды қалыптастыру:

1. таныс сюжеттер бойынша ертегілерді драмалау;
2. ертегі желісін ретімен орындау;
3. театрландырылған əрекеттің басқа да жұмыс түрлері (саусақты, үстел үсті, көлеңкелі жəне тағы басқа);
4. жұбымен келісе отырып, сезім ырғағы мен қозғалыс үйлесімін сақтау;
5. əдеби кейіпкерлерді дене пластикасы, ым, дауыс, мимика арқылы құру;
6. сахнада бағдарлану.

Адамгершілік нормалары туралы түсінік

1. ересектермен жəне құрдастарымен қарым-қатынас;
2. адамдардың сезімі мен қарым-қатынасын көрсету;
3. əдеби кейіпкерлердің əрекеттеріне өзінің көзқарасын білдіру;
4. оны адамгершілік нормалары мен түсініктері тұрғысынан бағалау;
5. өз ойын білдіріп, басқалардың пікіріне құлақ асып, ұлдар (күшті, батыл, еңбекқор жəне тағы басқа) мен қыздарға (қарапайым, əдемі жəне тағы басқа) тəн мінез-құлық ерекшелігін талқылау.

Күтілетін нəтижелер:

таныс бірнеше шығармаларды атайды;

вербалды емес құралдармен образдарды жасай алады;

өз   ойын   құрдастарының  ортасында   білдіріп,   басқалардың  пікірін тыңдайды;

ұлдар мен қыздардың мінез-құлық ерекшелігін біледі; ертегі желісін ретімен орындайды;

театрландырылған əрекеттің түрлі жұмыс тəсілдерін меңгерген;

өзінің     қимылын     серіктесінің     қимылымен     үйлестіреді;    сахнада бағдарлайды;

əдеби кейіпкерлердің əрекеттеріне өзінің көзқарасын білдіреді; адамгершілік нормалары мен түсініктері тұрғысынан бағалайды.

1. параграф. «Таным» білім беру саласы

1. «Таным» білім беру саласының базалық мазмұны қарапайым математикалық ұғымдарды қалыптастыру, құрастыру, жаратылыстану ұйымдастырылған оқу қызметінде жүзеге асырылады.
2. Мақсаты математикалық, конструктивтік ойлау дағдыларын, танымдық қызығушылықтарын, экологиялық білім негіздерін қалыптастыру болып табылады.
3. Міндеттері:

сенсорлық қабілеттерін, алғашқы ойлау операцияларын, жиын туралы қарапайым түсініктерін дамыту;

жаратылыстану бойынша түсініктерін, тірі жəне өлі табиғат жайлы білімдерін, танымдық қызығушылықтары мен шығармашылық қиялды қалыптастыру;

табиғатта өзін ұстай білу ережелерімен жəне қарапайым өзара байланыспен таныстыру;

тірі жəне өлі табиғат объектілеріне деген ұқыпты қарым- қатынасқа тəрбиелеу;

эстетикалық талғамды қалыптастыру, балалардың ой - өрістерін кеңейту.

1. параграф. І жартыжылдық

1. Қарапайым математикалық ұғымдарды қалыптастыру Жиын

1. əртүрлі түстен, өлшемнен тұратын заттардың жиыны туралы түсініктерді қалыптастыру;
2. заттарды салыстырып қою арқылы оларды санамай-ақ жұптарын салыстыру салыстыру негізінде тең немесе тең еместігін анықтай білуді  үйрету.

Сан, санау

1. 5 көлемінде санау, заттарды үлгісі бойынша жəне аталған саны бойынша санау дағдысын қалыптастыру. Сандарды тəртібі бойынша атауға жəне қорытынды санды атауға, «Барлығы қанша?» сұрағына жауап беруге

үйрету. Бірінің астына бірі екі қатарда орналасқан заттардың екі тобын салыстыруды үйрету;

1. теңдік жəне теңсіздік туралы ұғымдарды қалыптастыру. Салыстырылатын топтар: бір көп, бір жəне екі, екі жəне үш жəне төрт, төрт жəне бес;
2. теңді кем топқа үстемелей отырып немесе артық топтан бір затты алып тастай отырып, екі тəсілмен орнатуға, «Қанша еді?», «Қаншасы қалды?» сұрақтарына жауап беруге үйрету;
3. 5-ке дейін реттік санау дағдыларын дамыту, реттік сан есімдерді атау,

«Нешінші?», «Саны бойынша қайсысы?» сұрақтарына жауап беру дағдыларын дамыту. Беске дейінгі сандармен таныстыру, сандық топты белгілеу;

1. əртүрлі сезім мүшелерінің көмегімен санау дағдысын дамыту (көру, есту, иіс сезу). Тура жəне кері бағытта 5 көлемінде санатып жаттықтыру.

Шама

Заттар шамасы бойынша əртүрлі болатындығы жайлы түсінік беру. Дағдыларды қалыптастыру:

1. ұзындығы жəне ені бойынша бірдей жəне екі түрлі заттарды салыстыру;
2. биіктігі жəне жуандығы бойынша бірдей жəне екі түрлі заттарды салыстыру;
3. шаманы   салыстыруда   беттестіру    жəне    тұстастыру   тəсілдерін қолдану.

Геометриялық пішіндер

1. балаларды геометриялық пішіндерді: шеңбер жəне төртбұрыш, үшбұрыш сияқты геометриялық пішіндерді ажырату жəне дұрыс атай білуін; пішіндерді көру жəне сипап сезу арқылы іздену, зерттеу қызығушылығын дамыту.
2. дағдыларды қалыптастыру: геометриялық пішіндерді тану жəне атау, пішіндерді зерттеу дағдыларын қалыптастыру.

Кеңістікте бағдарлау. Өзінің дене бөліктерінің орналасуына қарай бағдарлай білуге үйрету. Дағдыларын қалыптастыру: өзіне қатысты кеңістік бағыттарын анықтай білу, заттарды оң қолымен солдан оңға қарай орналастыру, өзінің дене бөліктерін бағдарлау жəне атау (бас, аяқтар, қолдар).

Уақытты бағдарлау. Таңертең, күндіз, кеш,  түн  тəулік  бөліктерін ажырату жəне атай білу дағдыларын қалыптастыру.

Күтілетін нəтижелер:

5 көлемінде санай алады, сандарды ретімен атайды;

теңдік жəне теңсіздік туралы ұғымдарға ие; шамасы əртүрлі 2-3 затты (ұзындығы, биіктігі, ені, жуандығы бойынша) өсу жəне кему ретімен орналастыра алады;

геометриялық пішіндерді жəне геометриялық денелерді ажыратады жəне атайды; кеңістікті жəне уақытты бағдарлай алады.

1. Құрастыру

Құрылыс материалдарынан құрастыру

Дағдыларды қалыптастыру:

1. орналастыру тəсілдерін қолдана отырып, пластиналарды тігінен жəне кірпіштерді, бөлшектерді көлденеңінен орналастыру;
2. схеманы қолданып, ірі жəне ұсақ құрылыс материалынан құрастыру;
3. үлгі бойынша құрастыру;
4. умаждау, жырту, шиыршықтауды қолданып, қағаз парақтарын көлемді пішіндерге айналдыру.

Қағаздан құрастыру

Қағаздан құрастыруға үйрету: қағазды тікбұрышты парағын жартысынан бүктеп, бұрыштарды жəне тараптарды біріктіру, детальдің негізгі түріне желімдеу. Қағаз парағын көлемді пішіндерге қайта келтіру, қағазды кесекке, орамдарға, ілмекке айналдыра білу дағдыларын бекіту.

Табиғи, қалдық материалдардан құрастыру

Балаларды табиғи материалдардан түрлі заттар даярлауға баулу. Конструктор бөлшектерінен құрастыру

Конструктордан ойынға арналған ғимарат құрастыру дағдыларын қалыптастыру. Бөлшектерді бекіту тəсілдері мен ғимарат жасау туралы білімдерін жетілдіру.

Күтілетін нəтижелер:

құрылыс бөлшектерін атайды, оларды құрылымдық қасиеттерін ескере отырып, пайдаланады;

құрылысты безендіру үшін түрлі түсті бөлшектерді қолданады; биіктігі, ұзындығы, ені бойынша құрылыстарды өзгертеді; бастаған ісін аяғына дейін жеткізеді;

қағаздан көлемді пішіндерді жасай алады;

табиғи материалдардан түрлі заттар дайындайды; конструктордан құрылыс жасайды.

1. Жаратылыстану

Өлі жəне тірі табиғат құбылыстары мен заттары. Тірі жəне өлі табиғат құбылыстары туралы түсініктерін қалыптастыру.Өлі табиғат нысандары туралы білімдерін кеңейту.

Өсімдіктер əлемі

1. балалардың бөлме өсімдіктері туралы білімдерін байыту;
2. табиғаттағы, жыл мезгіліндегі маусымдық өзгерістер туралы түсініктерін қалыптастыру. Табиғаттағы ауа райының жағдайын бақылауға жəне бақылаудың нəтижелерін табиғат күн тізбесінде белгілеуге үйрету;
3. балабақшаның ауласындағы жəне маңайдағы өсімдіктерді, көкөністер мен жемістердің 4-5 түрін, бөлме өсімдіктерін, ағаштар мен бұталарды атауға үйрету;
4. қарапайым тəжірибелерді жүргізуге қызығушылықтарын, зейіндерін дамыту.

Жануарлар əлемі

Үй жануарлары жəне жабайы аңдар, олардың сыртқы келбеті, қозғалу

жəне қоректену тəсілдері туралы білімдерін кеңейту. Үй жануарлаының (ит, мысық) сыртқы белгілері мен қылықтары туралы білімді бекіту. Сиырдың, жылқының жəне үй құстарының (қораз, мекен, қаз) сыртқы келбетіндегі ерекшеліктері туралы білімін нақтылау.

Күтілетін нəтижелер:

үй жануарларын жəне олардың төлдерін, үй құстарын атайды; кейбір жабайы аңдардың түрлерін біледі;

бөлме өсімдіктерін, балабақшаның ауласындағы өсімдіктерді атайды; табиғаттағы  маусымдық   өзгерістерде  қарапайым  байланыстар        орната

алады;

қарапайым тəжірибеге қызығушылық пен əуестік танытады; табиғатта өзін ұстаудың қарапайым ережесін біледі.

1. параграф. ІІ жартыжылдық

1. Қарапайым математикалық ұғымдарды қалыптастыру Жиын

1. жиынтық сапасы бойынша əртүрлі заттардан тұратындығы туралы түсініктерін жетілдіру;
2. осы заттардың сыңарларын қою негізінде салыстырып, теңдігін немесе теңсіздігін анықтау іскерліне жаттықтыруды жалғастыру.

Сан, санау

1. 5-ке дейін тура жəне кері санауды жетілдіру;
2. Теңдікті кем топқа үстемелей отырып немесе артық топтан бір затты алып тастай отырып, екі тəсілмен  орнатуға,  «Қанша  еді?»,  «Қаншасы  қалды?» сұрақтарына жауап беруге үйрету. Топтарды салыстыру негізінде сандық мəндерді дұрыс талдап қорыта білуді дамыту;
3. əртүрлі сезім мүшелерінің көмегімен санау дағдысын дамытуды жалғастыру(көру, есту, иіс сезу).

Шама

Ұзындығы, ені, биіктігі, жуандығы бойынша беттестіру жəне тұстастыру арқылы екі қарама-қарсы жəне бірдей заттарды салыстыру дағдысын бекіту.

Геометриялық пішіндер

Геометриялық пішіндерді; шеңбер, шаршы жəне үшбұрыш тану жəне атау, пішіндердің пішінін сипап-сезу жəне көру тəсілдерімен зерттеу.

Кеңістікте бағдарлау.  Өзінің дене бөліктерінің орналасуын бағдарлау дағдыларын бекіту, өзіне тікелей жақын кеңістік бағыттарын анықтау.

Уақытты  бағдарлау. Тəуліктің қарама-қарсы                   бөліктерін                                                                                     анықтау жəне тану дағдыларын қалыптастыру.

Күтілетін нəтижелер:

тəулік бөліктерін: таңертең, күндіз, кеш, күндер: бүгін, кеше, ертең, жылдам, баяу ұғымдарын атайды, өзіне қатысты кеңістіктегі заттардың орналасуын анықтай алады;

жасалған əрекеттердің көмегімен түрлі мəселелерді шешудің əдістерін табады;

қарапайым себеп-салдарлық байланыстарды анықтай алады.

1. Құрастыру

Құрылыс материалдарынан құрастыру

1. құрылыс материалдарының негізгі бөліктерін, олардың бөлшектерін атауға үйрету, оларды көлемі, түсі бойынша ажырата білуге баулу;
2. құрастыру   кезінде   сəйкес   белгілері бойынша  біріктіре білу жəне онымен ойнай отырып шығармашылық қиялдау дағдыларын қалыптастыру.

Ұжымдық құрастыру Дағдыларды бекіту :

1. олардың құрылымдық қасиеттерін ескере отырып пайдалану, құрылыс бөлшектерін ажырату жəне атау;
2. жеке    жəне   ұжымдық   іс-əрекет   дағдыларын  бекіту,   құрылысты жалпы оймен біріктіру;
3. құрдастар арасында міндеттерді бөлісу;
4. қағаздан орамдар, жиектер, кесектер жасау;
5. бөлшектерді өзара желімдеу, композиция құрастыру;
6. əртүрлі «пластик» түріндегі үлгілер жасау;
7. қағаздан «оригами» типі бойынша қарапайым пішіндер құрастыру. Табиғи, қалдық материалдардан құрастыру

Балаларды қалдық материалдардан бұйым жасауға баулу. Бөліктерді біріктіру үшін желімді пайдалану. Шығармашылық қиялдауды дамыту, көрнекілікке сүйене отырып зат жасау.

Конструктор бөліктерінен құрастыру

Конструктормен   ойындар   үшін    құрылыстарды   құру    дағдыларын жетілдіру, бөлшектерді бекіту мен құрылыстарды құру тəсілдерін жетілдіру.

Күтілетін нəтижелер:

заттарды атайды жəне ажыратады, олардың өлшемін, түсін, пішінін, жасалған материалын анықтайды;

оларды топтастыра алады;

құрылыс  бөлшектерін  ажыратады  жəне   атайды,  олардың      құрылымды қасиеттерін ескере отырып пайдаланады;

өзінің құрылыстарымен ойнайды. 140. Жаратылыстану

Өлі жəне тірі табиғат құбылыстары мен заттары

Табиғат  құбылыстары  туралы  түсініктерін  қалыптастыру,  өлі         табиғат нысандары туралы білімдерін байыту.

Табиғаттағы маусымдық өзгерістер

1. көктем, қыс, жаз, күз мезгілдерінде табиғатты бақылау дағдыларын дамыту;
2. табиғаттағы ауа райының жағдайларын бақылау жəне бақылаулардың нəтижелерін табиғат күнтізбесіне белгілеу дағдыларын жетілдіру.

Өсімдіктер əлемі

Балабақша ауласындағы жəне маңайдағы өсімдіктер туралы білімдерін бекіту, оларды ажыратып,атауға үйрету.

Көкөністер мен жемістердің 4-5 түрін, бөлме өсімдіктерін, ағаштар мен бұталарды танып, атай білу дағдыларын бекіту. Ағаштың жəне гүлдің бөліктерін атай білуге үйрету.

Білімдерін қалыптастыру:

1. көктем мезгілінде өсімдіктердің тіршілігі туралы;
2. шөптесін өсімдіктер (4-5 түрін), жидектер, саңырауқұлақтар туралы;
3. орманда, бақшада, далада өсетін өсімдіктер туралы;
4. пияздың жəне шөптің бөлме жағдайында өсуі туралы. Жануарлар əлемі

1. үй жəне жабайы жануарлар, олардың сыртқы келбеті, қозғалу жəне қоректену тəсілдері туралы түсініктерін кеңейту. Жабайы жануарлардың (түлкі, қасқыр, тиін) сыртқы белгілері мен əрекеттерін туралы білімдерін бекіту. Табиғат бұрышындағы тірі нысандар мен өсімдіктерге күтім жасау дағдыларын жетілдіру.
2. жəндіктердің аттарын (қоңыз, көбелек, шыбын) бекіту, кейбір жəндіктер туралы (құмырсқа) қарапайым түсінік беру.
3. бауырмен жорғалаушылар санатының өкілдерімен (кесіртке, тасбақа), олардың сыртқы түрімен жəне қозғалу əдістерімен таныстыру (кесірткенің денесі ұзын, құйрығы да ұзын ол оны тастап кете алады жəне ол тез қимылдайды).
4. қарапайым экологиялық білімдерін қалыптастыру. Күтілетін нəтижелер:

үй жануарларын жəне олардың төлдерін, үй құстарын атайды;

бөлме өсімдіктерін, балабақшаның жер теліміндегі өсімдіктерді атайды; жəндіктерді атайды, олар туралы қарапайым түсініктерге ие;

бауырымен жорғалаушыларды олардың сыртқы құрылысын жəне қозғалу əдістерін біледі:

табиғаттағы    маусымдық    өзгерістердің    қарапайым    байланыстарын орнатады;

қарапайым зерттеуге қызығушылық пен əуестік танытады; табиғатқа зиян келтіруі мүмкін жағдайлар мен əрекеттерді атайды;

«Қызыл   кітапқа»    енгізілген    жəне    жойылып   кету    қаупі    төнген жануарларды атайды;

табиғатта өзін ұстау ережесін біледі.

1. параграф. «Шығармашылық» білім беру саласы

1. «Шығармашылық» білім беру саласының базалық мазмұны сурет салу, мүсіндеу, аппликация, музыка ұйымдастырылған оқу қызметінде іске асырылады.
2. Мақсаты инновациялық əдістер мен технологияларды қолданып,

шығармашылық дағдыларды, эстетикалық талғамды дамыту жəне қалыптастыру болып табу.

1. Міндеттері:

сезімдік-эмоциялық қасиеттері мен эстетикалық талғамды,бейнелеу дағдылары мен музыкалық білімдерін қалыптастыру;

шығармашылық ойлау мен қиялды дамыту;

қарапайым заттар, құбылыстар, ертегі кейіпкерлерін бейнелеуде біліктер мен дағдыларды қалыптастыру, пішінді, түсті, заттардың орналасуын беруге үйрету;

қоршаған ортадағы əсемдікті қабылдауға үйрету;

өз ойын айтуға жəне шығармашылық қабілеттерін дамытуға сураныстарын қанағаттандыру;

өзінің жұмыстарын жəне басқа балалардың жұмыстарын бағалауды үйрету.

1. параграф. І жартыжылдық

1. Сурет салу Заттық сурет салу

Балалардың дербес тəжірибелік əрекеттерімен байланысты эстетикалық қабылдауын дамыту. Бояулармен, қарындаштармен, борлармен дəстүрлі жəне дəстүрден тыс тəсілдермен сурет салудың техникасын жетілдіру.

Біліктерін қалыптастыру:

əртүрлі бағыттағы тура сызықтар мен олардың қиылысуын жүргізе білуді үйрету.

Дағдыларды қалыптастыру:

1. көкөністер мен жемістерді, ыдыстар, ойыншықтар, жануарларды бейнелеу;
2. дөңгелек пішінді заттарды салу;
3. техникалық дағдылар мен біліктерді игеру. Сюжеттік сурет салу

1. қоршаған ортаның əсемдігіне, өнер туындыларына, тұрмыстық заттарға, қазақ жəне басқа халықтардың ойыншықтарына эмоционалды- эстетикалық талғам дағдыларын қалыптастыру.
2. қарапайым табиғат құбылыстарын, ертегі кейіпкерлерін бейнелеуге машықтандыру.

Сəндік сурет салу Дағдыларды қалыптастыру:

1. қазақ халқының жəне басқа халықтардың сəндік-қолданбалы өнер шығармаларымен таныстыру барысында эстетикалық қабылдауын дамыту.
2. элементтердің пішінін, реттілігін, олардың арасындағы қашықтықты ескере отырып, жазықтықта оюларды орналастыру;
3. қазақ оюларының кейбір элементтерін салу;

1. элементтердің реттілігін, олардың арасындағы қашықтықты сақтау. Күтілетін нəтижелер:

сурет салу техникасын игерген;

үлгі бойынша пішінін, пропорциясын ескере отырып, сурет салады; көкөністер-жемістердің,  ыдыстардың,  ойыншықтардың,  жануарлардың

суреттерін салады;

қазақ оюының бөліктері туралы ұғымдарға ие;

өзінің жұмыстарын жəне басқа балалардың жұмыстарын бағалай алады. 145. Мүсіндеу

Заттық мүсіндеу

Ермексаздың,    сазбалшықтың,    қамырдың    кесектерінен     мүсіндеу дағдыларын қалыптастыру:

1. түрлі тəсілдерді қолданып бейнелеу;
2. түрлі пішіндегі таныс заттарды жəне өзіне тəн ерекшеліктерін ескере отырып, үлгісі мен елестетуі бойынша көлемін;
3. пропорцияларды сақтап, саусақ пен алақан қозғалыстарын пайдалана отырып екі бөліктен тұратын заттарды;
4. адам пішінін;
5. заттарды толық пішіні алынғанға дейін немесе жайылған пішінінің жиектері иілгенге дейін сығымдау.

Сюжеттік мүсіндеу

Балалардың   көлемді    пішіндер    мен    қарапайым   композицияларды мүсіндеуге қызығушылығын тəрбиелеу.

Сəндік мүсіндеу

1. Балаларды тұрмыстық заттар мен бейнелі ойыншықтарды мүсіндеуге қызығушылығын арттыру. Ұлттық ойыншықтар туралы білімдерін кеңейту, халық шығармашылығының желісі бойынша бейнелер  жасау.  Балаларды халық шеберлерінің еңбектерімен таныстыру, халық бұйымдарының желісі бойынша ыдыстарды мүсіндеуге үйрету.
2. Кескішті қолдануды таныстыру. Кескіштің көмегімен жасалған бұйымды безендіруге тырысуын ынталандыру. Ұқыпты мүсіндеу əдістерін бекіту.

Күтілетін нəтижелер:

түрлі   пішіндегі   жəне   көлемдегі   таныс   заттарды  түрлі   тəсілдерді қолданып, мүсіндей алады;

адамның   пішінін   (дене   бөліктерін:   бас,   кеуде,   қолдары,  аяқтары) мүсіндейді;

халық шығармашылығының желісі бойынша тұрмыстық заттар мен ойыншықтардың бейнелерін мүсіндеуге қызығушылық танытады;

кескішпен түрлі безендірулер жасайды. 146. Аппликация

Заттық аппликация

1. қайшыны дұрыс ұстау жəне пайдалана білуді қалыптастыру. Түзу

сызықпен алдымен қысқа содан соң ұзын жолақтарды қиюды үйрету.

1. текшеден дөңгелек пішін, тікбұрыштан бұрыштарын бүктеу арқылы сопақ пішін қиюға үйрету. Ересектердің көмегімен бөліктерді желімдеуге үйрету. Желімді, сүлгіні қолдануды үйрету.

Сюжеттік аппликация

Барынша күрделі заттарды, жануарлар  пішінін  бейнелеу,  заттарды  қағаз бетінде орналастыру дағдыларын қалыптастыру. Композицияны құрастыру кезінде заттар мен нысандардың көлемі бойынша арақатынасын ескеру.

Дөңгелектерді жəне сопақша пішіндерді қию дағдыларын жетілдіру.

Тар жолақтарды көлденеңінен қию, шаршыдағы бұрыштарды қиюды бекіту.

Сəндік аппликация

Геометриялық пішіндерден ою-өрнектерді жəне жолақтағы өсімдік өрнектерін халықтық өнер түрлері бойынша бірізділігін ескере отырып құрастыру дағдыларын қалыптастыру. Қазақ халқының сəндік-қолданбалы өнерімен таныстыру.

Күтілетін нəтижелер:

қайшыны дұрыс ұстайды жəне пайдаланады;

қысқа жəне ұзын жолақтарды, дөңгелек пішіндерді қияды; жеке бөліктерді жапсырады;

желімді, сүлгіні қолдана алады;

композиция  құрайды;  жолаққа  геометриялық  пішіндер  мен   өсімдік өрнектерінен өрнектер жасай алады.

1. Музыка Музыка тыңдау

Дағдыларды қалыптастыру:

1. əртүрлі сипаттағы, қарқындағы музыканы қабылдау, музыкаға деген өзіндік қатынасын, ол туралы пікірін айту;
2. əуендерді немесе музыкалық шығармаларды орындау кезінде пьесаларды тану жəне атау;
3. пьесалардың, əндердің жекелеген эпизодтарын көргендегі жəне музыкалық бейнелерінің арақатынасын тану жəне  атау,  тыңдауды иллюстрация көрсетумен қатар жүргізу;
4. халықтық домбыра аспабының дауысын қабылдау. Əн айту

Дағдыларды қалыптастыру:

1. əртүрлі сипаттағы əндерді қабылдау, əуенді дұрыс, нақты интонациялау, сөздерді дəл айту дағдыларын қалыптастыру;
2. дауыс пен есту қабілетін дамытуға арналған жаттығуларды қысқа əндер айту арқылы дағдыны жетілдіру, дауыстап жəне төмен дауыспен  əн  салу, қол қозғалысымен көрсету;
3. əн сипатын ұғыну, əннің көңіл күйін бере білу;
4. хормен, күш түсірмей, сөздер мен дыбыстарды таза жəне анық,

музыкалық сүйемелдеуден кейін əн айту дағдыларын қалыптастыру.

Музыкалық-ырғақтыққимылдар Дағдыларды қалыптастыру:

1. би    қимылдары,   ойындық    музыкалық    қимылдарды   орындау дағдыларын қалыптастыру;
2. марш  сипатын   ырғақты   жүріспен   беру,   музыканың   қимылдық сипатын-жеңіл, ырғақты жүгірумен беру;
3. жүрелеп   отыруды   ырғақты   орындаумен,   қимылды   музыкамен сəйкестендіру, музыканың екінші бөлігінде қимылды өзгерту;
4. музыканың ырғағын дəл бере отырып, қимылды ырғақпен екі аяқпен еркін жəне жеңіл секіру.

Билер

Музыканың көңілді би сипатын қабылдауға үйрету,  музыканың кіріспесін ажырату, содан кейін  қимылды  бастау,  музыканың  сипатына сəйкес қимылдарды ауыстыру, би қимылдарын, билерді, ойындарды есте сақтау.

Ойындар, хороводтар

Əннің мəтініне сəйкес ойын қимылдарымен сүйемелдей отырып, əнді көңілді жəне емін-еркін əндету, хор айтуды шеңбер бойымен жүргізу, музыкалық фразаларға сəйкес қимылдарды өзгерту;  шапшаңдық  пен  икемділік таныту, пьесаның соңын белгілеу, халық ойындарының көңілді сипатын беру, дыбыстарды жоғарылығы бойынша ажырату, үлкен шеңберге жəне шашырап тұру.

Балалардың музыкалық аспаптарында ойнау Дағдыларды қалыптастыру:

1. фортепиано сүйемелдеуіндегі балалар музыкалық аспаптарында ересектердің орындауындағы би əуенін тыңдау;
2. əуеннің сипатын тану: əннің қайырмасын орындау кезінде күрделі емес ырғақтық бейнені орындап, сылдырмақтармен ойнау, музыканың тактісімен алақандарды соғу; түрлі жанрдағы музыканы қабылдау жəне анықтау.

Күтілетін нəтижелер:

əуен немесе музыканың кіріспесі бойынша таныс əндерді таниды; олардың мазмұндары туралы айта алады;

сөздерді созыңқы жəне анық айтады;

жоғары   жəне   төмен   қолының   қимылымен   көрсетіп,   əуенін    жəне қайырмасын айтады;

музыканың ырғағын дəл береді;

би сипатындағы музыканы эмоционалды түрде қабылдайды; хор айтуға үлкен шеңберге тұра алады;

музыка жанрларын ажыратады;

музыкалық ойыншықтар мен аспаптарды таниды.

1. параграф. ІІ жартыжылдық

1. Сурет салу Заттық сурет салу

1. заттардың үлгі бойынша олардың өзіне тəн ерекшеліктерін: пішінін, пропорциясын жəне заттар мен олардың бөліктерінің орналасуын ескере отырып сурет салуға үйрету;
2. көлемі бойынша олардың арақатынасын ескеріп, заттар мен жануарлардың пішінін бейнелей білуге баулу;
3. сурет салудың техникалық дағдыларын жетілдіру. Суретте ашық жəне солғын түстерді пайдалану.

Сюжеттік сурет салу

Заттарды қағаз бетіне тұтастай орналастыра отырып, мазмұнды композиция салу, дағдыларын дамыту. Ағаштар мен жануарларды олардың ерекшеліктерін ескере отырып, салуға үйрету.

Сəндік сурет салу

Дөңгелек жəне сопақша пішіндегі ою-өрнекті құрастыру, ұлттық ою- өрнектерді, қазақы ою-өрнектердің элементтерін пайдалану дағдыларын жетілдіру. Пішінін ескере отырып, ою-өрнекті орналастыру, элементтер бірізділігін олардың арасындағы арақашықтықтарды сақтау, 2-3 элементтерді түсі мен пішіні бойынша ұлттық оюларды ашық түстермен кезектестіру дағдыларын қалыптастыру. Қазақ халқының сəндік-қолданбалы өнері туралы білімдерін кеңейту.

Күтілетін нəтижелер:

сурет салу техникасын игерген;

заттардың үлгі бойынша пішінін, түсін ескере отырып салады; заттар мен жануарлардың пішінін бейнелейді;

мазмұнды композицияның бейнесін салу дағдыларын игерген; қазақ оюларының элементтерін қолданады.

1. Мүсіндеу

Мүсіндеу техникасын жетілдіру Заттық     мүсіндеу Дағдыларды қалыптастыру:

1. жануарлардың мүсінін жасаудың əртүрлі тəсілдерін пайдалану;
2. бірнеше   бөліктерден   заттарды   мүсіндеу,   оларды   орналастыру, пропорцияларды сақтау, бөліктерді біріктіру.

Сюжеттік мүсіндеу Дағдыларды қалыптастыру:

1. ертегілер    мен     қоршаған    өмір     тақырыптарына   мазмұндық композициялар құру;
2. ұжымдық жұмыстарды орындау, міндеттемелерді өзара бөлісу;
3. мүсіндеудің  таныс   тəсілдерін  пайдалана  отырып,   сазбалшықтан, қамырдан, ермексаздан мусіндеу.

Сəндік мүсіндеу

Тұрмыстық заттарды мүсіндеуге қызығушылықты тəрбиелеу. Халық шеберлерінің еңбегі туралы білімін кеңейту, саздан жасалған халықтық бұйымдардың желісі бойынша ыдыстарды мүсіндеу дағдыларын бекіту. Жартылай пішінді алу үшін сазбалшықтың тұтас кесегінен мүсіндеу дағдыларын қалыптастыру.

Күтілетін нəтижелер:

мүсіндеуде кескішті қолдана біледі;

жануарлардың мүсінін жасаудың əртүрлі тəсілдерін пайдаланады; ертегілер мен қоршаған өмір тақырыптарына мазмұндық композициялар

құрастырады;

ұжымдық    жұмысқа    қатысады,    тұрмыстық    заттарды    бейнелеуге қызығушылық танытады;

халықтық    бұйымдардың    желісі     бойынша    ыдыстарды    мүсіндеу дағдыларын игерген;

қоршаған əлемнің əсемдігін эмоционалды қабылдайды. 150. Аппликация

Жапсыру мазмұнын күрделі ете жəне əртүрлі бейнелерді жасау үшін мүмкіндіктерді кеңейте отырып оған қызығушылықты тəрбиелеу.

Заттық аппликация Дағдыларды қалыптастыру:

1. күрделі заттар мен жануарлардың пішіндерін жапсыру;
2. қағаз бетінде бейнелерді құрастыру, одан кейін оларды желімдеу;
3. қайшымен жұмыс;
4. шаршы мен төртбұрышты екі бөлікке қию, жіңішке жолақтарды көлденеңінен қию дағдыларын қалыптастыру. Желіммен жұмыс жасау дағдыларын жетілдіру.

Сюжеттік аппликация Дағдыларды қалыптастыру:

1. ұжымдық мазмұнды композицияны құрастыру;
2. заттарды қағаз бетіне тұтастай орналастыру;
3. дөңгелектер мен сопақтарды қию;
4. ұсақ элементтерді ересектердің көмегімен желімдеу, алдымен қағаз бетінде заттың бейнелерін құрастырып, содан кейін оны желімдеу.

Сəндік аппликация Дағдыларды қалыптастыру:

1. ересектердің көмегімен қағаз бетінде дөңгелек жəне сопақша пішіндегі ою-өрнекті құрастыру;
2. элементтер реттілігін, олардың арасындағы арақашықтықты сақтауды, пішінін ескере отырып ұлттық ою-өрнекті пайдаланып, ұлттық ыдыстарды безендіру.

Қазақ халқының сəндік қолданбалы өнерімен  таныстыру.  Панно  даярлау, сəндік композицияларды өз ойынша орындау дағдыларын

қалыптастыру.

Күтілетін нəтижелер:

қайшыны дұрыс ұстайды жəне оны пайдалана алады;

бірнеше     бөліктерден     тұратын     заттарды    орналастырады    жəне желімдейді;

қазақ     оюларының     бөліктерінен,     өсімдік     жəне      геометриялық пішіндерден өрнектер жасайды, оларды кезектестіріп ретімен желімдейді;

ұжымдық жұмыстарды орындауға қатысады;

панно даярлау туралы ұғымдарға ие, сəндік композицияларды өз ойынша орындайды;

бейнелеу өнерінің түрлері: көркем сурет, мүсіндеу, халық өнері туралы түсініктерге ие.

1. Музыка Музыка тыңдау

1. музыкалық мəнерлеу құралдарын ажырату, музыкалық шығармаларды соңына дейін тыңдау, оларды тану, шығарманың бөлімдерін ажырата білу, музыканың сипатын анықтау, өз əсері туралы əңгімелеу;
2. сипаты мен мазмұны жағынан алуан түрлі екі шығарманы эмоциялық тұрғыдан қабылдай жəне салыстыра білу;
3. тыңдауды қимыл көрсету арқылы сүйемелдей отырып, музыкалық бейне мен қимыл тəжірибесінің арақатынасын анықтау.

Əн айту

1. жеке жəне хормен əн айту дағдыларын, соза дыбыстауды, таза интонациялауды, бір қарқында əн айтуды дыбыстаудың бірдей күшімен əн айтуды жетілдіру. Əртүрлі сипаттағы əндерді орындау, дауыспен секіріс үлгісіндегі жəне төмендеуші əуен қарқынын бере білу;
2. күш салмай əн айту, сөздер мен дыбыстарды таза жəне анық айту, музыкалық шығармадан кейін əн айту фразалар арасындағы  тыныс алу, əнді бір мезгілде бастау жəне аяқтау, əуенді дұрыс бере білу, соңын мұқият əндетіп айту.

Музыкалық-ырғақтықозғалыстар

1. би қозғалыстарын, ойындық музыкалық əрекеттерді орындауға тəрбиелеу;
2. музыкалық бейне мен қозғалыс тəжірибесін сəйкестендіру жаттығулары; қозғалыс бағытын өзгертіп адымдау, аяқты жоғары  көтеріп жүгіру; əндердің қозғалыстық, көңілді сипатын қабылдау; мазмұны бойынша таныс əндерді сахналауға баулу.

Билер

1. музыканың биге тəн сипатын қабылдау; жеңіл қозғалу, ырғақты, қозғалу; жұппен би қимылдарын орындау; биде ойындық музыкалық қимылдарды қолдану;
2. би қозғалыстарының, ойындар мен хор атауларын білу. Музыканың сипатына сəйкес ойын əрекеттерін орындау, шеңбер бойымен хор айтып жүру,

қозғалысты өзгерту, шапшаңдық пен ептілік таныту. Музыканың көңілді, ойнақы сипатын ажырата білу, қол орамалды  баяу   бұлғау,  əуен  сүйемелдеуімен жұбымен жүру, көңілді билеу;

1. балалар музыкалық аспаптарында ойнай білу, əртүрлі музыкалық жəне шулы аспаптарда ересектің ойнағанын тыңдау;
2. музыкалық аспаптарда қарапайым ырғақты суретті өздігінен орындау; шулы оркестрге қатысу; балалар музыкалық аспаптарын тану жəне атау.

Күтілетін нəтижелер:

əуені бойынша əндерді таниды, олардың мазмұны туралы баяндайды;

əнді созып, сөздерін анық айтады, таныс əндерді сүйемелдеумен жəне сүйемелдеусіз орындайды;

əнді бірге бастап, бірге аяқтайды;

музыканың сипатына сəйкес қимылдарды музыкалық шығарманың түріне сəйкес өздігінен ауыстыра отырып орындайды;

таныс    емес    музыкамен   оның    негізгі    көңіл-күйін    бере    отырып, қимылдайды; əндерді, билерді сахналайды.

1. параграф. «Əлеумет» білім беру саласы

1. «Əлеумет» білім беру саласының базалық мазмұны қоршаған ортамен танысу, экология негіздері ұйымдастырылған оқу қызметінде жүзеге асырылады.
2. Мақсаты жалпы адамзаттық құндылықтар мен ережелер негізінде жеке тұлғаның əлеуметтік дағдыларын қалыптастыру болып табылады.
3. Міндеттері:

ересектердің еңбегі, оның қоғамдық өмірдегі рөлі туралы, жалпы қабылданған нормалар мен ережелер негізінде құрдастармен  жəне ересектермен өзара қарым-қатынастары туралы білімдерін кеңейту;

отансүйгіштік сезімдерін, еліміздің жетістігіне мақтаныш сезімін тəрбиелеу;

өзінің еңбегіне, басқа адамдардың еңбегі мен оның нəтижелеріне құндылықты қатынасқа тəрбиелеу;

құрдастарымен сыпайы қарым-қатынас жасауға тəрбиелеу.

1. параграф. І жартыжылдық 155. Қоршаған ортамен танысу

Бала, оның отбасы, үйі

1. баланың өзі жəне өзінің жағдайы туралы түсініктерін кеңейту. Өзін-  өзі тануға ұмтылысын қолдау. Баланың туыстық қатынастарды  түсінуіне  ықпал ету;
2. балалардың отбасы мүшелері бейнеленген суреттерді қарастыру, отбасы мүшелерін, олардың əрекеттері мен өзара қарым-қатынастарын атау

дағдыларын қалыптастыру.

Заттық əлем

Балаларды заттық əлеммен таныстыру жəне онымен əрекет жасау дағдыларын қалыптастыру. Жақын маңайдағы заттарды ажыратып, атай білу біліктерін жетілдіру.

Білімдерін қалыптастыру:

1. таныс емес заттардың қолданысы туралы;
2. қоршаған ортадағы заттардың қолданысы, құрылысы, материалы арасындағы байланысы туралы;
3. ұлттық киімді дайындау, əшекейлер туралы;
4. көлік түрлерінің қолданысы (əуе, су, жерде жүретін көліктер);
5. жүктің сипаты жəне қолданылуы машинаның құрылысына тəуелділігі туралы (жедел жəрдем, өрт сөндіру машинасы жəне тағы басқа);
6. мамандықтар жəне ересектердің еңбегі туралы;
7. телефон, компьютер, теледидардың қолданысы туралы білімдерін қалыптастыру жəне оларды пайдаланудың кейбір қарапайым ережелерімен таныстыру. Адамдарға еңбектері үшін алғыс айтуға жəне еңбектің нəтижесіне құрмет көрсете білуге тəрбиелеу.

Əртүрлі мамандықтағы адамдар туралы ұғым

Балабақша қызметкерлері мен олардың еңбек əрекеттері, адамның тұратын үйі, балабақша, мектеп, ересектердің еңбектері туралы білімдерін жетілдіру.

Қалалар мен  ауылдардың  атаулары,  олардың  көрікті  жерлері,  ауыл мен қала өмірінің ерекшеліктері туралы білімдерін бекіту.

Біздің еліміздің қорғаны əскер туралы білімдерін қалыптастыру.

Қазақстан  республикасының  бас  қаласы   –   Астана  туралы   білімдерін суреттерді, альбомдарды қолданып, қарастыру арқылы қалыптастыру.

Балаларды мемлекеттік мерекелерге қатысуға баулу.

Мемлекеттік    рəміздер   туралы   (Ту,    Елтаңба,  Əнұран)   білімдерін қалыптастыру.Өз елінің рəміздеріне құрметпен қарауға тəрбиелеу.

Жолда жүру ережелері

Көлік түрлері, жол бөліктері (тротуар, жолдың жүру бөлігі мен жаяу жүргінші өтетін жол жəне жерасты өту) ,бағдаршам белгілері, жолда жүру ережелері туралы білімдерін қалыптастыру.

Күтілетін нəтижелер:

өзі туған елді мекенін, туған елін атайды;

қазақ киіз үйі оның құрылысы ішіндегі заттарды, ұлттық киімдер мен əшекейлерді атайды жəне ажыратады;

еңбек   адамдарына жəне   олардың  еңбектерінің   нəтижелеріне  құрмет көрсетеді;

əскердің міндеті туралы түсініктерге ие; мемлекеттік жəне ұлттық мерекелерге қатысады;

мемлекеттік əнұранды біледі жəне оны кеудесінің сол жағына қолын

қойып айтады;

бағдаршамның белгілері, көшеде, өткелде өзін дұрыс ұстауды біледі; халық дəстүрлеріне негізделген адамгершілік мінез-құлық нормаларын

орындайды, ересектер мен кішілерге құрмет көрсетеді.

1. Экология негіздері

Өлі жəне тірі табиғат құбылыстары мен заттары

1. балалардың өлі  табиғат  объектілері  -   су,   жер,  ауа,  күннің   көзі туралы білімдерін бекіту;
2. табиғат   құбылыстары:  жел,   жаңбыр,  тұман   туралы  түсініктерін кеңейту.

Табиғаттағы маусымдық өзгерістері

1. күзгі,   қысқы   табиғатты,   олардың қарапайым  өзгерістерін              бақылау дағдыларын дамыту;
2. адамдардың  күзгі,  қысқы   əрекеттеріне   балалардың зейін аудару дағдыларын қалыптастыру.

Өсімдіктер əлемі

1. көкөністер мен жемістерді ажыратып, атау дағдыларын жетілдіру;
2. бөлме өсімдіктері, олардың ерекшеліктері туралы білімдерін жетілдіру. Бөлме өсімдіктеріне жəне  табиғат  бұрышындағы  жануарларға күтім жасау, өсімдіктердің өсіп-өнуі үшін қажетті  жағдайлар  туралы білімдерін қалыптастыру. Адамның табиғатқа деген қамқорлық қатынасының маңызы туралы білімдерін қалыптастыру;
3. балалардың бөлме өсімдіктерін өсіріп, оларға күтім жасауға қызығушылықтарын жəне ынталарын тəрбиелеу. Оларға ұқыптылықпен жəне қамқорлықпен қарауға баулу;
4. балабақша ауласындағы кейбір ағаштардың, бұталардың түрлері жайлы білімдерін қалыптастыру. Ағаштардың бөліктерін тауып, атай білу дағдыларын бекіту;
5. өсімдіктерге арналған белгілі жағдайлардың қажеттілігін түсіну дағдыларын қалыптастыру.

Жануарлар əлемі

1. үй жануарлары жəне олардың төлдері; жабайы жануарлардың тіршілігі; табиғат бұрышын мекендеуші жануарлар туралы түсініктерін кеңейту. Тірі объектілерге күтім жасауға арналған құралдар жəне табиғат бұрышындағы өсімдіктер туралы білімдерін қалыптастыру;
2. жабайы жануарлардың күз мезгіліндегі тіршілігі жайлы түсініктерін (сыртқы түрі, тіршілік ету ортасы, мекені, азығы, қысық дайындығы) кеңейту.
3. үй жəне дала құстары туралы білімдерін кеңейту;
4. қыстап қалатын жəне жыл құстары туралы білімдерін, оларды ажыратып, атай білулерін қалыптастыру;
5. табиғаттағы қарапайым тəртіп ережелері туралы білімдерін қалыптастыру.

Күтілетін нəтижелер:

өлі табиғат объектілерін ажыратады жəне атайды;

кейбір   табиғат   құбылыстарын,   табиғаттағы   жəне    ауа   райындағы маусымдық өзгерістерді ажыратады жəне атайды;

4-5 ағаштардың түрлерін, бұталарды, шөптесін өсімдіктерді, гүлдерді, жидектерді, саңырауқұлақтарды, көкөністер мен жемістерді; үй жəне жабайы жануарларды атайды жəне ажыратады;

өсімдіктер мен жануарларға күтім жасаудың қарапайым əдістерін біледі.

1. параграф. II жартыжылдық

1. Қоршаған ортамен танысу Бала, оның отбасы, үйі

1. отбасы туралы, отбасының ересек мүшелерінің еңбегі туралы білімдерін  жетілдіру.  Отбасының  ересек  жəне  кіші  мүшелеріне  сыйластықпен жəне қамқорлықпен қарым-қатынас жасауға тəрбиелеу. Отбасындағы сүйікті адамдары, отбасылық мерекелері, дəстүрлері туралы өздігінен əңгімелеу дағдыларын  қалыптастыру.  Балаларды  отбасылық мерекелер мен салтанаттарға даярлыққа қатысуға баулу;
2. заттық-кеңістіктік дамытушы ортада отбасылық қатынастарды жəне отбасындағы ересектер еңбегін сипаттайтын ойын əрекеттерін орындау.

Заттық əлем

1. қоршаған заттар, олардың қасиеттері жəне міндеттері туралы білімдерін кеңейту. Материалды ескере отырып, заттар мен нысандарды іріктеу, топтастыру, тану біліктерін қалыптастыру;
2. балаларды ұлттық киімді, тұрмыс заттары мен əшекейлерді даярлаумен таныстыруды жалғастыру;
3. ойыншықтарға, кітаптарға, ыдыстарға ұқыпты қарау дағдыларын тəрбиелеу.

Байланыс, қозғалыс құралдары

Қозғалыс ортасын ескере отырып, көлік құралдарын танып жəне  атай білу дағдыларын қалыптастыру. Əртүрлі көлік құралдары мен оларды басқаратын адамдар туралы білімдерін жетілдіру. Көлікте жұмыс істейтін адамдарға сыйластықпен қатынас жасауға тəрбиелеу.

Ересектердің еңбегі

1. ересектер еңбегі туралы білімдерін жетілдіру. Ауыл шаруашылығындағы ересектер еңбегі туралы білімдерін қалыптастыру.Ауыл шаруашылығы жұмысшылары еңбегінің мəнін түсіну (қаламен ауылдың байланысы), диқанның еңбегі туралы білімін қалыптастыру. Нанға жəне азық- түлік өнімдеріне ұқыпты қарауға тəрбиелеу;
2. балабақша қызметкерлерінің еңбегі туралы білімдерін нақтылау, оған сыйластықпен қарым-қатынас жасауға тəрбиелеу.

Менің Отаным – Қазақстан

1. фотосуреттерді,   халық   өмірі туралы  картиналарды, ұлттық сəндік

өнер бойынша альбомдарды, тұрмыстық заттар мен ұлттық үлгіде дайындалған киімдерді пайдалана отырып, Қазақстан Республикасы жəне онда тұратын əртүрлі ұлт өкілдері туралы түсініктерін қалыптастыру;

1. Қазақстан əскері туралы түсініктерін кеңейту. Қазақстан мəдениетінің қайнар көзіне баулу. Халық музыкалық аспаптары туралы білімдерін қалыптастыру. Музыкалық шығармаларды тыңдау дағдыларын қалыптастыру.

Жолда жүру ережелері

Бағдаршам түсінің белгілеріне сəйкес көшеден өту  дағдыларын жетілдіру. Жаяу жүргіншілер үшін ережелер, «Жаяу жүргінші өткелі» жол белгісі туралы білімдерін қалыптастыру.

Іздеу зерттеу əрекеті Дағдыларды қалыптастыру:

1. қарапайым  тəжірибелер  мен   зерттеу   жүргізу,  қарапайым  себеп- салдарлық байланыстарды орнату;
2. заттарды белгілі реттілікпен орналастыру;
3. түрлі материалдар олардың сапалары мен қасиеттері туралы білімін жетілдіру;
4. бастаған ісін аяғына дейін жеткізу.

Қарапайым    тəжірибелерді    жүргізуге    қызығушылық    пен     зейін аударуға тəрбиелеу.

Күтілетін нəтижелер:

отбасының ересек мүшелерінің еңбегі туралы біледі;

отбасында  ересектер мен  өзінен  кішілерге сыйластық жəне қамқорлық қарым-қатынас танытады;

материалды ескере отырып, заттар мен нысандарды тани алады; ойыншықтарға, кітаптарға, ыдыстарға ұқыпты қарайды;

кейбір мамандықтардың маңызын, атауларын біледі; қарапайым тəжірибелерді жүргізуге қызығушылық танытады; қарапайым себеп-салдарлық байланыстарды орнатады.

1. Экология негіздері

Өлі жəне тірі табиғат құбылыстары мен заттары

Өлі табиғат объектілері туралы білімдерін кеңейту жəне бекіту. Табиғаттағы маусымдық өзгерістер

1. көктем, қыс мезгілдерінде табиғатты бақылау дағдыларын дамыту;
2. өктем    мезгілінде    адамдардың   іс-əрекетіне    зейіндерін    аудару дағдыларын дамыту;
3. ауа райын бақылау дағдыларын жетілдіру жəне бақылау нəтижелерін табиғат күнтізбесіне белгілеу;

Өсімдіктер əлемі

1. балабақша ауласындағы жəне жақын маңайдағы өсімдіктер туралы білімдерін бекітуді жалғастыру, оларды ажыратып, атауға үйрету;
2. 4-5 көкөністер мен жемістердің түрлерін, бөлме өсімдіктерін, ағаштар мен бұталарды танып, атай білу дағдыларын бекіту;

1. ағаштың жəне гүлдің бөліктерін атай білу дағдыларын бекіту. Білімдерін қалыптастыру:

1. өсімдіктер жəне олардың көктем мезгіліндегі тіршілігі жайлы;
2. шөптесін     өсімдіктер     (4-5   түрлері),  жемістер,  саңырауқұлақтар туралы;
3. өсімдіктердің орманда, бақта, бауда, далада өсетіндері туралы;
4. пияздың жəне шөптің бөлмедегі жағдайда өсуі туралы;
5. өсімдіктер əлеміне қамқорлық жасау туралы. Жануарлар əлемі

1. үй жануарларын жəне жабайы жануарларды ажыратып, атай білуді бекіту. Табиғат бұрышындағы өсімдіктерге жəне жануарларға  қамқорлық жасау дағдыларын жетілдіру;
2. көктем, жаз мезгіліндегі жануарлардың тіршілігі жайлы түсініктерін жетілдіру;
3. кейбір жəндіктердің түрлері туралы, олардың тіршілігі туралы түсініктерін кеңейту;
4. кейбір бауырмен жорғалаушылар туралы түсініктерін қалыптастыру. Табиғаттағы өзін-өзі ұстау ережелері

Табиғаттағы тəртіп ережесімен таныстыруды жəне балаларды табиғат бұрышындағы өсімдіктер мен жануарларға қамқорлық жасауға  ынталандыруды жалғастыру.

Күтілетін нəтижелер:

өсімдіктер мен жануарлардың өсіп-өнуіне қажетті кейбір жағдайларды біледі;

4-5 үй жəне жабайы жануарларды, қыстап қалатын жəне жыл құстарын, жəндіктерді, өсімдіктерді, бұталарды, ағаштарды атайды;

жануарлардың табиғаттағы тіршілік етуі туралы түсініктері бар; табиғаттағы өзін-өзі ұстау қарапайым ережесін біледі;

табиғат  бұрышындағы  өсімдіктер  мен   жануарларға күтім   жасаудың қарапайым дағдыларын меңгерген;

тіршілік иелеріне аяушылық, жанашырлық танытады.

6-тарау Ересектер тобы (5 жастан 6 жасқа дейін)

1. параграф. «Денсаулық» білім беру саласы

1. «Денсаулық» білім беру саласының базалық мазмұны дене шынықтыру, қауіпсіз мінез-құлық негіздері ұйымдастырылған оқу қызметінде іске асырылады:
2. «Денсаулық» білім беру саласын ұйымдастыру жəне өткізу балалардың өмірін қорғауға, денсаулығын  нығайтуға  жəне  негізгі  қимыл түрлерін қалыптастыруға бағытталған.

1. Мақсаты денсаулық сақтау технологиясын қолданып, ойындар мен жаттығулар арқылы денешынықтыруға қызығушылықты, қауіпсіз мінез-құлық негіздерін қалыптастыруболып табылады.
2. Міндеттері:

дене сапаларын қалыптастыру;

тұрмыста,    көшеде,    табиғат    жағдайларында   қауіпсіз    мінез-құлық дағдыларына жаттықтыру;

негізгі қимылдарды жетілдіру арқылы балалардың қимыл тəжірибелерін байыту;

шығармашылық,    танымдық      жəне      сөйлеу      қабілеттерін     дене шынықтырудың түрлі нысандарында дамыту;

балалардың дене қалыптарының дұрыс дамуына, қимылдарының үйлесімділігіне, жалпақ табандылықтың аладын-алуға медициналық- педагогикалық бақылау жүргізу.

1. параграф. І жартыжылдық

1. Дене шынықтыру

Бұрын үйретілген жаттығуларды қайталау, бекіту, қимыл біліктері мен дағдыларын жетілдіру.

Жалпы дамытушы жаттығулар «Қол кеуденің алдында» қалпынан қолды жанына қарай созу, «қолды желкеге қою» қалпынан қолды жоғары көтеру жəне жанына қарай созу; қол саусақтарын айқастыру «құлып», алға- жоғары көтеру (алақанды сыртқа қарай айналдыру); қолды бір мезгілде жоғары-артқа бір мезгілде жəне кезектесіп көтеру.

Допты басынан асыра (алға жəне артқа) бір-біріне беру. Қолды  алға созып оңға, солға бұрылу, гимнастикалық қабырғаға қарап тұрып, белінің тұсынан жіңішке тақтайшаны ұстап, алға еңкейіп, иілу, гимнастикалық қабырғаға арқасымен тіреліп тұрып, қолын белінің тұсына сай рейкадан ұстап, аяқты кезектестіре бүгу жəне тік көтеру,  алға  еңкейіп,  алақанын  еденге тигізу, айқасқан қолдарын артына көтеру, екі жанына созылған қолдарын жоғары көтеру, тізерлеп тұрып, алға еңкею, отыру. 5 метрге дейін  қолмен  жүру (екінші бала бірінші баланың аяғынан ұстап жүреді).

Іштің бұлшық еттеріне (пресс) арналған жаттығулар. Екі бала жұптасып жасайды: бірінші бала қолын желкесіне қойып, шалқасынан жатып, денесін көтереді, екіншісі оның аяғына отырады (5–6 рет); гимнастикалық қабырғада қолдарымен тартылып тұрып, аяқтарын қосып сермейді (5–6 рет). Топтасып отырған күйі алға, артқа  «əткеншек»  жасап  домалау  (5–6  рет),  3  метрге дейін қолдың көмегімен етпетінен жатып еңбектеу. Қолдарын алға созып, 6–7 рет қатарынан жартылай отырып, тұру. Аяқты кезекпен алға жəне жан-жаққа қойып, отыру; ұсақ заттарды аяқтың саусақтарымен қысып алып, орнын ауыстыру.

Негізгі қимылдар

1. жүру: Сапта бір қатармен, аяқтың ұшымен, өкшемен жүру; тізеден бүгілген аяқты жоғары көтеру, заттарды аттап өту, түрлі  қарқында, тəрбиешінің белгісімен тоқтау, қозғалыс бағытын өзгерту, шашырап, заттар арасымен, адымдап алға қарай жүру, қадамды алмастыра жүру. Жүру мен жүгіруді қайталап кезектестіру;
2. жүгіру: шашырап; жұптасып, бір қатармен, заттарды аттап, бір сызыққа қойылған заттар арасымен «жыланша» ирелеңдеп, кедергілерден өту арқылы, табиғи жағдайларда  кедергілерден  өту  арқылы,  түрлі  жылдамдықпен – баяу, жылдам, орташа қарқынмен 1,5–2 мин тоқтаусыз жүгіру;
3. секіру: бір  орында тұрып, алға қарай 3–4   м  қашықтыққа  жылжу  арқылы секіру, тізенің арасына қапшықты қысып, қос аяқтап; түзу бағытта (арақашықтығы 6 м); қос аяқтап заттар арасымен (арақашықтығы 4  м),  оң  жəне сол аяқтарымен кезектесіп заттар арасымен (арақашықтығы 3 м), орнынан биіктікке, арқаннан, сызықтан аттап секіру, оң жəне сол аяғын кезектестіріп секіру, биіктіктен секіру, 20 см дейінгі биіктіктікке секіру;
4. лақтыру, қағып алу, домалату: қос қолмен допты жоғары, жіптің үстінен лақтыру, допты еденнен ыршытып жоғары лақтырып, қос қолмен қағып алу (4–5 рет), допты бір қатарға қойылған заттар арасымен домалату, допты  қабырғаға ұрып жəне еденнен ыршытып қос қолмен қағып алу, 2–2,5 м арақашықтықтағы нысанаға құм  салынған  қапшықты,  асықты  дəлдеп  лақтыру,  допты  екі қолымен бір- біріне (арақашықтығы 1,5–2 м) басынан асыра лақтыру, допты екі қолымен заттар арасымен жүргізу  (арақашықтығы 4  м),  алға  қарай  жылжып, қос қолмен допты лақтырып, қайта қағып алу (арақашықтығы 4–5 м);
5. еңбектеу, өрмелеу. Биіктігі 40 см жіптің астынан қолды еденге тигізбей, бүйірімен еңбектеу, гимнастикалық орындық үстінде ішпен еңбектеу, көлбеу басқышпен өрмелеп гимнастикалық қабырғаға өтіп, сатыдан  ұстай  отырып қайта түсу,  гимнастикалық  орындық  астынан  еңбектеу,  доға  астымен еңбектеу (биіктігі 50 см), доғаның астымен қолына допты ұстап еңбектеу  (биіктігі 50  см),  құрсаудың  ішіне  кіру(биіктігі  50  см),  көлбеу  басқышқа шығу, доғаның астымен төрт тағандап, допты басымен итеріп еңбектеу, кедергілер арасынан жəне қолды еденге тигізбей доға астынан еңбектеу; қолды еденге, құрсаудың шетіне тигізбей оң жəне сол жақ бүйірімен топталып құрсаудың ішінен өту;
6. тепе-теңдікті сақтау. Заттардан аттап жүру, шектелген беткей үстімен адымдап, аяқ ұшымен жүру, орындық үстімен текшелерден аттап, қосалқы қадаммен арқан бойымен (өкшені арқанға, аяқ ұшын еденге), əр қадам сайын допты алдынан немесе артынан қолдан-қолға ауыстыра отырып орындық үстімен, кедір-бұдыр тақтай үстімен жүру;
7. сапқа тұру, сап құрылымын өзгертіп қайта тұру. Сапқа бір, екі, үш қатармен тұру, сап түзеуден бір жəне екі, үш  қатармен  қайта  тұру,  бір  орында жəне қимыл үстінде оңға, солға бұрылу, қатарда – қолды алға, сап түзеп

жүргенде жəне шеңбер жасағанда – қолды жан-жаққа созып тік тұру; оңға, солға бұрылу, тұрған орнында айналу.

Музыкалық-ырғақтық қимылдар.. Музыка ырғағына сəйкес түрлі қарқында қимылдар жасау. Өздеріне таныс дене жаттығуларын музыка əуенімен əсем де, ырғақты етіп орындау. Аяқты өкшеге кезектестіріп қойып, топылдату. Бір қырымен тізе бүге отырып жүру. Қарапайым музыка ырғағына сай қолды шапалақтау. Түзу бағытта шоқырақтап жүру. Жұптасып, шеңбер бойымен қозғалу.

Спорттық жаттығулар

1. шанамен сырғанау. Төбешіктен бір-бірлеп жəне екі-екіден шанамен сырғанау. Шанамен төбешікке көтерілу;
2. сырғанау. Өздігінен мұзды жолмен жүгіріп келіп сырғанау; сырғанау кезінде тізені бүгіп жəне орнынан тұру;
3. шаңғымен жүру. Оң жəне  сол  аяқтарымен  сырғанай  отырып,  бірінің артынан бірі кезектескен адыммен алға жылжу. Қиылысқан бос жерлермен жүру. Бір орнында тұрып айналып оңға, солға аттау, екі жаққа шеңбер жасау;
4. велосипед, самокат тебу. Шеңбер бойымен жəне тура жолмен қос дөңгелекті велосипед тебу. Оңға жəне солға бұрылу;
5. жүзу. Судың таяз жерінде отырып жəне жатып аяқпен қимылдар жасау (жоғары жəне төмен). Судың ішінде қолымен алға, артқа жүру (аяғы денесімен деңгейлес созылған). Иек, көз деңгейіне дейін суға отыру, суға бетін батыру, суға үрлеу;
6. судағы аэробика. Бұрылыстар жасай отырып, суда қимылдар жасау. Спорттық ойын элементтері

1. баскетбол. Кеуде тұсынан қос қолмен допты бір-біріне лақтыру. Допты оң жəне сол қолмен алып жүру;
2. бадминтон. Воланды ракеткамен белгілі бір жаққа бағыттай отырып қағып лақтыру;
3. футбол. Берілген бағытқа допты  оң  жəне  сол  аяқпен  домалату.  Доппен затты айналдыра жүру. Допты шұңқырға, қақпаға домалату. Допты қатарынан бірнеше рет қабырғаға соғу;
4. хоккей. Берілген бағытта, қақпаға доптаяқпен шайбаны сырғанату, оны қақпаға енгізу.

Дербес қимыл белсенділігі

Ойындарды дамытуға ықпал  ететін,  спорттық  жабдықтармен  жəне түрлі құралдармен қамтылған қозғалыстық ортаны жасау. Көпнұсқалық ойындар үшін кеңістікті ұйымдастыру. Құрдастарымен  жарыстар ұйымдастыру, олардың ережелеріне бағыну дағдыларын қалыптастыру.

Сауықтыру-шынықтыру шаралары

Балалардың қарапайым су шараларын жүргізудің дербес дағдыларын бекіту. Ертеңгілік гимнастиканы таза ауада (10-12 минут) орындауға қызығушылықтарын ояту. Дене бітімін жəне аяқ өкшелерінің нығаюын

қалыптастыру.

Күтілетін нəтижелер:

ертеңгілік гимнастиканың жаттығулар кешенін орындай алады, негізгі қимылдардың алуан түрлерін орындауда сандық жəне сапалық көрсеткіштерге ие;

қозғалыс ойындарында ойын ережелерін сақтайды;

бір қатарға қайта тұра алады, сап түзеп жүруден бір жəне екі қатармен қайта тұра алады, бір орында бұрылады;

спорттық ойын элементтерін жəне жаттығуларын меңгерген; гигиеналық шараларды дербес орындайды;

шынықтыру шараларының маңыздылығы мен қажеттілігін түсінеді.

1. Қауіпсіз мінез-құлық негіздері

1. адамның дене құрылысы, оның маңызды мүшелері туралы білімдерін, жұқпалы аурулар туралы, аурулардың алдын алудың негізгі шаралары туралы түсініктерін қалыптастыру;
2. негізгі азық-түлік тағамдары туралы білімдерін кеңейту. Үйде, көшеде, қоғамдық орындарда кейбір қауіпсіздік ережелерімен таныстыру;
3. өзінің жəне басқа балалардың ауырғанын сезінген жағдайда ересектерден көмек сұрауға үйрету.

Күтілетін нəтижелер:

адамның дене құрылысы, маңызды мүшелері жайлы біледі; негізгі пайдалы азық-түліктерді атайды;

аурулардың алдын алудың негізгі шаралары туралы түсінікке ие;

үйде,   көшеде,   қоғамдық   орындарда қауіпсіздіктің  кейбір     ережелерін біледі.

1. параграф. IІ жартыжылдық

1. Дене шынықтыру

Жалпы дамытушы жаттығулар. Бір қолдан екінші қолға затты алға, арқаға, басынан асыра қайта қою. Қолды алда шапалақтау жəне арқа артына қою. Қолдың білектерін айналдыру. Қолдың саусақтарын жазып, жұму.

Кеудеге арналған жаттығулар. Отыру, бұрылып затты артына қою, қайтадан артқа бұрылып затты алу. Шалқасынан жерде жатып, аяқты жоғары көтеру, велосипед тепкендей аяқты қимылдату. Тізерлеп отырған қалыптан оң жəне сол аяққа кезекпен салмақ түсіре отыру. Етпетінен жатып аяқты бүгу, қайта жазу (алдымен бір аяғын, содан соң  екі  аяғын  бірге).  Шалқасынан жату, етпетіне ауысу. Етпетімен жатып қолды жан-жаққа созу, иығын бүгу жəне аздап жоғары көтеру.

Аяққа арналған жаттығулар. Аяқтың басын таяққа, арқанға  тірей отырып, өкшемен бір жағымен қырындап жүру. Таяқ, білікше бойымен (диаметрі 6–8 см) табанның ортасын тірей отырып, бір қырындап жылжу. Табанды бүгу, түзулеу, айналдыру.

Дене күшін арттыратын жаттығулар. 6 метрге  дейін  қолмен  жүру (екінші бала бірінші баланың аяғынан ұстап жүреді).

Іштің бұлшық еттеріне (пресс) арналған жаттығулар. Екі бала жұптасып жасайды: бірінші бала қолын желкесіне қойып, шалқасынан жатып, денесін көтереді, екіншісі оның аяғына отырады (7–10 рет); гимнастикалық қабырғада қолдарымен тартылып тұрып, аяқтарын қосып сермейді (7–10 рет).

Арқаға арналған жаттығулар: топтасып отырған күйі алға, артқа

«əткеншек» жасап домалау (7–10 рет), 5 метрге дейін қолдың көмегімен етпетінен жатып еңбектеу.

Негізгі қимылдар

Бұрын үйретілген жаттығуларды қайталау, қимыл дағдыларын бекіту жəне жаттықтыру.

1. жүру. Белгі бойынша бір қатармен бір-бірлеп, екінші жаққа бұрылу арқылы жүру, тізені жоғары көтере отырып секіргіштен аттау арқылы, доптан аттап бір жанымен, кегльдер арасымен жүре отырып, 40 см қашықтықта қойылған жіптерден оң жəне сол аяқты алмастыра отырып, аттап жүру;
2. жүгіру: Заттарды аттап өтіп бір-бірден бір қатарда, тізені жоғары көтере отырып, бағытсыз ирелеңдеп, 2 мин дейін заттардың арасымен үздіксіз жүгіру, жылдамдыққа, кегльдер арасымен жүре отырып, жүрумен алмастыра отырып 100–120 м қашықтыққа; белгіленген жерге дейін жылдамдыққа (ұзындығы 20 м) жүгіру; қырлы бөренелерден аттау  арқылы  орташа қарқынмен бір-бірлеп бір қатарда жүгіру; үш қатарға қайта сап түзеу арқылы (жолай кегльді алу); баяулатып, сап түзеу арқылы жылдамдыққа ирелеңдеп жүгіру; қиылысқан жерлермен баяу жүгіру;
3. секіру: Ұзын жəне қысқа секіртпемен  қос  аяқтап,  ыршып-ыршып,  бір аяқтан екінші аяққа алға айналдыра отырып жəне қос аяқтап ыршып секіруді алмастырып алға, артқа секіру; бір орында жəне 6–8 м қашықтыққа алға қарай жылжу арқылы секіру; арақашықтығы 40 см құрсаудан келесі құрсауға бір аяқтап жəне қос аяқтап; екпінмен биіктікке; екпінмен ұзындыққа; бір орыннан ұзындыққа; қос аяқтап, аяқтың оң бүйірімен  (3  рет),  одан  соң 180 градусқа бұрылып, сол бүйірімен секіруді жалғастыру;
4. лақтыру, қағып алу, домалату: 4 м арақашықтықтан қапшықты тік нысанаға иықтан асырып, оң жəне сол қолмен лақтыру; допты бір қолмен еденнен ыршытып, қос қолмен қағып алу, бір қолымен жоғары лақтырып, бір қолымен қағып алу;
5. еңбектеу, өрмелеу. Құрсауларды айналдырып, олардың ішінен өту; орындықтан еңбектеп өтуді жүрумен алмастыру. 3–4 доғаның астынан еңбектеп өту; гимнастикалық қабырғаның басына дейін сатыдан аттамай бір жəне бірнеше тəсілмен өрмелеп, басқа аралыққа ауысып төменге түсу, арқаға қапшық қойып төрт тағандап еңбектеу, қырынан қойылған сатының тақтайшалары арасынан еңбектеп өту;
6. тепе-теңдікті сақтау. Арқан, жіптің бойымен басына қапшықты қойып, бір жақ жанымен қырындап адымдап жүру; гимнастикалық орындық үстімен

арақашықтығы баладан екі қадам қашықтықта қойылған толтырылған доптардан аттап жүру, бір-бірінің қолдарынан ұстап жұптасып айналу, көтеріңкі заттың үстімен жүру, көлденең жəне көлбеу бөрене бойымен жүру жəне жүгіру, «Қарлығаш» жаттығуын орындау;

1. сапқа тұру, сап құрылымын өзгертіп қайта тұру. Сап  түзеу  жəне  сапқа қайта тұрудың бұрын игерілген əдістерін қайталау  жəне  жетілдіру.  Жүру барысында жұптасып жəне қайтадан бір қатарға тұру; педагогтың тапсырмаларын орындай отырып, жүру жəне жүгіру кезінде сапта тұрып бір қатардан үш қатар құру, қимыл процесінде жұптасу  жəне  қайтадан  бір  қатарға тұру, саптағы бір қатардан үш, төрт қатарға қайта сап түзеп тұру.

Музыкалық-ырғақты қимылдар. Музыка ырғағына сəйкес  түрлі  қарқында қимылдар жасау. Өздеріне таныс дене жаттығуларын музыка əуенімен əсем де, ырғақты етіп орындау. Түзу бағытта шоқырақтап жүру. Жұптасып шеңбер бойымен қозғалу. Жұптасып үйлесумен жəне айырылу арқылы сапқа қайта тұру. Басты екі жаққа еңкейту, «серіппелі» отырып-тұру арқылы қосалқы қадам басу, қолдың қимылдары бірге жасалады.

Спорттық жаттығулар

1. шанамен сырғанау. Шанамен төмен сырғанау кезінде тежеу. Бір-бірін сырғанату. Шанамен төбешікке көтерілу;
2. сырғанау. Сырғанау кезінде тапсырмалар орындау;
3. шаңғымен жүру. Тікелей, шырша адымдармен төбешікке шығу. Еңкейіп төмен түсу. Шаңғыны өздігімен алу, орнына қою, кию, шешу, қолтығының астында алып жүру;
4. велосипед, самокат тебу. Оң жəне сол аяқпен итеріліп, самокат

тебу;

1. жүзу.  Суға  басын  батырып  отыру.  Хауыздың  қабырғасынан  екі

аяқтап күшпен алға  ұмтылу  жаттығуын  жасау.  Шалқасынан  жəне  кеудесімен сырғанау, суға дем шығару. Баланың өзіне ыңғайлы кез-келген тəсілмен жүзу;

1. судағы аэробика. Бұрылыстар, секірулер жасай отырып судағы қимылдар, ернеуде тұрып, басқа да жалпы дамытушы жаттығуларды жасау.

Спорттық ойын элементтері

1. «Городки». Бастапқы қалыпты дұрыс ұстап тұрып, таяқты бір қырындап лақтыру. 3–4 пішінді білу. Қалашықты (2–3 м) жəне (5–6 м) аралықтан таяқ лақтырып құлату;
2. баскетбол. Кеуде тұсынан қос қолдап допты лақтыру. Ойынды командамен ойнауға үйрену;
3. бадминтон. Воланды ракеткамен белгілі бір жаққа бағыттай отырып, қағып лақтыру. Тəрбиешімен жұптасып ойнау;
4. футбол. Жұптасып тұрып, допты аяқпен бір-біріне домалату, аяқпен қатарынан бірнеше рет қабырғаға соғу;
5. хоккей. Жұптасып тұрып шайбаны бір-біріне сырғанату. Дербес қимыл белсенділігі

Балалардың қимылды ойындарды дербес ұйымдастыруына жағдай жасау, игерген қимыл дағдыларын серуенде жетілдіру. Серуен өткізілетін орынды дұрыс жабдықтау.

Қыс мезгілінде мұзды жолдармен сырғанауға,  шаңғымен  жүруге,  хоккей ойындарына, шанамен сырғанауға, көктем,  жаз  мезгілдерінде велосипед тебуге, футбол, бадминтон, баскетбол ойындарына жағдай жасау.

Айына 1 рет сауық-кеш, денешынықтыру мерекелері жылына – 2 рет, қыста жəне жазда ұйымдастырылады.

Сауықтыру-шынықтыру шаралары

1. қарапайым су процедураларын жүргізудің дербес дағдыларын бекіту. Жергілікті процедуралардың температурасын біртіндеп төмендету;
2. қарама-қарсы температурадағы сумен шайыну. Балалардың денсаулықтарын ескере отырып, шынықтыру шараларына біртіндеп үйрету;
3. ертеңгілік гимнастиканы (10-12 минут) орындауға қызығушылықтарын ояту, дене бітімін жəне аяқ өкшелерінің нығаюын қалыптастыру.

Күтілетін нəтижелер:

негізгі қимылдарды орындау техникасын меңгерген;

балалар тобымен қозғалыс ойындарын ұйымдастыру дағдыларын игерген; спорттық ойындардың элементтерін орындайды, спорттық жаттығуларды

орындау техникасын біледі;

шынықтыру шараларының маңыздылығы мен қажеттілігін түсінеді; таңертеңгі гимнастиканы орындауға қызығушылық танытады;

дене бітімін дұрыс қалыптастыру мен аяқ табанын нығайтуға арналған жаттығуларды орындайды;

негізгі қимылдарды орындауда шығармашылық танытады.

1. Қауіпсіз мінез-құлық негіздері

1. өзіңді таны. Сезім мүшелері. Олардың қызметі. Өз дене мүшелеріне күтім жасау;
2. тамақтану. Дəрумендер туралы білім. Су жəне оның ағзаға қажеттілігі. Азық-түліктер, оларды қолдану тəсілдері;
3. аурудың алдын алу. Табиғи факторлардың көмегімен шынықтыру. Ұйқы мен демалысты дұрыс ауыстыру – денсаулық кепілі. Зиянды жəне пайдалы əдеттер. Əртүрлі азық-түліктерді дайындаудың қарапайым тəсілдері жəне оларды қолдану. Өзінің жəне жолдасының сыртқы келбетіне қарап, денсаулық жағдайын анықтай білу, ересектерден көмек сұрау;
4. өзіңе жəне өзгелерге көмектес. Шамалы жарақаттанғанда көмек көрсету ережесін білу. Дене шынықтыру жаттығулары  арқылы  босаңсу  кезінде тыныштандыру кешені жайлы білу;
5. табиғатты қорғау. Ағаштың түрлері туралы білу. Өсімдіктің түрлерін анықтай білу;
6. əлеуметтік əлем. Үйде өзін қауіпсіз ұстаудың қарапайым ережелері. Төтенше қызметтердің телефондарын білу. Балабақшаның ойындық жəне

спорттық орындарында құралдарды қажетіне қарай қолдана білу.

Қоғамдық орындарда қарапайым мəдениеттілік  жəне   қауіпсіз  мінез- құлық ережелерін меңгеру. Жалпыға ортақ құрал-саймандарды ұқыпты жəне дұрыс қолдана білу (жеделсатылар, лифттер, əткеншектер).

Күтілетін нəтижелер:

маңызды мүшелердің қызметін біледі, азық-түліктердің атауларын жəне оларды қолдану тəсілдерін біледі;

жұқпалы аурулар мен олардың белгілері туралы ұғымдарға ие;

үйде, көшеде, қоғамдық орындарда қауіпсіздік мінез-құлық ережелерін біледі жəне атайды;

өзінде   жəне   өзгелерде  алғашқы  ауру  белгілерін  байқаған  жағдайда ересектерден көмек сұрай алады.

1. параграф. «Коммуникация» білім беру саласы 167.«Коммуникация» білім беру саласының базалық мазмұны сөйлеуді

дамыту,көркем əдебиет, сауат ашу негіздері, орыс тілі (қазақ тілінде оқытылатын топтарда) жəне шет тілдерінің бірі, драма ұйымдастырылған оқу қызметінде жүзеге асырылады.

1. Мақсаты ересектермен жəне балалармен еркін қарым - қатынас жасау дағдыларын қалыптастыру, орыс тілін жəне басқа тілдерді үйрету, көркем əдебиетке қызығушылыққа баулу; балалардың шығармашылық белсенділігін жəне бастамашылдық танытуын дамыту болып табылады.
2. Міндеттері:

айналасындағы  адамдармен  еркін   қарым-қатынас  жасау   дағдыларын қалыптастыру;

қазақ халқының жəне басқа халықтардың салт-дəстүрлерін, мəдениетін құметтеуге тəрбиелеу;

əрекеттердің алуан түрлі нысандары мен түрлерінде ауызша сөйлеуді дамыту;

ойынды, биді қолдана отырып, көркем бейнені құруда шығармашылық дербестікті дамыту.

1. параграф. І жартыжылдық

1. Сөйлеуді дамыту Сөйлеудің дыбыстық мəдениеті

1. тыңдауды, айтуды, оқуды, ана тіліне тəн барлық дыбыстарды айта білуді жетілдіру;
2. дыбыстардың  нақты   артикуляциясын,  интонациялық   мəнерлігін қалыптастыру;
3. берілген  дыбысқа  сөз   таңдауға,  сөздерді   дыбысталуы  бойынша салыстыра білуге үйрету.

Сөздерге дыбыстық талдау жасау дағдыларын қалыптастыру. Сөздік қор

1. балалардың сөздік қорын зат есімдермен, етістіктермен, сын есімдермен,сан есімдермен, үстеулермен, жұрнақтар жəне жалғаулармен байыту;
2. алуан түрлі заттарды сипаттауға, қарым-қатынас жасауға қажетті сөздерді қолдану жəне түсіну,оларды сөйлеуде белсенді қолдану дағдыларын қалыптастыру;
3. жалпылауыш сөздерді жəне зат есімдерді дұрыс қолдану біліктерін дамыту;
4. қоршаған орта жайлы білімдерін, ұғымдарды қалыптастыру барысында сөздік қорды байыту жəне дамыту.

Тілдің грамматикалық құрылымы

1. түбірлес сөздерді жасау жəне қолдану біліктерін, етістіктерді жалғаулармен қолдану, тілдік этикетті, жай жəне  күрделі  сөйлемдерді  қолдану дағдыларын қалыптастыру;
2. интонациясына байланысты сөйлемдерді (хабарлы, сұраулы, лепті) ажыратып, сөйлеуде қолдана білуді жетілдіру.

Байланыстырып сөйлеу

1. Тыңдау жəне тілді түсіну дағдыларын қалыптастыру, диалог түрінде тсөйлеуге үйрету. Негізгі ойды дұрыс жеткізуге, монологтық ойларын байланыстырып құра білуге, əнгімені бірізді жəне нақты айтуға, шағын сипаттау жəне хабарлау əңгімелерді құрастыруға үйрету;
2. мазмұндылығын ескере отырып, балалардың диалогтік сөйлеуін дамытуға ықпал ететін тілдік ортаны құру.

Шығармашылықпен сөйлеу қызметі

Шығармашылық əңгімелеп беруді жетілдіру: ересектердің көмегімен əңгіменің жалғасын жəне соңын ойдан шығару; сипаттау жəне хабарлау əңгімелерін шығару, байланысқан бірізді сюжетті құрастыру, сөйлегенде бейнелеуіш сөздерді, эпитеттерді, салыстыруларды қолдану.

Күтілетін нəтижелер:

ана тіліндегі барлық дыбыстарды айта алады; дыбыстарды анық айтуды, интонацияны игерген; сөздерге дыбыстық талдау жасайды;

алуан түрлі заттарды жалпылайды жəне сипаттайды; қоршаған орта туралы түсінігі бар;

негізгі ойды дұрыс жеткізе алады; əңгімелерді бірізді айтып береді;

əңгіменің жалғасы мен соңын құрастырады.

1. Көркем əдебиет

1. оқу, əңгімелеу. Шығармалардың эмоционалды-бейнелік мазмұнын қабылдауға, баяндау  сипатын  сезінуге  баулу.  Əдеби  жанр  түрлерін түсіндіру: ертегі, əңгіме, өлең. Балаларды шығарма кейіпкерлерімен

таныстыру. Əдеби шығармалардағы қоғамдық өмір оқиғалары туралы, қоршаған орта, табиғат туралы түсініктерін қалыптастыру, қазақ халқының, ұлттар мен ұлыстардың салт-дəстүрі, тұрмыс-тіршілігі, мəдениеті туралы ауыз əдебиеті шығармалары негізінде түсінік беру;

1. мəнерлеп оқу. Балаларды дауыс ырғағымен мəнерлей оқи отырып, логикалық екпінмен, үзілістермен жаттауға, балалардың  өлең  мазмұнына деген қатынасын беруге, тілдік бейнелілігін сезінуге баулу;
2. мазмұндау. Сюжеттік бірізділікті сақтай отырып, көңіл-күймен, қисынды мазмұндауға үйрету;
3. шығармашылық əңгімелеу. Тəрбиешінің əңгімесінің жалғасы мен соңын ойлап таба білуге, бір-бірімен байланысқан сюжет бойынша құрастыруға, əңгімелеу барысында бейнелеуіш сөздерді, эпитеттерді, теңеулерді қолдануға үйрету.

Күтілетін нəтижелер:

баяндау сипатын сезініп, шығармалардың мазмұнын эмоциалы қабылдай алады;

əдеби жанрларды ажыратады; өлеңді мəнерлеп жатқа оқиды;

мазмұнның жүйесін сақтай отырып, шағын шығармаларды айтып бере алады;

əңгіменің соңын ойдан шығарады; кітаптарға қызығушылық танытады.

1. Сауат ашу негіздері

1. «Сөз» жəне «дыбыс» терминдері туралы бастапқы түсініктерін қалыптастыру. Дауысты жəне дауыссыз дыбыстардың негізгі ерекшеліктерімен таныстыру. Балаларды сөздегі дыбыстардың бірізділігін белгілеуге үйрету. Жуан жəне жіңішке дыбыстарды ажырата білуге үйрету;
2. дыбыстық құрылымы əртүрлі үш дыбысты сөздерге дыбыстық талдау жасауға, дыбыстардың айтылу жəне дыбысталу ерекшеліктерін талдауға үйрету;
3. қолды жазуға дайындау. Жазу кезінде арқаны жəне қолдарды дұрыс ұстау ережелерімен таныстыру. Қаламды немесе қарындашты дұрыс ұстауға үйрету.Ұзын жəне қысқа таяқшалар мен ирек сызықтарды жазуға жаттықтыру арқылы ұсақ қол қимылдарын дамыту. Сызбаларды (штрих) салуға үйрету.

Күтілетін нəтижелер:

қатаң жəне ұяң дауыссыздарды ажыратады;

үш    дыбыстан  тұратын  сөздерге  дыбыстық   талдау  жасайды,   түрлі сызықтар, штрихтар жүргізеді;

екпінді буынды естиді жəне анықтай алады.

173    Русский язык Звуковая культура речи

1. использование  игровых  упражнений   для   развития   правильного произношения русских звуков;

1. развитие голосовой и артикуляционный аппараты, речевое дыхание, чёткую дикцию.

Словарный запас

1. расширение кругозора детей, читая сказки, рассказы, обсуждая поступки героев мультфильмов. Обучение умению  называть  группы предметов ближайшего окружения; признаки времен года и отдельные явления природы; предметы по величине и по цвету;
2. Обучение прямому и обратному счету до 10. Грамматический строй речи

1. развитие умения детей употреблять в речи имена существительные единственного и множественного числа, правильно ставить ударение при произношении слов;
2. обучение составлению предложений из 4–5 слов;
3. формирование умения понимать и применять знакомые слова в повседневной жизни.

Связная речь

1. обучение  пониманию  и   использованию  в  речи  русских  слов   и выражений, четко произносить их с правильным ударением;
2. совершенствование  умения    задавать   элементарные   вопросы   и отвечать на них;
3. обучение  умению   рассказывать  о   себе,   о   родителях,  называть домашний адрес;
4. разучивание с детьми стихов, песен, поговорок и пословиц. Ожидаемые результаты:

правильно  произносит свистящие, шипящие(ж,щ,с,з) и сонорные (р, л) звуки русского языка;

понимает   и   применяет   знакомые   русские   слова   и   выражения   в повседневной жизни;

умеет правильно ставить ударение в словах при произношении;

называет  предметы   близкого  окружения,  признаки  времен   года   и отдельные явления природы;

знает прямой и обратный счет до 10;

задает вопросы и отвечает на русском языке;

умеет рассказывать о себе, о родителях, называть домашний адрес; рассказывает стихи, поговорки и пословицы на русском языке;

составляет короткие рассказы по картинке, по наблюдениям на экскурсии.

1. Шет тілі (ағылшын тілі)

Лексико-тематические области: цвета, размер, числа 1–5, члены семьи, игрушки, животные, части тела, одежда, пищевые продукты.

Ситуации и функции коммуникации: приветствие и прощание (Hello, Hi, Goodbye, See you), просьба и благодарность (Give me ..., please, Come in, please, Thank you), извинение и прощение (I’m sorry, Excuse me, It’s O.K.), пожелания и

поздравления (Happy Birthday), представление себя и других(I’m ......., My name is ...., This is ..., It’s my mum), информация о возрасте (I’m…), исполнение и подача коротких команд (jump, clap your hands, open), названия зверей и предметов (It’s a tiger, This is a ball), информация о месте жительства; описание людей, зверей и предметов (He’s tall, It’s big, It’s blue, It’s got a tail), счет и использование чисел от 1 до 10; ответы на простые вопросы, касающиеся личности и имущества (Who are you? What’s your name? What’s this? Who’s this? Is it ...? Have you got ...?);

Грамматические структуры:

1. глаголы:

be;

have got; can.

1. существительные:

имена; единственное число;

регулярное множественное число;

1. прилагательные:

цвета, возраст, размер;

1. притяжательные прилагательные: my, your (his, her);
2. имя числительное: 1–10.

Ожидаемые результаты

слушает педагога одновременно реагирует на его обыденные команды, то есть: встань, сядь;

слушает  и   выполняет  команды,  относящиеся   к   художественным  и мануальным действиям;

принимает участие в коротких сценках, разыгрываемых в группе (классе); умеет показать и назвать учебные принадлежности;

умеет считать от 1 до 10; принимает активное участие в играх, заданиях; повторяет простые выражения, часто используемые на занятиях.

1. Драма

Балаларды театр мəдениетіне баулу.

Коммуникативті –тілдік, ойын, артикуляциялық дағдылар

1. балалардың театр ойындарына оң көзқарастарын;
2. таныс сюжеттер бойынша ертегілерді сахналау;
3. кейіпкердің ерекшеліктерін беру үшін мəнерлілік құралдарын қолдану;
4. өзін - өзі көрсете білуде жеке шығармашылық қабілеттерін таныту. Балаларды үйрету:

1. таныс сюжеттер бойынша қойылымдарды сахналауға;
2. жаңа ойын əрекеттеріне ойыншықтармен, заттармен таныс əрекеттерді жеткізуге;
3. театрландырылған əрекеттің алуан түрлі тəсілдерін жəне жанрларын (драмалық, музыкалық, қуыршақ, клоун жəне тағы басқа) меңгеру.

Адамгершілік нормалары туралы түсінік Дағдыларды қалыптастыру:

1. ересектермен жəне құрдастарымен өзара əрекетте мəдениетті мінез- құлық дағдыларын;
2. өз ойын айта білу, басқалардың пікірін тыңдай білу, ұл балаларға (мықты, батыл, еңбекқор жəне тағы басқа) жəне қыздарға тəн мінез- құлық ерекшеліктерін (биязы, əдемі жəне тағы басқа) талқылау;
3. əдеби кейіпкерлерді адамгершілік ережелері мен түсініктері тұрғысынан бағалау.

Күтілетін нəтижелер:

таныс сюжеттер бойынша қойылымдарды сахналай алады;

кейіпкердің ерекшеліктерін беру үшін мəнерлілік құралдарын қолданады; ересектермен жəне құрдастарымен өзара əрекетте мəдениетті мінез-құлық

дағдыларын меңгерген;

өз ойын айта алады, басқалардың пікірін тыңдайды;

əдеби кейіпкерлерді адамгершілік ережелері мен түсініктері тұрғысынан бағалайды.

1. параграф. II жартыжылдық

1. Сөйлеуді дамыту Сөйлеудің дыбыстық мəдениеті

1. дыбыстарды дұрыс айту дағдыларын дамыту жəне жетілдіру, дауыссыз с-з, с-ц, ш-ж, ч-ц, с-ш, ж-з, л-р дыбыстарды есту бойынша ажыратуға жаттықтыру;
2. дыбыстардың сөздегі орнын, сөздегі буындардың санын,сөйлемдегі сөздердің санын анықтау дағдыларын қалыптастыру;
3. Сөздерді дыбысталуы бойынша салыстыра білуді, берілген дыбысқа сөздерді таңдау, сөздерге дыбыстық талдау жасау дағдыларын дамыту. Сөздерді түрлендіруге сыни  көзқарасын  жəне  қызығушылықты,  дұрыс сөйлей білуге деген ұмтылысты тəрбиелеу.

Сөздік қор.

1. сөздік қорды жетілдіру. Жалпылаушы сөздерді қолдана білуді жаттықтыру, түрлі логикалық топтарға жататын заттарды атай білуге үйрету;
2. сөйлемде көп мағыналы, синоним, антоним сөздерін қолдануға, белгілі бір затқа белгілерін таңдауға, затпен əрекет етуді жəне берілген  əрекетке заттарды таңдай білуге жаттықтыру;
3. қажетті сөздерді дұрыс түсінуді жəне қолдануды қалыптастыру, оларды сөйлегенде белсенді қолдануға үйрету;
4. сөзге қызығушылығы мен зейінін дамыту. Тілдің грамматикалық құрылымы

1. грамматикалық дұрыс сөйлеуді жетілдіру. Етістіктерді дұрыс қолдана білуге, сөздерге көптік, септік, жіктік жалғауларын дұрыс жалғай білуді

бекіту. Балаларды зат есім, сын есім, етістіктердің күрделі түрлерін жасауға жаттықтыру;

1. сөздердегі дұрыс емес дауыс екпініндегі, дауыссыздардың ауысуындағы қателерді байқауды дамыту;
2. сөздерді түрлі əдістермен құрай білу біліктерін бекіту; түбірлес сөздерді жасауды жəне қолдануды жаттықтыру, жай, күрделі сөйлемдерді, дауыс ырғағына қарай сөйлем түрлерін ажырата білу, оларды сөйлеуде қолдану;
3. көпше түрдегі зат есімдерді атау, ілік септіктерінде, етістіктерді бұйрық райда, сын есім мен үстеулерді  салыстырмалы  шақта,  септелмейтін зат есімдерді дұрыс қолдануға үйрету.

Байланыстырып сөйлеу

Негізгі ойды дұрыс жеткізе  білу,  монологтік  мəтіндерді  байланыстырып айту, мəтін мазмұнын дұрыс, рет-ретімен айту, белгілі бір түсінікті сипаттау, баяндау əңгімелері түрінде жеткізе білуге үйрету. Сөйлеу мəдениетіне үйретуді жалғастыру, таныс емес ортада, көпшілік алдында сөйлей білуге үйрету.

Диалогтік сөйлеу тілін қалыптастыру.

1. өзіне қаратылып айтылған сөздерді тыңдап, түсінуге, əңгімені қолдауға, сұрақтарға жауап беруге жəне сұрауға, əңгімелесу кезінде өзін мəдениетті, əдепті, байсалды ұстау іскерліктерін жаттықтыру;
2. балаларды бір-бірімен еркін тілдік қарым-қатынасқа баулу;
3. диалогтік сөйлеу тілін дамытуға негіз болатын түрлі əдістер мен тəсілдерді қолдану;
4. өзге балалардың əңгімесінің маңыздылығына əсер етіп, бір-бірінен жаңалықты білуге ықыласын арттыру.

Шығармашылық тілдік əрекет

1. тəрбиешінің ұсынған тақырыптары бойынша əңгіменің жалғасы мен соңын ойлап табуға үйрету, ұсынылған тақырыптар негізінде бір-бірімен байланысқан мазмұн бойынша сипаттау жəне баяндау  əңгімелерін құрастыруға, сөйлемдерінде бейнелеуіш сөздерді, эпитеттерді, теңеулерді қолдануға үйрету;
2. бақылағандары жəне суреттер бойынша əңгімелер құрастыру. Күтілетін нəтижелер:

дыбыстарды дұрыс ажыратады жəне атайды;

дыбыстарды буынға қосады, сөз тіркесі мен сөйлемді құрастырады; жай жəне жайылма сөйлемдермен ойын жеткізе алады;

суреттерге сүйеніп ертегі, əңгімелерді айтады;

алуан түрлі оқиғаларды құрастырады жəне əңгімелеп бере алады,ертегілер ойлап шығарады;

түрлі сөз таптарын,салыстыруларды қолданып, монолог құра алады; құрдастарымен   жəне    ересектермен    тілдік    қарым-қатынаста   еркін

сұхбаттасады,  өз  сезімдері  мен  ойларын  тілдік  жəне  тілдік  емес  құралдар

арқылы жеткізеді;

ізеттілік, сыпайылық ережелерін меңгерген.

1. Көркем əдебиет

1. оқу, əңгімелеу. Мазмұнына, мəнерлеу  құралдарына  байланысты  əдеби шығармаларды қабылдауға үйрету;
2. мəнерлеп оқу. Саздылықты, ырғақтылықты сезінуге, өз дауысын басқара білуге, шығарманың мазмұнына өз көзқарасын білдіруге үйрету;
3. мазмұндау. Шығарма мазмұнының мағынасына байланысты интонациямен мазмұндауға үйрету. Кейіпкерлерге жəне олардың іс- əркеттеріне өз ойын айта білу;
4. бақылағандары жəне суреттер бойынша əңгімелер құрастыра білуге үйрету.Шығармалардың мазмұны мен көркем туындылар түрінің арасындағы өзара байланысты көре білуге үйрету. Дербес əрекетте көркем тілдік дағдыларды қолдана білуді бекіту;
5. шығармашылық əңгімелеу. Тəрбиешінің ұсынған тақырыбына сюжеттік жəне сипаттау əңгімелерін құрау кезінде меңгерген көркем - тілдік дағдыларын қолдана білуді бекіту.

Күтілетін нəтижелер:

əдеби жанрларды атайды;

көркем мəтінді тыңдайды, кейіпкерлерге жанашырлық танытады; мəтіннің мазмұнына сəйкес ойын əрекеттерін орындайды;

шағын сахналық қойылымдарды ұжыммен көрсетуге қатысады;

кітаптарға қызығушылық танытады, бірнеше белгілі əдеби шығармаларды, сондай-ақ қазақстан жазушыларының шығармаларын, халық ауыз əдебиеті үлгілерін атайды.

1. Сауат ашу негіздері

1. дыбыстық құрылымы əр түрлі үш жəне төрт дыбыстардан тұратын сөздерге дыбыстық талдау жасауды жетілдіру;
2. сөйлем туралы алғашқы түсініктерін қалыптастыру;
3. қолды жазуға дайындау. Кеңістіктік қатынас орнатуды, қағаз бетінде бағдарлай білуді үйрету.

Сурет салу арқылы ырғақты жекелеген элементтерді құрайтын қарапайым жиектерді сала білуге үйрету.

Күтілетін нəтижелер:

барлық дыбыстар мен сөздерді анық жəне түсінікті айта алады; сөздердегі дыбыстарды ажыратады, белгілі дыбысы бар сөздерді табады; сөздегі дыбыстың орнын анықтайды;

үш-төрт дыбысты сөздерге дыбыстық талдау жасайды; дыбыстарды сипаттайды;

екпін мəнерін анықтайды жəне естиді.

1. Русский язык Звуковая культура речи

1. постоянно упражнять в произношении изученных звуков русского

языка через игры и упражнения;

1. продолжать развивать голосовой и артикуляционный аппараты, речевое дыхание, чёткую дикцию.

Словарный запас

1. расширение и обогащение словарного запаса; упражнение в умении называть группы предметов ближайшего окружения признаки времен года и отдельные явления природы. Упражнение в умении считать в прямом и обратном порядке до 10;
2. закрепление умения называть некоторые свойства и цвета предметов;
3. формирование умение понимать и применять знакомые слова в повседневной жизни.

Грамматический строй речи

Продолжать упражнять в умении составлять словосочетания (существительное и прилагательное, существительное и наречие); правильно ставить ударение в словах при произношении.

Связная речь

1. продолжать упражнять в умении задавать элементарные вопросы и отвечать на них; составлять короткое описание  предмета  из  2–3  предложений; рассказывать о себе, родителях, называть домашний адрес;
2. закрепление умения вести элементарный диалог; составлять короткие рассказы по картинке и по наблюдениям. Совершенствование элементарной разговорной речи;
3. продолжение работы по разучиванию стихов, песен, поговорок и пословиц.

Ожидаемые результаты:

произносит четко звуки и слова на русском языке; рассказывает о себе, родителях, называет домашний адрес; отвечает на вопросы, составляет предложения из 4–5 слов;

употребляет    в     речи    имена    существительные    единственного    и множественного числа;

умеет правильно ставить ударение в словах при произношении; знает прямой и обратный счет до 10;

называет группы предметов ближайшего окружения; признаки времен года и отдельные явления природы;

отличает признаки предметов по величине, цвету и называет их на русском языке.

умеет вести элементарный диалог;

рассказывает сказки, наизусть читает стихи, поговорки и пословицы.

1. Шет тілі (ағылшын тілі)

Лексико-тематические области: способности умственные и физические, эмоциональное состояние и чувства, повседневные действия, торжества и праздники, мир волшебства и сказок,

Ситуации и функции коммуникации: выражение чувств и предпочтений

(I like..., I love...), выражение эмоционального состояния (I’m happy, I’m sad), ответы на вопросы, информация о навыках  и  способностях  (I  can  jump/I  can’t fly), описание повседневных действий (I get up).

Грамматические структуры:

1) повелительное наклонение.

Время Present Simple – ежедневные действия. 2 ) местоимения:

личные: I, you, she, he, it, we, they; указательные: this, that;

вопросительные: what, who, where, when, how;

1. предлоги: in, on.
2. артикли: a, an, the, артикль нулевой.

Ожидаемые результаты

понимает услышанные команды: прыгай, хлопай в ладоши;

умеет   распознавать  и   называть  на   иностранном  языке предметы из ближайшего окружения;

умеет классифицировать слова по тематическим группам;

понимает простые команды педагога и реагирует на них вербально или невербально;

помнит и читает на память стихотворения и рифмовки, поет песенки из детского репертуара;

понимает смысл услышанных историй, когда рассказ сопровождается картинками, жестами, предметами.

1. Драма

Коммуникативті –тілдік, ойын, артикуляциялық дағдылар

1. балалардың театрландырылған ойындарға оң көзқарастарын;
2. таныс сюжеттер бойынша ертегілерді сахналау;
3. театрландырылған өнердің алуан түрлі тəсілдерін жəне жанрларын (драмалық, музыкалық, қуыршақ, аңдар театры жəне бағы басқа) меңгеру;
4. кейіпкердің ерекшеліктерін беру үшін мəнерлілік құралдарын қолдану;
5. өзін - өзі көрсете білуде жеке шығармашылық қабілеттерін таныту. Балаларды үйрету:

1. театрландырылған əрекеттің алуан түрлі тəсілдерін жəне жанрларын (драмалық, музыкалық, қуыршақ, клоун жəне тағы басқа) меңгеруді;
2. драматизация ойындарының жəне режиссерлік театрландырылған əрекеттің алуан түрлерін (қуыршақ-марионеткалар, «тірі қолды» қуыршақтар, ұзын бойлы қуыршақтар) меңгеру.

Адамгершілік нормалары туралы түсінік Дағдыларды қалыптастыру:

1. ересектермен жəне құрдастарымен өзара əрекетте мəдениетті мінез- құлық;
2. өз ойын айта білу, басқалардың пікірін тыңдай білу;
3. адамның теріс қылықтарын көре білу;

1. əдеби    кейіпкерлерді    адамгершілік   ережелері    мен    түсініктері тұрғысынан бағалау.

Балалардың театр ойындары тəжірибелерін байыту. Күтілетін нəтижелер:

таныс сюжеттер бойынша ертегілерді сахналай алады; мəнерлілік құралдарын меңгерген;

жеке шығармашылық қабілеттерін танытады; режиссерлік əрекетке қызығушылық танытады;

ересектермен жəне құрдастарымен өзара əрекетте мəдениетті мінез-құлық дағдыларын меңгерген;

өз ойын айта алады, басқалардың пікірін тыңдай біледі;

əдеби кейіпкерлерді адамгершілік ережелері мен түсініктері тұрғысынан бағалай алады.

1. параграф. «Таным» білім беру саласы

1. «Таным» білім беру саласының базалық мазмұны қарапайым математикалық ұғымдарды қалыптастыру, құрастыру, жаратылыстану ұйымдастырылған оқу қызметінде жүзеге асырылады.
2. Мақсаты коммуникативтік-танымдық қабілеттерді, математикалық жəне логикалық ойлауды қалыптастыру болып табылады.
3. Міндеттері:

таным процестерін: зейінді, есті, қабылдауды, шығармашылық қабілеттерін, қиялды дамыту;

ақыл-ой əрекетінің тəсілдерін жаттықтыру (талдау,  біріктіру, салыстыру, жалпылау,топтастыру, құрастыру, модельдеу,себеп-салдарлық байланыстарды анықтау), қарапайым математикалық түсініктерді қалыптастыру;

табиғат əлеміне танымдық қызығушылықты, тірі табиғат нысандарына жанашырлық сезімді, қоршаған ортаға қарым-қатынасы бойынша өз əрекетінің кейбір қарапайым нəтижесін көре білуге жаттықтыру,

экологиялық мəдениет негіздерін қалыптастыру.

1. параграф. І жартыжылдық

1. Қарапайым математикалық ұғымдарды қалыптастыру Жиын.

Санның белгілі бір заттың өлшемін көрсететін көрсеткіш екендігі, жиын түрлі элементтерден құрылатындығы жайлы түсінігін дамыту. «Бір»  деген ұғым – бір ғана заттың санын ғана емес, сонымен қатар бүтін бір топтың жиынтығын да білдіретіндігін ұғындыру.

Сан, санау.

Математикалық терминдерді қолдана білуді қалыптастыру. 6 саны

көлеміндегі сан мен цифр туралы ұғымдарын  қалыптастыру,  оларды  тану жəне атай білуді үйрету. Көрнекілік негізінде 2, 3, 4, 5, 6 санының пайда болуымен таныстыру. 7 көлеміндегі санды тура жəне кері санауға үйрету. 7-ден 10-ға дейінгі сандар мен цифрлар туралы ұғымдарын қалыптастыру, оларды тану жəне атай білуді үйрету. Көрнекі негізінде 7, 8, 9, 10 сандарының пайда болуымен таныстыру. 10 көлеміндегі санды тура жəне кері санауға үйрету.

Шама.

Заттардың (5 жəне одан артық) ұзындығын, биіктігін, ені  мен  жуандығын белгілей білуге, заттарды шамасына қарай өсу жəне кему ретімен орналастыруға үйрету. Шамасы бойынша заттардың  арасындағы  қатынастарды білдіретін математикалық терминдерді қолдану.

Геометриялық пішіндер.

Дөңгелек жəне тіктөртбұрышпен салыстыру арқылы сопақшамен таныстыру. Геометриялық пішіндер (дөңгелек, сопақша, үшбұрыш, шаршы, тіктөртбұрыш) мен денелерді (шар, куб, цилиндр) дұрыс атап, оларды бір- бірінен ажырата білуге жаттықтыру.

Кеңістікте бағдарлау. Кеңістік ұғымдарын бекіту. Қағаз бетінде бағдарлай білу дағдыларын қалыптастыру.

Уақытты бағдарлау. Уақыт ұғымдары туралы білімдерін бекіту. Таңертең, түс, кеш, түн мезгілдері тəулікті құрайтыны туралы ұғымдарын қалыптастыру. Апта күндерін, жыл мезгілдерін атау кезінде оларды ретімен дұрыс айта білуге үйрету.

Салмақты бағдарлау. Заттардың салмағын өлшеміне қарай алдымен қарама-қарсы көрсеткішпен тең жəне тең еместігін алақанына салып өлшеп анықтауға үйрету.

Күтілетін нəтижелер:

«бір» сөзінің мағынасын біледі;

10 көлеміндегі сандарды тура жəне кері санауды біледі;

5 жəне одан артық заттардың өлшемдік қатынастарын анықтай біледі; геометриялық пішіндерді таниды жəне атайды;

қағаз бетінде бағдарлай біледі, апта күндерін, жыл мезгілдерін ретімен атайды.

1. Құрастыру

Құрылыс материалдарынан, конструктор бөлшектерінен құрастыру. Құрастыру бөлшектерінің негізгі бөліктерін жəне оған тəн бөлшектерін анықтай білуге үйрету.

Дағдыларын қалыптастыру:

1. болашақта  жасалатын  құрылысты  талдай  білу,   оларды  орындау реттілігін белгілеу жəне оның негізінде нысан жасау;
2. шамасы бойынша əртүрлі құрылыстардың нұсқаларын жасай білу;
3. ұжымдық құрылыстар салу;
4. түрлі үйлестіру арқылы сіріңке қораптарынан заттар құрастыру.

Үлкен   емес жазықтықты   үлкен   етіп   біріктіру,  кірпіштердің, қырлы

бөренелердің  араларын  бірін-біріне  жиі  қойып  құрылысты  берік  ету, биіктігі күрделі құрылысты бөлу сияқты құрастырудың  жаңа  əдістерін  үйрету.

Қағаздан құрастыру. Қағазды ортасынан, төртке бөліп бүктеуге, түрлі бағытта, тегістеп бүктей білуге үйрету. 14 бірдей бөлікке қиғаштай бөлінген (бұрыштарының басын дəл қосу) ұсақ заттарды дайындауда шаршы қағазын бүктеу біліктерін қалыптастыру.

Табиғи, қалдық материалдардан құрастыру.

Табиғи  жəне  қалдық  материалдардың   түрлерімен  таныстыру.        Табиғи материалдардан ұсақ заттар дайындай білуге үйрету.

Күтілетін нəтижелер:

құрылыс     материалдарының    негізгі     бөлшектерін     атайды     жəне ажыратады;

шамасы бойынша əртүрлі құрастырулар жасай біледі; ұсақ заттар дайындауда шаршы қағазды бүктей біледі;

құрастырудың бірнеше жəне қарапайым жинақтау тəсілдерін  біледі,  түрлі нəтиже алу үшін бір тəсілді ғана қолданады;

түрлі материалдардан заттарды құрастырады, олардың атауларын біледі.

1. Жаратылыстану

Өлі табиғат құбылыстары мен заттары. Табиғат құбылыстары туралы білімдерін кеңейту, «өлі табиғат» ұғымымен таныстыру. Өлі табиғат заттарын адам қолымен жасалған заттардан ажырата білуге үйрету.

Табиғаттағы маусымдық өзгерістер. Күздігүні табиғаттағы маусымдық өзгерістерді байқауға, айырмашылықтарын ажырата білуге үйрету.

Өсімдіктер əлемі.

1. балаларды бөлме өсімдіктерінің жаңа түрлерімен таныстыру: атауы, сыртқы түрі, құрылысы, күтім жасау тəсілдері, көбею түрлері. Гүлдейтін шөптесін өсімдіктерді (шырайгүл,барқытшөп) сипаттық белгілері бойынша атау жəне тани білу дағдыларын қалыптастыру.
2. балалардың көкөністер мен жемістер, ағаштар туралы түсініктерін бекіту. Балаларды орман жидектері мен саңырауқұлақтарын тануға үйрету.
3. бидай өсіру туралы балалардың білімін жетілдіру. Нанға  деген ұқыпты қатынасқа тəрбиелеу, бидай өсіру мен нан өндіруге қатысатын адамдардың еңбегіне құрмет көрсету.

Жануарлар əлемі.

1. Қазақстан аумағында мекендейтін жануарлар мен олардың төлдеріне тəн белгілерді атай алу жəне ажырату дағдыларын қалыптастыру;
2. жабайы жануарлардың өмірі туралы түсінікті кеңейту. Жылдың түрлі мезгілінде жануарлардың сыртқы келбеті мен өмір сүру салтының ерекшеліктерін атап көрсету жəне сипаттауға үйрету;
3. жыл құстары мен қыстайтын құстарды ажырата білу жəне атын атай алу, құстардың пайдасы туралы білімді бекіту;
4. табиғат бұрышын мекендеушілер туралы (қалтауыз) білімді жетілдіру;

1. табиғатты  бақылау  күнтізбесін  жүргізе  білуді  жаттықтыру.        Себеп- салдар байланыстарын орната білуді жетілдіру.

Күтілетін нəтижелер:

өлі табиғаттың кейбір құбылыстарын біледі;

таныс материалдармен дербес эксперимент жасай алады;

суреттерден  орман  жидектері  мен   саңырауқұлақтарын таниды  жəне атайды;

нанға, адамдардың еңбегіне ұқыпты қатынас танытады;

Қазақстан аумағында мекендейтін жыл құстары мен қыстайтын құстарды, жануарлар мен олардың төлдерін атайды жəне ажыратады;

тірі   нысандардың  өсіп,   өнуі   үшін   су,   жарық,   ауа,   қорек   жəне айналасындағылардың қамқорлығы қажет екенін анықтайды.

1. параграф. ІІ Жартыжылдық

1. Қарапайым математикалық ұғымдарды қалыптастыру Жиын.

Жиын жəне оның құрамы арасындағы қатынастарды орната білуді дамыту; бүтін өзінің бөліктерінен үлкен екендігін, бірдей сандардың өзара бірыңғай сəйкестігі, үлкен жəне кіші бөліктерді анықтау.

Сан, санау.

1. 10 саны көлеміндегі сандар мен цифрлар туралы ұғымдарын қалыптастыру, оларды танып жəне атай білуге үйрету. 10 көлеміндегі санды тура жəне кері санауға жаттықтыру;
2. тең туралы ұғымдарын қалыптастыру, топтағы  əр  түрлі  заттардың тең мөлшерін анықтай білуге үйрету, топтарды санау мен салыстыру арқылы санның мағынасын дұрыс жалпылау;

3 ) з аттарды бірнеше бірдей бөлікке бөлуге болатыны туралы түсінікті қалыптастыру, бұл бөліктерді атап,  бүтін  мен  бөліктерді  салыстыруға  үйрету. Бүтінді түсінуге баулу (бөліктен бүтін үлкен, ал бөлік бүтіннен кіші);

4) қарапайым мысалдар мен есептерді шеше білу дағдыларын бекіту. Шама.

Шартты өлшемнің көмегімен заттың шамасын салыстыруға үйрету. Арнайы ұйымдастырылған жағдайда заттардың ұзынырақ (қысқа), жоғары (төмен), кең (тар), қалың (жұқа) үлгісінде жəне оларға тең екендігін таба білуге баулу.

Геометриялық пішіндер. Айналасына қарап геометриялық пішіндерді табу, оларға талдау жасай білуді меңгерту. Геометриялық пішіндер мен денелерді атап, ажырата білуге жаттықтыру.

Кеңістікте бағдарлау. Заттың қай жерде, қалай, өзіне немесе қай  затқа  жақын орналасқандығын ауызша жеткізе білуге үйрету.

Белгілі бір бағытта келе жатып, белгі бойынша бағытын өзгерте білуін қалыптастыру. Қағаз бетінде бағдарлай білу дағдысын бекіту.

Уақытты бағдарлау. Түрлі оқиғалар, апта күндері, тəулік бөліктерінің реттілігі туралы білімдерін бекіту. Жыл айлары туралы түсініктерін қалыптастыру, олардың реттілігін білу жəне атау.

Салмақты бағдарлау. Дүкендерде қолданылатын таразы туралы ұғымдарын қалыптастыру. Заттардың салмағын өлшеуге қызығушылықтарын дамыту.

Күтілетін нəтижелер:

жиынтықтың құрамдас бөліктерін ажырата алады;

10 көлеміндегі сандарды біледі, оларды тура жəне кері санайды;

қарапайым мысалдар мен есептерді шешеді, заттардың саны жəне шамасы бойынша арақатынастарын көрсететін математикалық терминдерді қолданады;

геометриялық пішіндерді жəне денелерді біледі жəне ажыратады; кеңістікте жəне қағаз бетінде бағдарлайды;

апта күндерін, жылды, айларды атайды;

заттарды салмағы бойынша анықтайды, заттың салмағы оның өлшеміне байланысты емес екендігін біледі.

1. Құрастыру

Құрылыс   материалдарынан, конструктор   бөлшектерінен   құрастыру. 1 )  берілген    тақырып      бойынша,  сөзбен   сипаттау,   сурет,   фотосурет

бойынша құрылыс салуға үйрету;

2) өз құрылысын талдай білуді бекіту жəне  талдау  негізінде құрылымдық шешімдер табу, оларды құру кезеңдерін жоспарлау.

Қағаздан құрастыру. Қағаз цилиндрлерден, оларды қосу əдісімен жануарлардың, адамдардың пішіндерін жасай білуге үйрету. Пішіндердің түрлі күйлері мен қалыптарын бере білуді, оларды күрделі емес композицияларға біріктіруді қалыптастыру.

Ұжымдық мазмұнды құрастыруға қозғау салу. Шығармашылық ойлауды жəне қиялдауды дамыту. Қағаздан құрастыру əдістерін қолданып, жазық материалды көлемді формаға өзгерте білуді бекіту.

Дайын пішілген кескіндермен жұмыс жасау, күрделі емес сызба сызу, қайшымен нұсқаны тілік етіп кесу мен ойып ала білуді қалыптастыру.

Табиғи, қалдық материалдардан құрастыру. Табиғи материалдарды мақсатты пайдалана білуді бекіту. Табиғи жəне  қалдық  материалдармен жұмыс кезінде өз қызметін жоспарлау дағдыларын жетілдіру; дербестік, шығармашылық танытып, мақсатты түрде жұмыс жасай білу. Шығармашылық қиялын, ұсақ заттар жасауды көрнекіліктерді қолдану арқылы жəне ойдан шығару, өзінің көз алдына елестету арқылы жасай білуді дамыту.

Күтілетін нəтижелер:

қалдық жəне табиғи материалдардан заттар құрастыра біледі; шарты бойынша, ойдан құрастырады;

ұжыммен жұмыс жасай біледі;

жазықтық қағаз пішіндерді көлемді пішіндерге өзгерте біледі; жұмыс орнындағы тəртіпті сақтайды.

1. Жаратылыстану

Өлі табиғат құбылыстары мен заттары

Табиғат құбылыстары туралы білімді кеңейту. «Өлі табиғат» ұғымымен таныстыру, өлі табиғат заттары адам қолымен жасалған заттардан ажырата білуге үйрету.

Табиғаттағы маусымдық өзгерістер.Табиғат туралы қарапайым білімдерін меңгеру. Күздігүні табиғаттағы маусымдық өзгерістерді байқауға, айырмашылықтарын ажырата білуге үйрету.

Өсімдіктер əлемі.

1. балаларды өсімдіктердің жаңа түрлерімен (шырайгүл, барқытшөп,бальзамин) таныстыру: атауы, сыртқы түрі, құрылысы, күтім жасау тəсілдері, көбею түрлері;
2. көкөністер мен жемістер, ағаштар, бұталар туралы балалардың түсінігін бекіту. Балаларды орман жидектері мен саңырауқұлақтары тануға үйрету. Бидай өсіру туралы балалардың білімін жетілдіру. Нанға деген ұқыпты қатынасқа тəрбиелеу, бидай өсіру мен нан өндіруге қатысатын адамдардың еңбегіне құрмет көрсету.

Жануарлар əлемі.

1. жабайы жануарлардың өмірі туралы түсінікті кеңейту. Жылдың түрлі мезгілінде жануарлардың сыртқы келбеті мен өмір сүру салтының ерекшеліктерін атап көрсету жəне сипаттауға үйрету;
2. жыл құстары мен қыстайтын құстарды ажырата білу жəне атын атай алу, құстардың пайдасы туралы білімді бекіту;
3. табиғат бұрышын мекендеушілер туралы (қалтауыз, теңіз шошқасы) білімді жетілдіру;
4. балалармен бірге табиғатты бақылау күнтізбесін жүргізуді жетілдіру. Күтілетін нəтижелер:

таныс материалдармен дербес эксперимент жасай алады, себеп-салдар байланыстарын орната біледі;

жыл құстары мен қыстайтын құстарды ажырата біледі жəне атын атай алады, құстардың пайдасы туралы біледі;

Қазақстан аумағында мекендейтін жануарлар мен олардың төлдеріне тəн белгілерді атайды жəне ажыратады;

«Қызыл   кітапқа»    енгізілген    жəне    жойылып   кету    қаупі    төнген жануарларды атайды;

адамның   табиғатпен   өзара   əрекетінің   тəуелділігі   арасында   себеп- салдарлық байланысты анықтайды.

1. параграф. «Шығармашылық» білім беру саласы

1. «Шығармашылық» білім беру саласының базалық мазмұны сурет салу, мүсіндеу, аппликация, музыка ұйымдастырылған оқу қызметінде жүзеге асырылады.

1. Мақсаты шығармашылық қабілеттерін дамыту, қиялды, байқағыштықты жəне қоршаған ортаны бейнелі қабылдай білуді, өз ойларын, сезімдерін көркем түрде бере білу біліктерін қалыптастыру болып табылады.
2. Міндеттері:

балалардың шығармашылық қабілеттерін, қоршаған ортаға эстетикалық қызығушылығын арттыру;

балалардың өнер туындыларын қабылдау қабілеттілігін, эмоционалды қатынасын дамыту;

балалардың түсінуіне жақын 2-3 қазақ халқының өнерімен таныстыру; халық ойыншықтары туралы түсініктерін кеңейту;

балаларды əртүрлі бейнелеу өнерімен таныстыруды жалғастыру (живопись, графика, скульптура, сəндік-қолданбалы өнер);

бірлесіп жұмыс жасау, жұмысты ұжыммен орындау дағдыларын қалыптастыру;

өз жұмысының нəтижесін бағалауға үйрету;

живопись жəне скульпторлық мүсіндердің туындыларымен таныстыруды жалғастыру (картиналар жəңе репродукциялық картиналар);

балаларды безендірудің мəнерлі құралдарымен, балалар кітаптарындағы иллюстрациялармен, олардың авторларымен таныстыру;

балаларды өнер туындыларын, олардың түрлерін дербес қарастыруды, мəнерлік құралдарына жəне мазмұнына көңіл аударуға баулу (ырғақ, түс, пішін, композиция).

1. параграф. І жартыжылдық

1. Сурет салу Заттық сурет салу

1. балаларды елестету жəне заттарға қарап гүлдер, көкөністер, күрделі емес ойыншықтар сұлбасын өздеріне тəн ерекшеліктерін сақтай  отырып  салуға үйрету. Серуен кезіндегі бақылаудан кейін - ағаштың күзгі жапырақтары, үй, трамвай, автобус; серуен мен саяхат кезінде алған əсерлерін суретте бейнелеу;
2. пішіндер туралы білімдеріне сүйене отырып, негізгі пішінін, заттар мен олардың бөліктерінің үйлесімділігін нақты беруге, бөліктердің салыстырмалы көлемі мен орналасуына, түстер туралы біліміне  сүйене отырып, заттардың түстеріне, өз талғамымен түстерді таңдауға үйрету;
3. бірнеше біртекті заттардың мөлшеріндегі ерекшеліктерін жеткізе білу іскерліктерін қалыптастыру.

Өздері білетін пішін жасау тəсілдерін бекіту:

1. жемістер мен жидектер; балық, жануарлардың суретін салу барысында дөңгелек пішіндегі бірнеше заттардың көлеміндегі айырмашылықты;
2. төртбұрыш пішіндегі бірнеше заттардың көлеміндегі айырмашылықты;

1. көлік құралдары, адамдардың тұлғасы сияқты күрделі пішіндегі бірнеше заттардың көлеміндегі айырмашылықты көре білуі;
2. балаларды    суретке     қарап     салуға     жəне     елестете     отырып ( жануарлардың, адамдардың жəне ойыншықтардың) суретін салуға үйрету, күрделі емес қимылдарды бере білу, бейненің айқындылығына, қимыл барысында қолдың, аяқтың қалыптарының өзгеруіне қол жеткізу. Заттардың шамасы мен үйлесімділіктегі айырмашылығын бере білуге үйрету. Бояумен жұмысты жетілдіру (бояудың қажетті қоюлығын алу үшін, акварель бояуын сумен араластыру).

Сəндік сурет салу.

1. түзу, ирек, жіңішке, жалпақ сызықтарды, түрлі көлемдегі дөңгелектерді, жақпаларды,  нүктелерді  ырғақты  орналастыра  отырып, қарапайым пішіндерде өрнектерді құрастыра білу іскерліктерін бекіту. Түрлі өлшемдегі өрнекті элементтерді үйлестіру, ақ жəне түрлі түсті қолдана отырып, түстерді таңдауды қолдану;
2. қылқаламмен қағазға басып салу тəсілдерін қолдануға; қағаздың ортасын, бұрыштарын, жоғарғы, төменгі, оң жəне сол жақтарын ажыратуға үйрету.

Қарындаштармен сурет салу барысында саусақтарға күш түсірмей, көлбеу ұстау қажет, штрихтарды біркелкі жеңіл қимылмен бір бағытта əрі-бері сызу. Сызықты контурдың сыртына шығаруға болмайды.

Сурет салу барысында қағазға жуан сызықтарды сызарда қылқаламды көлденең, ал жіңішке сызықтар мен нүктелерді сызу үшін тігінен ұстап, суреттерді бояғанда бір бағытта солдан оңға қарай, жоғарыдан төмен қарай, қиғашынан жүргізіледі.

Балаларға түрлі материалдар: қарындаштарды, бояуларды қолдануды үйрету. Түзу сызықтардың түрлі байланыстарымен құрылған қазақтың (1–2) өрнектерінің суретін салу. Элементтерді пішіндер мен  сұлбалардың  ортасы мен шеттеріне орналастыра білу. Қазақ оюларының көптүрлілігі туралы түсініктерін кеңейту, ерекшеліктері мен оларға тəн элементтерін қолдана отырып, құрастыра білу іскерліктерін дамыту. Ұжымда жұмыс жасай білуге тəрбиелеу.

Сюжеттік сурет салу.

1. бейнелерді бүкіл параққа, бір сызықтың бойына, жалпақ жолақшаға орналастыру біліктерін қалыптастыру. Бейнені айқындау құралдарын, ересектердің еңбегін, қоғамдағы оқиғаларды қолдана отырып, балаларды табиғаттан алған əсерлерін көрсете білуге үйрету. Ертегі желісі бойынша сурет салу;
2. бір   мазмұнға   біріктіре   отырып,   бірнеше   заттардың  суреттерін бейнелей білуге үйрету.

Күтілетін нəтижелер:

гүлдер,  көкөністер,  жемістерді   шынайы   бейнесінен   жəне   елестетуі бойынша суреттерін салады;

суретті салуда мəнерлеу құралдарын, қазақтың ою-өрнек элементтерін қолданады;

сюжетті суреттерді салады.

1. Мүсіндеу Заттық мүсіндеу

Дағдыларды қалыптастыру:

1. балаларды затқа қарап немесе көз алдарына елестету арқылы көлемі мен пішіні əртүрлі таныс заттарды, көкөністер мен жемістерге тəн ерекше бөліктерді бейнелеуде барлық қол білектері мен саусақтарын дұрыс қозғалту техникасын сақтай отырып, мүсіндеуге;
2. қарапайым қатынастарды сақтай отырып адам мен жануарлардың пішінін мүсіндеуге үйрету;
3. көшеде, үйде жəне балабақшада көрген заттарын бейнелей отырып, елестету арқылы мүсіндеу.

Олар бақылау жасаған заттардың бейнесін жеткізе білуге, заттарды түрлі қалыпта мүсіндеуге, бейненің жеке шешімін өздігінен табуға үйрету. Сулы шүберекпен пішіннің үстінен тегістеуге жəне кескішті қолдануға үйрету.

Сəндік мүсіндеу.

Балаларды халық ойыншықтарымен таныстыру, ойыншықтарды мүсіндеуге үйрету. Халықтық ойыншықтар желісі бойынша бейнелер жасауға үйрету. Мүсінді бейнені безендірудің тəсілдерін өз қалауы бойынша таңдауды ұсыну.

Сюжеттік мүсіндеу

Балаларды мүсіндеудің таныс əдістерін қолдануды жəне заттардың өлшемдік қатынастарын бере білуге жаттықтыру. Бейненің ерекше қасиетін, адамның қимылын анық көрсетуге, сырт келбетін əдемі безендіруге үйрету.

Кескішті қолданып, тұтас бөліктен мүсін жасауды жетілдіру.

Затты тұғырға орналастыру техникасын қалыптастыру. Біртекті  заттардан сюжеттер жасау, бірнеше пішінді бір тұғырға орналастыру.

Кейіпкерлердің өзіне тəн бөлшектерін  мүсіндеуге,  композиция мазмұнын қосымша заттар мен  элементтердің  көмегімен  мейлінше  көркемдеп жеткізуге үйрету.

Біртекті заттардың бейнесін жасаудан, мазмұнға сəйкес əр қилы бейнелерді жасау білімдерін бекіту.

Күтілетін нəтижелер:

қарапайым  үйлесімділікті   сақтай   отырып,  адам   мен   жануарлардың пішінін мүсіндей біледі;

халық ойыншықтары мен керамикалық бұйымдардың желісі бойынша бейнелерді бере біледі;

заттармен   жəне   элементтермен   толықтыра отырып,  кейіпкерлер   мен композицияларға тəн бөлшектерді қолданады.

1. Аппликация Заттық аппликация.

Балалардың қайшыны қолдану біліктерін бекіту: жолақшаларды тікбұрыштар етіп қию, шаршыларды үшбұрышты етіп қию, шаршы немесе тікбұрыштың шеттерін қию арқылы дөңгелек пен сопақша пішіндерді қиып алу.

Дағдыларды қалыптастыру:

1. екіге бүктелген қағаздан, түрлі қатпарлы бейнелерді қиюды;
2. қатпарланып бүктелген қағаздан бірдей бірнеше пішіндерді жəне екіге бүктелген қағаздан симметриялы пішіндегі заттарды қиюды;
3. елестету бойынша бірнеше бөліктерден заттар жасауды;
4. жырту тəсілімен жапсыруды орындауға.

Қағаздан  дайындалған  тікбұрыштардан  дөңгелек пішіндерді қиып  алу, заттарды бірнеше бөліктерден бейнелей білуді бекіту.

Сəндік аппликация.

1. түрлі  пішіндегі қағазда  таныс   геометриялық  элементтерден өрнек құрастыруды үйрету;

Бөліктерден   бейнелерді    құрастыру,   мерекелерге   арнап   үй-жайды безендіру үшін ұжымдық жұмыстарды орындау;

1. ұлттық кілемдерді, ас тақтайшаларын, сүлгілерді, қуыршақтарға арналған ыдыс-аяқтарды, ыдыс-аяқ сақтайтын сөмкелерді, қымыз құятын ыдыстарды (торсық), бұйымдарды, шырша əшекейлері мен ойыншықтарын, жаңа жылдық құттықтау ашық хаттарын, топ бөлмесін безендіруге, қыс тақырыбындағы ұжымдық панно жасауға үйрету.

Сюжеттік аппликация.

Балаларға қағазға заттарды орналастыру дағдыларын үйрету. Жапсыруларды құрастыру барысында объектілердің көлемі бойынша қатынасын, заттардың бөліктерінің пішінін, құрылымын, қатынастарын көре білу іскерліктерін меңгерту.

Дағдыларды қалыптастыру:

1. əлеуметтік жағдайлар мен балалар өміріндегі оқиғаларды бейнелеу;
2. үлгілер жəне трафареттермен, дайын киім үлгісімен жұмыс істеу;
3. өзінің жұмысын композиция, перспектива ережелеріне сəйкес құру;
4. қайшыны, желімді дұрыс қолдану;
5. екі бүктелген қағаздан симметриялық пішіндер қию;
6. геометриялық   элементтерден (шеңберлер, шаршылар, сопақшалар) өрнектер құрастыру;
7. заттарды қазақ ою-өрнектерімен безендіру;
8. еңбек қауіпсіздігі жəне жеке гигиена ережелерін сақтау. Күтілетін нəтижелер:

жұмыс тəсілдерін таңдайды жəне негіздейді; қағаздан симметриялық пішіндерді қия алады; бірнеше бөліктерден өрнек құрастырады;

дайын үлгілермен, шаблондармен, трафареттермен жұмыс жасайды; геометриялық   элементтерден    өрнек   құрастырады,   заттарды   қазақ

өрнектерімен безендіреді;

еңбек қауіпсіздігі жəне жеке бас гигиенасы ережесін сақтайды.

1. Музыка Музыка тыңдау.

Шығармалардың эмоционалдық мазмұнын, олардың сипатын,  көңіл күйін ажырату, əсерлі реңктерін ажырату. Музыкалық шығармаға өзінің қатынасын білдіру, оның мазмұны мен сипаты туралы пікірін айту, қазақтың ұлттық аспабының дыбысталуымен таныстыру. Ұлттық, домбырада жəне қобызда орындалатын «күй» жанрымен таныстыру, күйші-композитор: күйші Құрманғазы, қобызшы Қорқыт шығармашылығымен таныстыру.

Əн айту.

Дауысы мен есту қабілеттерін дамытуға арналған жаттығуларда қиын емес əуендерді 2–3 жақын үндестікте  дауысын  дəл  келтіріп  орындауға үйрету, септима мен терция дыбыстарын ажырату, қолымен бағытын (жоғары- төмен) көрсете отырып, əуеннің жоғарғы- төменгі қозғалысын ажырату.

Əннің сипатын қабылдау, дауысын дұрыс келтіріп орындау, ырғақтық бейнесі мен динамикасын дəл беру, əннің кіріспесін, басын, қайырмасын ажырату. Мерекелік əннің шаттық көңілін көңілді жеткізіп, жеңіл, ширақ дауыспен шумақтардың соңын жұмсартып айту. Қазақ халқының музыкасын қабылдау.

Музыкалық-ырғақтық қимылдар

Музыка сипатын анық ырғақты жүріспен, музыканың ширақ сипатын жеңіл, ырғақты жүгіріспен беру жаттығуларын орындау.

Ойындар , хороводтар

Музыка сипатына сəйкес ойын əрекеттерін орындау: қол ұстасып шеңберде айтылатын əндермен шеңберді айналып жүру, музыкалық  тіркестерге сəйкес қозғалыстарды өзгерту, жылдамдық пен ептілікті білдіру, пьесаның аяқталуын белгілеу, ұлттық ойындардың көңілді сипатын бере білу, дауыстардың биіктіктерін ажыратып, үлкен шеңберден кіші шеңберге қайта тұру.

Билер

Əуеннің би сипатын сезіну, би қимылдарының элементтерін орындау, халық биін үйрену арқылы көркем мұраның кейбір элементтерімен таныстыру.

Би шығармашылығы

Таныс би қимылдарын  қолдана  отырып,  ойдан  би  шығару іскерліктерін мадақтау, мəтінге сəйкес əнді жеке  сахналау  мен шығармашылық тапсырмаларды орындауға үйрету.

Балалардың музыкалық аспаптарында ойнау.

Ересектердің орындауындағы музыкалық пьесаларды тыңдау, жоғарғы регистр, аспаптың дыбысталу тембрін ажырату. Əуеннің ырғақтық бейнесін ұрмалы аспаптарда жеке немесе кішігірім топпен ойнау. Қазақтың ұлттық ұрмалы аспаптарында ойнауға үйрету.

Күтілетін нəтижелер:

қарапайым жанрларды ажыратады (күй, өлең, би, марш); қарапайым музыкалық терминдерді, əн айту дағдыларын игерген; пластикалық, ырғақты, мəнерлі қимылдарды орындайды; дыбысталуын тембрі бойынша ажыратады жəне оларды атайды;

балаларға арналған музыкалық аспаптарда жеке жəне бүкіл топпен ойнай біледі.

1. параграф. ІI жартыжылдық

1. Сурет салу Заттық сурет салу

Қоршаған ортадағы болмысты, (заттарды, өсімдіктерді, ойыншықтар мен гүлдерді) елестету жəне заттарға қарап отырып, бейнелеу дағдыларын қалыптастыру. Олардың сипаттамалық белгілерін байқауға үйрету.

Табиғаттың күрделі емес бейнесін суретте көрсету. Ағаштың бұтақтарына, бұталардың жапырақтарына немесе гүлдеріне, кейбір бөлме өсімдіктеріне қарап сурет салу.

Біліктерді қалыптастыру:

1. түрлі жануарлардың сипаттық ерекшеліктерін байқап жəне оларды суретте бейнелей білу;
2. жануарлардың  бейнелерін   жеңіл    қозғалыстар  мен    қалыптарды бейнелеу арқылы мəнерлі бере білу;
3. жүн мен қауырсынға тəн бейнелеу;
4. қажетті түсті алу үшін қарындашты əртүрлі басып қолдану;
5. табиғат нысандарын бейнелеу;
6. түстерді жеткізу үшін қағаздың түсін жəне түстердің үйлесімділігін таңдау;
7. өз жұмысының нəтижесін бағалау.

Құстардың сыртқы бейнесі туралы жалпы ұғым қалыптастыру; барлық құстар сыртқы ерекшеліктеріне қарамастан құрылымы жағынан ұқсас болып келеді, түсіне, пішіні мен бөліктері жайлы түсініктерін қалыптастыру. Суретте түрлі құстарға тəн ерекшеліктерін бере білуге үйрету.

Заттар мен олардың суретін салу тəсілдері туралы жиналған ұғымдары балалардың сюжетті сурет салуына ауысады.

Сəндік сурет салу.

Түрлі  пішінді  қағазда  симметриялық  ою-өрнектерді  құрастыра      білуге тəрбиелеу, көлемді пішіндерді безендіру.

Сұлбаларға орналастыра отырып, қазақ оюларының элементтерін құрастыру, қазақ оюларына тəн түрлі түстердің үйлесіміне құрылған тапсырмаларды орындау, таныс элементтерден композициялар құрастыру, ұжымдық жұмыстарды орындау. Қазақ ою-өрнектерінің сипатын, түсінің үйлесімділігін бере отырып, көлемді пішіндерді безендіру.

Өз ойлары бойынша сурет салу, алдыңғы сабақтардағы суреттерін үлгі

ретінде  қолдана  отырып,  жаңа  композиция  құру жəне   заттарды əшекейлеу. Халықтың сəндік өнердің желісі бойынша сурет салу.

Сюжеттік сурет салу.

Бұлыңғыр немесе шуақты күнді, мерекелік от  шашу,  кешкі  өзендегі кеме жəне тағы басқа қағаздың түсіне сəйкес бояуларды таңдауға үйрету.

Қоғамдағы, қоршаған ортадағы жағдайлар, мерекелер, адамдардың еңбегі, ертегі, тақпақ, əн əуендері жəне тағы басқа сияқты күрделі емес сюжеттерді суретте көрсете білуге үйретуді жалғастыру.

Қазақ халқының өмірін, еңбегін, тұрмысын көрсете отырып, қазақ ертегісінің, аңызының желісі бойынша сурет салу.

Жаз мезгілінің табиғат құбылыстарын, жазғы демалыстағы оқиғаларды, қарапайым сюжеттерді суретте бере білу білігін бекіту. Ұжымдық  жұмыстарды, ойдан сурет салуды қолдану.

Күтілетін нəтижелер:

сурет салуда түрлі техниканы дербес қолданады;

күрделі  емес   ойыншықтардың,  жануарлар мен   адамдардың  суретін салады, сурет салуда адамның қарапайым қимылдарын бере біледі;

үшбұрыштар мен алтыбұрыштардың ортасын, бұрыштарын, жиектерін көрсете отырып, сəнді өрнектерді салады;

қазақ   оюларының   элементтерін   салады   жəне    олармен   киімдерді, тұрмыстық заттарды безендіреді;

мазмұнды суреттерді салады;

ұжымдық жұмыстарды орындайды, өз ойы бойынша сурет салады.

1. Мүсіндеу Заттық мүсіндеу

Адамның бейнесін, жануарлардың қозғалыстағы мүсінін, үйлесімділікті, қол-аяқ қалпын дұрыс мүсіндеуге үйрету. Заттардың ұзын жəне қысқа, жуан жəне жіңішке белгілерін көрсете білуге, бөліктердің салыстырмалық көлемдерін сақтауға, мүсінделген пішіндердің бөліктерін нақтылауға, оларды бір-біріне қосып, біріккен жерлерін тегістеуге үйрету.

Ортақ композиция жасау үшін ұжымдық мүсіндеудің, адамның, жануарлардың, ойыншықтардың, халық шығармашылығының заттарын қарап мүсіндеу дағдыларын дамыту.

Кеуде, бас жəне басқа да бөліктерді мүсіндей  білуге,  мүсіндеу  тəсілдерін іріктеуде дербестікті білдіру, сазбалшықты бөлуге, өз жұмысын алдында тұрған үлгімен салыстыруға үйрету.

Мүсіндеудің түрлі əдістерін қолдану: құрылымдық (жеке бөліктерден) жəне мүсіндік (негізгі бөліктерді тұтас кесектен жасайды).

Қарап мүсіндеуге ойыншықтарды, пішіні шағын мүсіндерді, халық шеберлерінің бұйымдарын қолдану.

Сəндік мүсіндеу.

Затқа қарап, ұсынылған жəне өз ойлары бойынша сəндік мүсіндеу дағдыларын қалыптастыру.

Заттарды əсемдік элементтермен безендіру. Сəндік пластиналарды мүсіндеуге, жұмыс барысында əртүрлі пішінді кескіштерді қолдануға, сазбалшық тілімшелеріне бедерлер жасауға, түрлі ойыншықтарды, ыдыстарды халық бұйымдарының мəнерінде өздігінен мүсіндеуге, оларды өрнектермен əсемдеуге үйрету.

Сюжеттік мүсіндеу.

Ертегілер  мен  əңгімелердің мазмұны  бойынша  сюжеттік  композиция жасау дағдыларын жетілдіру. Ұжымдық жұмыстарды орындауға баулу.

Қалыптасқан іскерлік пен дағдыларды жеке мүсіндеуде, ұжымдық мүсіндеуді орындау барысында ойында, үйді жəне мереке күндері ауланы сəндеу үшін қолдану.

Күтілетін нəтижелер:

мүсіндеудің түрлі техникаларын қолданады;

ортақ композиция жасау үшін ұжымдық мүсіндеу дағдыларын меңгерген; түрлі тəсілдерді қолдана отырып, заттардың пішіні мен бөлшектерін

бере біледі;

сəндік элементтермен заттарды безендіреді.

1. Аппликация Заттық аппликация

1. түрлі пішіндерді қию дағдыларын бекіту: симметриялық емес сұлбаларға салынған немесе қиялдағы сұлбалармен қию дағдыларын қалыптастыру;
2. күрделі жапсырмалар құрастыру біліктерін қалыптастыру, жырту тəсілімен ғажайып құс, алтын балық, алқызыл гүл бейнелерін жасауға үйрету;
3. алған біліктері мен дағдыларын ойында, үйшікті, мереке күндері үй- жайды жəне учаскелерді безендіру үшін жеке жəне ұжымдық жапсырмаларды жасау кезінде қолдану, ойлауы бойынша жапсыру дағдыларын бекіту.

Сəндік аппликация Дағдыларды қалыптастыру:

1. аналар мен əжелерге сыйлықтарды, қуыршақтарға арналған киімдерді, ұлттық əшекейлерді, табақтарды, құмыралар мен вазаларды балалардың ойлауы бойынша безендіруде жапырақтар мен гүлдерден өрнектер құрастыруды;
2. мүсіндерді қатпарланған қағаздан бірдей пішіндер жəне екіге бүктелген қағаздан симметриялы пішіндер қию арқылы ұлттық ою- өрнектермен безендіруді;
3. бейнелерді айқын беру үшін сұлбаны қию жəне жыртып жапсыру тəсілдерін қолдануды ;
4. «қошқар   мүйіз»   өрнегін   түрлендіріп: жиектеме  өрнек,     қоймүйізді жұп шиыршықтар, геометриялық өрнектерді қолдануды;
5. қазақ өрнектеріне тəн: жасыл, қара, ақ, сұр, қызыл, ашық түстерді қолдануды;
6. жеке, сондай-ақ шағын топпен композициялар жасауды.

Сюжеттік аппликация

Балалардың жапсыруда сюжетті композиция құрастыра білулерін жетілдіру, Қазақстанның табиғаты мен жерлестердің еңбегін бейнелейтін ұжымдық композицияларды орындау.

Күтілетін нəтижелер:

салынған немесе қиялдағы контур бойынша бейнелеуді игерген; ойлауы бойынша күрделі жапсыруларды құрастыра алады; екіге бүктелген симметриялы пішіндегі қағазды қияды;

Қазақстанның  табиғатын,  адамдардың  еңбектерін   бейнелей   отырып, копозицияларды орындайды;

еске түсіру бойынша, затқа қарап, пішініне, пропорциясына, көлеміне, назар аудара отырып, заттарды бейнелейді;

ойлауы бойынша жұмыс жасай алады.

1. Музыка Музыка тыңдау.

Музыкалық мəнерлілік құралдары мен сипатын егжей-тегжейлі ажырату қабілетін дамыту.  Домбыраның дыбысталуы бейнеленген пьесаларды əсерлі реңкі мен музыкалық мəнерлілік құралдарын  белгілей  отырып  тыңдау.  Лирикалық, вальс ырғағындағы байсалды əуендерді қабылдап, пьесаның билеуге икемді сипатын сезініп, қарқындық  өзгерісін  белгілеу. Музыкалық дыбысталуының сипаттамасына сүйене отырып, бейненің мазмұны мен музыкалық мəнерліліктің элементтерімен байланыстыру,  шығарманы  сипаттай білу. Қазақстан композиторларының шығармашылықтарымен таныстыруды жалғастыру.

Əн             айту Дағдыларды қалыптастыру:

1. бір дыбыста құрылған əуеннің бөліктерін дəл ырғағымен дербес орындау;
2. терция дыбыстарын ажырату, қолымен бағытын көрсете отырып, əуеннің жоғарғы-төменгі қозғалысын ажырату;
3. қолмен    бағытын    көрсете    отырып,    əуеннің     жоғарғы-төменгі қозғалысын ажырату;
4. фортепианоның   сүйемелдеуімен  немесе   сүйемелдеуінсіз,   жалғыз немесе топпен айту, оны металлофонда ойнау.

Сезіммен, ырғаққа сəйкес, ырғақтық бейнесін сақтай отырып, сөздерді анық жəне фразалар арасында дұрыс дем алып, музыкалық кіріспеден соң бірден бастап айту. Динамикалық ерекшелікті көрсете отырып, эмоционалды түрде əн айту, тынысты дұрыс алу.

Музыкалық-ырғақтық қимылдар, жаттығулар.

Музыканың ширақ сипатын жеңіл, ырғақты жүгіріспен беру, тізені көтеріп жүгіруді орындау, ұлттық билердің элементтерін орындау, музыка сипатын би қимылдарында беру.

Ойындар, хороводтар

Түрлі сипаттағы музыкамен байланысты музыкалық-ойын бейнелерін: байсалды, баяу жəне көңілді, шаттанған, би күйін мəнерлі жеткізу. Музыкаға сəйкес заттармен қозғалу, саптағы орнын өзгерте отырып, кеңістікте еркін бағдарлау: екі шеңбер, үлкен шеңберге тұру. Сюжетті ойындарды сахналауға үйрету.

Билер

Музыкаға сəйкес қозғалыс бағытын жеңіл, еркін жəне нақты ауыстыра отырып орындау, би бейнелерін беру, бейнелік би қозғалыстарын қолдана отырып, əндерді сахналау.

Би шығармашылығы

Музыка сипатына сəйкес таныс би қимылдарын  қолданып,  би ойластыру.

Балалардың музыкалық аспаптарында ойнау.

Ересектердің орындауында халық əуендерін тыңдау, олардың  сипаты  мен қарқынын белгілеу. Жеңіл əуендерді ансамбльмен балаларға арналған музыкалық аспаптарда фортепианоның сүйемелдеуімен, уақытында қосылып айту, ырғақтық бейнесін анық бере отырып ойнау, əуенді ойынмен бірге сүйемелдеу.

Күтілетін нəтижелер:

музыкалық жанрларға тəн белгілерді атайды;

музыкалық мамандықтарды, атақты композиторлардың есімдерін біледі; жақсы таныс əнді дербес музыкалық сүйемелдеумен жəне сүйемелдеусіз

орындайды;

музыканың сипатына сəйкес қозғалады;

балаларға  арналған   аспаптарда   ойнаудың   қарапайым   дағдыларын игерген.

1. параграф.«Əлеумет» білім беру саласы

1. «Əлеумет» білім беру саласының базалық мазмұны өзін-өзі тану, қоршаған ортамен танысу, экология негіздері ұйымдастырылған оқу қызметінде жүзеге асырылады.
2. «Əлеумет» білім беру саласын ұйымдастыру мен жүргізу əлеуметтік сипаттың бастапқы ұғымын меңгеру мен балаларды əлеуметтік қатынас жүйесіне ендіру мақсатына жетуге бағытталған жəне барлық білім  беру саласы арқылы жүзеге асырылады.
3. Мақсаты ересектермен жəне құрдастарымен қарым- қатынас жасауда, қоршаған ортамен таныстыру негізінде əлеуметтік дағдыларын дамыту жəне қалыптастыру болып табылады.
4. Міндеттері:

жеке тұлғаның əлеуметтік қасиеттерін дамыту: ынтымақтастық,  қоршаған ортаға қамқорлық көрсету,бастамашылдық, дербестік, тəуелсіздік, ашықтық, əлеуметтік икемділік, мəдениетті жəне экологиялық сауаттылық;

құрдастары мен ересектердің арасындағы қарым-қатынастың жалпы қабылданған қарапайым нормалары мен ережелерін үйрету;

өзін-өзі бақылау мен өзін-өзі реттеудің қарапайым қабілеттерін тəрбиелеу.

1. параграф. І жартыжылдық

1. Өзін- өзі тану

Мазмұны балаларды құндылықтармен таныстыруды, заманауи сананың құндылығын үйретуді жəне бекітуді, əлемді түсіну жəне əлемді түйсінуді қалыптастыруды ұсынады. Ізгілік педагогикасының маңызды қағидаттарын- ересек пен баланың, балалардың өзара, педагогтардың өзара, педагогтардың ата- аналармен сұхбатын жүзеге асырады.

1. Мақсаты балаларда өз-өзіне, адамдарға, əлемге деген рухани - адамгершілік қатынас саласында бастапқы өмірлік маңызды құзыреттіліктерді қалыптастыру болып табылады.
2. Міндеттері:

адамгершілік-рухани құндылықтарды қалыптастыру; басқаға бағытталған эмоциялар мен сезімдерді дамыту; адамгершілік мінез- құлық негіздеріне тəрбиелеу.

Мектеп жасына дейінгі балалардың жас ерекшеліктерін ескере отырып,

«Мен - адаммын», «Қарым-қатынас қуанышы», «Адамгершілік əліппесі», «Мен жəне менің əлемім» тарауларының негізгі базалық бөлімдерін кіріктіру қағидасы негізінде барлық білім беру салалары арқылы жүзеге асырылады.

Мен - адаммын

«Өзін- өзі тану» əлеміне саяхат. Адам болуды үйренемін.Қыздар мен ұлдар. Менің есімім. Менің туған күнім. Менің сезімдерім. Мейірімді іс- əрекеттер. Мен осындай Адаммын.

Қарым-қатынас қуанышы

Туғандар мен туыстар. Отбасылық мерекелер. Отбасының əлемі. Достық неден басталады? Адал достар. Дос əрдайым көмектеседі. Менің кішкентай достарым. Достар ғаламшары.

Күтілетін нəтижелер:

адами сапалар туралы: мейірімділік, махаббат, сыпайылық, адалдық түсініктерге ие;

жақсы мен жаман əрекеттерді ажырата алады;

туыстарына, құрдастарына, ересектерге эмоциялық көңіл күйін білдіріп, үлкенді сыйлап, мейірімділік таныта алады;

табиғатқа қамқорлық танытудың қажеттілігін түсінеді жəне біледі; сурет салу, мүсіндеу, құрастыру арқылы өз көңіл күйін жеткізе алады;

үйде,   балабақшада,  қоғамдық   орындарда  қарым-қатынастың  жалпы қабылданған нормалары мен ережелерін сақтауға талпынады.

1. Қоршаған ортамен танысу

Бала, оның отбасы, үйі.

1. туыстық байланыс, өзінің жасын, толық аты-жөнін, тегін, ата- анасының, отбасы мүшелерінің аты-жөнін, балабақша, топ атауын,  нөмірін айта білу, үйден балабақшаға дейінгі жолды анықтау туралы түсініктерін қалыптастыру;
2. балаларда өз отбасының мүшелеріне қамқорлық білдіру ниетін, үй тапсырмаларын орындау, өзінің мейірімділік сезімдерін отбасы мүшелеріне сөзбен айта білуді тəрбиелеу.

Заттар əлемі, кеңістікте бағдарлау.

1. заттар, олардың белгілері мен ерекшеліктері туралы ұғымдарын қалыптастыру. Балалардың сөйлеу тіліне түрлі  заттардың  атауларын нақтылап, енгізу, таныс емес заттардың қолданылуын түсіндіру. Заттардың қандай материалдан жасалғандығын анықтап, сипаттама беріп, оның сапасы мен ерекшелігін дұрыс анықтай білуге үйрету;
2. айналадағы заттар, құрылыс материалдары арасындағы міндет пен байланысты, оның неден жасалғандығы туралы түсінік беру;
3. балабақша жақын орналасқан шағын ауданда, балабақша ауласында еркін бағыт-бағдар ұстай білу іскерліктерін жетілдіру.

Көлік, байланыс құралдары.

1. көлік құралдарының көп түрлілігі, белгілі жұмыс түрін орындау үшін олардың жабдықтары жайлы түсінік беру;
2. телефон,   компьютер,   теледидар, радионың  қызметтерімен,         оларды қолданудың бірнеше қарапайым ережесі туралы білімдерін бекіту.

Ересектердің еңбегі. Ұғымдарды дамыту:

1. əртүрлі мамандық иелері туралы;
2. еңбектің мазмұны, сипаты жəне еңбек нəтижесінің маңызы туралы;
3. балабақша қызметкерлерінің еңбегі туралы.

Өз ата-анасының еңбегі жайлы əңгімелегенде, еңбек үдерісі туралы білімін қолдана білуге, адамдардың еңбектеріндегі өзара байланыстарды байқауға үйрету. Айналаны қоршаған заттар, ойыншықтар – адамдардың еңбегімен жасалғандығы туралы, оған ұқыпты қарау керек екендігін түсіндіру.

Менің Отаным – Қазақстан. Еліміздің рəміздері.

1. Отан туралы, мемлекеттік жəне халықтық мерекелер,еліміздің рəміздері туралы білімдерін кеңейту.  Қазақстан  Республикасының  Президенті, оның халыққа қызмет ететіндігі, өз халқының түрлі мəселелерін шешетіндігі туралы түсінігін қалыптастыру;
2. балалар Қазақстан Республикасының рəміздерін танып, мемлекеттік Əнұранды орындағанда орындарынан тұрып, оң қолдарын кеуделерінің  сол жақ бөлігіне қоятынын, ер балалар бас киімдерін шешетінін білу керек. Мемлекеттік мереке Тəуелсіздік күні туралы түсініктерін қалыптастыру. Халықтық мерекелер туралы түсініктерін кеңейту, өлеңдерді, əндерді, билерді жаттатқызып, үйрету арқылы балаларды мерекелерге қатысуға белсенділік

танытуға баулу.

Қазақстан Республикасының əскері

Ел қорғаудың ардақты міндет екендігін түсіндіру арқылы Қазақстан Республикасы əскері туралы түсініктерін кеңейту. Ұлы Отан соғысы жылдарында ел қорғаған қазақстан жауынгерлерімен таныстыру.

Жолда жүру ережелері.

Балалардың жолдың жүріс бөлігі, осьтік сызық туралы ұғымдарын  бекіту. Қиылыс жолмен таныстыру, жол белгілерін бекіту. Бағдаршамның жарық белгілеріне сəйкес жолдан өтуге үйрету.

Күтілетін нəтижелер:

өз  отбасының  мүшелеріне  қамқорлық  танытады,  үй   тапсырмаларын орындайды;

балабақшаның атауын, нөмірін атайды; үйден балабақшаға дейінгі жолды біледі;

көлік құралдарын біледі жəне атайды;

кейбір кəсіптік жəне ауылшаруашылық мамандықтары туралы біледі;

Қазақстан Республикасы мемлекеттік əнұранын орындау кезіндегі өзін ұстау ережесін біледі;

əскердің міндетін,   Ұлы Отан соғысына қатысқан жауынгерлердің рөлі туралы біледі;

жолда жүрудің негізгі ережелерін біледі жəне орындайды; қарапайым себеп-салдарлық байланысты орната алады.

1. Экология негіздері

Мақсаты: қарапайым экологиялық білімдерді қалыптастыру. Міндеттері:

табиғат    əлеміне    қамқорлықты,   эмоционалды-жағымды   қатынасты қалыптастыру;

табиғатқа деген сүйіспеншілікке, оны қорғай білуге ынтасын тəрбиелеу; табиғат  құбылыстарындағы себеп-салдарлық  байланыстарды анықтай

білу;

шығармашылық белсенділікті, білуге құштарлықты дамытуға ықпал ету; табиғатта өзін ұстаудың қарапайым ережесін қалыптастыру;

адам өміріне қажетті жағдайлар туралы білімдерін қалыптастыру. Тірі табиғат

1. табиғи нысандар мен құбылыстарды бақылау білігі мен дағдыларын

қалыптастыру;

1. табиғат бұрышындағы өсімдіктер мен жануарларға күтім жасаудың қарапайым тəсілдерін меңгеру;
2. жер бетіндегі барлық тіршілік иелеріне су, ауа, жылудың маңызы туралы түсініктерін қалыптастыру;
3. балаларды  қоршаған  ортаның  қоқыспен   ластануы  мəселелерімен таныстыру.

Өлі табиғат

1. табиғи нысандар мен құбылыстарды бақылау білігі мен дағдыларын қалыптастыру;
2. аймақтарға тəн өлі табиғат нысандарымен, өлі табиғаттың компоненттерімен (құм, тас жəне тағы басқа) жəне қасиеттерімен таныстыру;
3. табиғатқа зиян келтіруі мүмкін жағдайлар мен əрекеттерді, ауа мен судың ластану себептерін, себеп-салдарлық байланыстарды түсіндіру.Қоршаған ортаға жəне табиғатқа эмоционалды-жағымды, қамқорлық қатынасты тəрбиелеу.

Табиғатты қорғау

1. табиғатқа деген сүйіспеншілікке, қамқорлық қатынасқа, табиғатты сақтауға жауапкершілік сезімдерін тəрбиелеу;
2. өсімдіктердің өсіп, дамуы жəне өсімдіктердің өсіп, өнуіне судың маңызы туралы түсініктерін қалыптастыру. Табиғатта өзін ұстаудың қарапайым ережелері туралы білімдерін қалыптастыру;
3. балаларды қоршаған ортаның қоқыспен ластану мəселелерімен жəне оларды тудыратын себептермен таныстыру.

Экологиялық мəдениет негіздерін қалыптастыру.

Табиғат     бұрышын    мекендеушілерге    күтім      жасау     дағдыларын қалыптастыру.

Күтілетін нəтижелер:

өзіне таныс жəне жаңа жануарлармен, өсімдіктермен қарым-қатынастан қуанышты сезінеді;

адамның табиғатпен тығыз байланысы туралы түсінікке ие;

өлі табиғат нысандарына қызығушылық, ұқыпты қатынас танытады; адамның                 табиғатпен   өзара  əрекетінің   себеп-салдарлық  байланысын

анықтайды;

адамның   табиғатты   қалай   сақтауға   болатыны   туралы   қорытынды жасайды;

табиғатта қауіпсіз мінез-құлықтың бастапқы тəжірибесіне ие;

өсімдіктер мен жануарларға күтім жасаудың қарапайым тəсілдерін біледі; тіршілік иелеріне жанашырлық, қамқорлық танытады;

табиғатқа зиян келтіруі мүмкін жағдайлар мен əрекеттерді атайды.

1. параграф. II жартыжылдық

1. Өзін-өзі тану

«Өзін-өзі тану» бөлімінің мазмұны өзінің ішкі əлемін ашу, өзінің қайталанбас даралығын пайымдау арқылы əрбір баланың  өз  табиғи  қабілеттері мен шығармашылық əлеуетін ашуға бағытталады.

Адамгершілік əліпбиі

Барлығы амандасудан басталады. Мейірімді іс-əрекеттер. Түсінуді жəне кешіруді үйренеміз. Бəрі түсіністіктен басталады. Қонақ- біздің үйдің қуанышы. Мен көмекшімін. Мен өз елімнің кішкентай азаматымын.

Мен жəне менің əлемім

Туған үй. Менің сүйікті балабақшам. Табиғат-ана. Табиғат жəне денсаулық. Табиғат жəне Адам. Наурыз жаңару мерекесі. Менің Қазақстаным. Ақ жол Өзін-өзі тану.

Күтілетін нəтижелер:

ересектер мен жақындарына мейірімділік, сыйластық білдіреді;  салауатты өмір салтының бастапқы дағдыларын игерген; қыз бала ұла

балаға құрметпен қарайды, ұл бала қыз балаға құрмет көрсетеді;

табиғатқа қамқорлық жасаудың маңыздылығын түсінеді жəне біледі; өзінің көңіл-күйін сурет, мүсіндеу, құрастыру арқылы бере біледі; сөздердегі,                    мінез-құлықтағы  жақсы   мен   жаманды  ажыратады,  үйде,

балабақшада, қоғамдық  орындарда қарым-қатынастың  жалпы   қабылданған нормалары мен ережелерін сақтауға талпынады;

халықтық мерекелерге қатысады;

еліміздің жеткен жетістіктеріне мақтаныш сезімдерін танытады.

1. Қоршаған ортамен танысу Бала, оның отбасы, үйі.

Туыстық байланыстар туралы ұғымды, өз шежіресіне қызығушылықты жетілдіру. Балалардың бойында өз отбасы мүшелеріне қамқорлық жасау, үй тапсырмаларын орындау, отбасы мүшелеріне өзінің жақсы көру  сезімдерін айта білуге тəрбиелеу.

Заттар əлемі, кеңістікте бағдарлау.

Заттар, олардың белгілері мен қолданысы туралы ұғымдарын бекіту. Балалардың сөйлеу тілінде түрлі заттардың атауларын нақтылау жəне белсендіру, таныс емес заттардың қолданылуын түсіндіру. Айналадағы заттардың атқаратын қызметінің, осы заттар жасалған материалдың құрылысының арасындағы байланысты түсінуге үйрету. Мектепке дейінгі ұйымның ғимаратында, жақын орналасқан мөлтек ауданда еркін бағдарлау дағдыларын қалыптастыру.

Көлік, байланыс құралдары.

1. арнайы  көлік  құралдарының көп   түрлілігі,  белгілі   жұмыс  түрін орындау үшін олардың жабдықтары жайлы түсініктерді қалыптастыру;
2. тұрмыстық техниканың қызметтерімен оларды қолданудың бірнеше қарапайым ережесі туралы білімдерін бекіту.

Ересектердің еңбегі.

1. əртүрлі мамандық иелері, еңбектің мазмұны, сипаты жəне еңбек нəтижесінің маңызы туралы ұғымдарды қалыптастыру;
2. өз ата-анасының еңбегі жайлы əңгімелегенде, еңбек үдерісі туралы білімін қолдана білуге, адамдардың еңбектеріндегі өзара байланыстарды байқауға үйрету. Айналаны қоршаған заттар, ойыншықтар – адамдардың еңбегімен жасалғандығы туралы, оған ұқыпты қарау керек екендігін түсіндіру.

Менің Отаным – Қазақстан. Еліміздің рəміздері.

Қазақ халқының тарихи түп тамыры туралы: қазақ киіз үйінің құрылысы

жəне ішкі жиһаздары туралы түсініктерін қалыптастыру. Қазақ халқының салт- дəстүрлері туралы білімдерін кеңейту. Қазақтардың көшпенді өмірі туралы көрнекі материалдар негізінде суреттеуді үйрету. Отан туралы, мемлекеттік жəне халықтық мерекелер, еліміздің рəміздері туралы білімдерін кеңейту. Қазақстан Республикасының Президенті, оның халыққа қызмет ететіндігі, өз халқының түрлі мəселелерін шешетіндігі туралы білімін жетілдіру.

Қазақстан Республикасының əскері

Қазақстан Республикасы əскері, Отан қорғаушылар туралы түсініктерін жетілдіру. Ұлы Отан соғысының ардагерлерінің ерлігіне құрмет білдіруге тəрбиелеу.

Жолда жүру ережелері

Балалардың жолдың жүріс бөлігі, осьтік сызық туралы ұғымдарын бекіту.

Жолда жүру ережелері туралы білімдерін бекіту.

Күтілетін нəтижелер:

туыстық байланыстар туралы түсінікке ие;

отбасы мүшелеріне өзінің жақсы көру сезімдерін білдіре алады;

алуан түрлі материалдардың белгілері мен қасиеттері жəне қолданылуы арасындағы байланысты орнатады;

мектепке дейінгі ұйымның бөлмелерінде, жақын мөлтекауданда еркін бағдар жасайды;

арнайы көлік құралдарының атқаратын қызметін біледі; тұрмыстық техниканы пайдалану ережелерін игерген; өзінің ата-анасының еңбегі туралы əңгімелейді;

түрлі кəсіп адамдарына құрмет көрсетеді,

туған ел, мемлекеттік жəне халықтық мерекелер, ел рəміздері, Қазақстан Республикасының Президенті туралы білімдерді меңгерген;

Қазақстан əскері туралы түсінікке ие, Ұлы Отан соғысы ардагерлерінің ерлігіне құрмет көрсетеді;

жол қозғалысы ережелерін біледі.

210. Экология негіздері Тірі табиғат

1. табиғи нысандар мен құбылыстарды бақылау білігі мен дағдыларын қалыптастыру;
2. табиғат бұрышындағы өсімдіктер мен жануарларға күтім жасаудың қарапайым тəсілдерін, олармен қауіпсіз өзара əрекет ережелерін меңгеру;
3. жер бетіндегі барлық тірі ағзалардың өсіп, өнуі үшін бұлақтардың жəне таза судың басқа көздері туралы түсініктерін қалыптастыру;
4. жануарлар мен өсімдіктер əлеміне сүйіспеншілікке тəрбиелеу;
5. балалардың табиғатқа деген қамқорлық қарым-қатынасын ынталандыру жəне қолдау.

Өлі табиғат

Өлі   табиғаттың   түрлі  нысандарын  бақылау.  Табиғи   нысандар  мен құбылыстарды бақылау білігі мен дағдыларын қалыптастыру. Адам өміріндегі

жəне өсімдіктер тіршілігіндегі судың маңызы туралы білімдерін қалыптастыру.

Табиғи материалдардың қасиеттерін тануға ықпал ету. Экологиялық тəуелділік туралы білімдерін байыту; адамның табиғатпен байланысын жəне өзара əрекетін анықтау. Табиғатқа қамқорлық қатынасты тəрбиелеу.

Табиғатты қорғау

1. табиғатқа деген сүйіспеншілікке, қамқорлық қатынасқа, табиғатты сақтауға жауапкершілік сезімдерін тəрбиелеу, өсімдіктердің өсіп-дамуы жəне өсімдіктердің өсіп, өнуіне ылғалдың, жарықтың, жылудың маңызы туралы түсініктерін қалыптастыру, табиғатқа шыққанда өзін ұстай білудің экологиялық сауаттылық дағдыларын қалыптастыру;
2. балаларды қоршаған ортаның қоқыспен ластану мəселелерімен жəне оларды тудыратын себептермен таныстыру.

Күтілетін нəтижелер:

табиғи нысандарға, олардың ерекшеліктеріне қызығушылық таныту; табиғат               бұрышындағы  өсімдіктер  мен   жануарларға күтім   жасаудың

бастапқы дағдыларын игерген;

ересектердің табиғат бұрышындағы өсімдіктер мен жануарларға күтім жасауға деген ұсынысын орындайды;

адам өміріндегі жəне өсімдіктер тіршілігіндегі судың маңызы туралы біледі;

айналасындағы тірі жəне өлі табиғаттың нысандарына ұқыпты қатынас жəне эмоционалды ықыластылық танытады;

табиғатқа зиян келтіруі мүмкін жағдайлар мен əрекеттерді атайды.

7-тарау. Мектепалды даярлық сыныбы (6 жастан 7 жасқа дейін)

1-параграф. «Денсаулық» білім беру саласы

1. Мақсаты белсенді қимыл əрекет дағдылары мен денелік өзін-өзі жетілдіру қажеттілігін қалыптастыру жəне дамыту, балаларды салауатты өмір салты негіздеріне баулу болып табылады.
2. «Денсаулық» білім беру саласында келесі сабақ түрлері ұсынылады:

1. дене шынықтыру,
2. қауіпсіз мінез-құлық негіздері.

1. «Денсаулық» білім беру саласындағы оқу жүктемесі:

2-параграф. Дене шынықтыру

1. Мақсаты қимыл-қозғалыс дағдылары мен ептілігін дамыту, қимыл- қозғалыс мəдениетін меңгеру, өзінің қауіпсіз тіршілік əрекетінің дағдыларын қалыптастыру; салауатты өмір-салтына баулу болып табылады.
2. Міндеттері:

балалар денсаулығын нығайту, ағзаларын шынықтыру, балалардың денелік сапа көрсеткіштерін дамыту,

күнделікті қимыл іс-əрекетіне деген қажеттілікті қалыптастыра отырып, дербес қимыл белсенділігін дамыту,

балалардың қимыл-қозғалыс дағдылары арқылы шығармашылық қабілеттері мен сыни ойлауын дамытуға мүмкіндік беру,

тұрмыста, көшеде, табиғат жағдайларында өзін-өзі ұстай білудің қауіпсіз дағдылары мен қиын жағдаяттарда ересектерден көмек сұрау біліктерін қалыптастыру.

1. «Дене шынықтыру» сабағының мазмұны оқу бөлімдері бойынша ұйымдастырылған, олар күтілетін нəтижелер түрінде берілген оқу мақсаттарын көздейтін бөлімшелерден тұрады. Əрбір бөлімше ішінде реттілікпен құрылған оқу мақсаттары педагогқа жұмысын жоспарлауға, балалардың жетістіктерін бағалауға жəне оларға оқудың келесі кезеңдері туралы ақпарат беруге мүмкіндік береді.

2. Оқыту мақсаттарының жүйесі

1-бөлім. Денсаулық жəне дене бітімі

1. бөлім. Денсаулық жəне дене бітімі

1. Денсаулықты нығайту

Заттармен жəне заттарсыз жалпы дамытушы жаттығулар орындайды: қолдарын кеудесімен жəне аяқтарымен бірге қимылдар орындай отырып, əртүрлі қарқында бірдей жəне кезектестіріп көтеру, жазу, бүгу, айналдыру, əртүрлі қалыпта кеудесін айналдыру, қолдарын (жоғары, жанына, арқасына) бірге қозғалтып отыру, екпетінен жатып қолын жанына созу, жоғары көтеру, шалқасынан жатып аяқтарын бірге (кезектестіріп), тартылып көтеру, айқастыру, арқасынан екпетіне жəне кері аунап түсу, бүгілу, əртүрлі қалыптан оңға, солға бұрылу, жанына, алға, артқа қисаю, қолдарын əртүрлі қалыпта ұстап алға, артқа, жанына қарай ұмтылу, орнында тұрып, аяқтарының ұшымен, өкшесімен, жылжыған қадаммен аттау, аяқтарының башпайларымен ұсақ заттарды қармау жəне оларды бір орыннан екінші орынға ауыстыру.

1. Дене бітімді жетілдіру

Жекелеген бұлшық ет топтарына, буындарға, сіңірге жəне олардың жағдайы мен қызметтерінің түрлеріне (бұлшық еттің босаңсуына, созылуына жəне т.б.) дене жаттығуларын орындайды, заттарды, дене шынықтыру снарядтарын, жабдықтарды пайдаланып, шанамен сырғанау, шаңғымен жүру, коньки тебу, жүзу; таза ауада дене жаттығуларын түрлі қозғалыс тəсілдерімен (жаяу, шаңғымен, велосипедпен) орындайды.

1. бөлім. Қозғала білу жəне сенімділік

1. бөлім. Қозғала білу жəне сенімділік 2.1.Қозғалыс

Жүру. Қолдарын əртүрлі гимнастикалық қалыпта ұстап тұрып, аяқтың

ұшымен, айқастырып, əдеттегідей, кең, тар, сүйеу адыммен алға жəне артқа, өкшеден аяқтың ұшына алмасып, жүрелей отырып; шектелген жазықтықпен, белгілі бір қалыпта (аяқтың ұшымен тұрған, жартылай отырған күйде) тоқтай қалып, көзін жұмып, бұрын жүрілген жерлермен жүру.

Жүгіру. Аяқтың ұшымен, аяқты артқа қарай бүгіп, тізені жоғары көтеріп, аяқты алға қарай лақтырып, қысқа жəне кең адыммен жүгіру. Əртүрлі қалыппен жүгіру, сапта біреуден, екеуден, əртүрлі бағытта, əртүрлі тапсырмаларды орындай отырып, кедергілерден өту, айналып тұрған секіртпенің астынан; 80-

120 м үздіксіз 2-3 минутта, орташа жылдамдықпен (2-4 рет жүрумен алмастырып) жүгіріп өту, бұрын жүрілген 400 м дейінгі жерде баяу, 20 м үзіліспен (2-3 рет) шапшаң жүгіріп өту, шоқырақтап, жарыса жүгіру.

Секіру. Орнынан, айналып, 5-6 м алға жылжып, аяқтарының арасына допты қыса отырып (салмағы 1 кг) секіру, орнығып отырған қалыптан жоғары қарай; бала қолын көтерген қалпында тұрған орнынан жəне жүгіріп келіп 25-30 см биікте ілінген затты алу мақсатында, орнынан ұзындыққа; жүгіріп келіп биіктікке, секіртпе арқылы, құрсау арқылы, бір аяғымен сызықтан, арқаннан (алға, артқа, жанына қарай ұмтыла) секіру.

Еңбектеу, өрмелеу. Гимнастикалық орындықта еңбектеу: төрт тағандап, етпетімен жəне шалқасынан, қолымен тартыла отырып жəне аяғымен серпіліп,

«жыланша». Заттың астынан, арасынан əртүрлі əдістермен (заттардың биіктігі 35-50 см) еңбектеу. Гимнастикалық қабырғамен қарқынды өзгерте отырып аяқтардың айқасқан қимылдарымен бірге жəне бір жерден екінші жерге өрмелеу.

Лақтыру, қағып алу, көздеп лақтыру. Допты жоғарыға, жерге лақтыру, қос қолмен (15-20 реттен кем емес), бір қолымен (8-10 реттен кем емес), басынан асыра, əртүрлі қимыл жасай отырып, əртүрлі қалыптан қағып алу. Допты заттардың арасымен домалату. Бір-біріне допты төменнен, аяқтарын əртүрлі қалыпта қойып отырған жағдайда, тор арқылы беру. 5-15 м кем емес қашыққа, кеуде тұсынан көлденең нысанға екі қолымен, астынан, оң жəне сол қолымен (арақашықтығы 4-5м), тік нысанға оң жəне сол қолымен (арақашықтығы 4-5м) дəлдеп лақтыру.

Тепе-теңдікті сақтау. Басына зат қойып, қолдарын əртүрлі қалыпта арнайы сызықтың бойымен жүргенде тепе-теңдік сақтау, гимнастикалық орындықтың бойымен жанына қарай адымдап жүру, отырып тұруды орындау,

шыр айналу жəне гимнастикалық орындықтың бойымен жүруді жалғастыру, аяқтарын жоғары көтере отырып, жəне оның астынан шапалақ ұрып жүру, қолдарын түрлі қалыпқа қойып, еңіс тақтаның (ені 10-15 см, биіктігі 40 см) бойымен тура жəне қырындап жүру, жіптің бойымен жүру, көздерін жауып 1 аяқта тұру, бір аяқпен алға ұмтыла секіру, құм салынған қапшықты ұстап тұру жəне отыру.

Сап түзеу, қайта құру. Өз бетімен бір-біреуден, шеңбермен, қатармен өздігінен сапқа тұрады. Қайта сап түзеу – бір саптан екіншіге ауысады. Екеуден, үшеуден, төртеуден, біреуден бернеше шеңберге (2-3) қайта тұрады.

2.2. Дене қуаты қасиеті Жаттығулар орындайды:

ептілікті дамытуға арналған: əртүрлі пішіндегі, құрамдағы, салмақтағы заттармен жаттығу, қимыл қарқыны мен ырғағын өзгерту, бірнеше қатысушылармен үйлескен бірдей қимылдар орындау

күш қасиеттерін дамытуға арналған: қолдарды орындыққа сүйеп, аяқтарды созып, қолдарды жазып-бүгу, яғни кеудені жоғары көтеріп, төмен сығу, қолмен 5 м жүру (екінші бала қолмен жүретін баланы аяқтарынан ұстайды), гантельдермен жаттығулар, арқан тарту, керме мен дөңелектерге тартылу, үрленген шарлармен жүгіру жəне басқалар

иілгіштікті дамытуға арналған: еңкею, тербелу, айналмалы қимылдар, акробатикалық жаттығулар («қарлығаш», «себет», «көпір» жəне т.с.с.)

шыдамдылықты дамытуға арналған: шеңбер бойымен бағытты өзгерте отырып, 5 минут жүгіру, заттарды тасымалдайтын түрлі эстафеталар, ойлы- қырлы жерлермен жүгіру, 20 сек. - 60 сек. секіртпемен секіру, велосипедпен жүру, түрлі тəсілдермен шаңғымен көтерілу, 15-25 минут бойы кез-келген қимыл-қозғалыс ойындары

көз мөлшерді дамытуға арналған: «Нысанаға тигізу», «Асықтар», кеглдер жəне басқалар.

1. бөлім. Ынтымақтастық жəне басқару

1. бөлім. Ынтымақтастық жəне басқару
   1. Командада жұмыс жасау

Командалық спорттық ойындар

Баскетбол. баскетболшының тұру қалпын қабылдайды, тұрған қалыптан жəне қозғалыс кезінде допты бір-біріне беру, жүріп жəне жүгіріп  допты оң жəне сол қолмен алып жүреді, допты себетке салады.

Футбол. Футбол добын оң жəне сол аяқпен домалату, жұптасып тұрып, допты аяқпен бір-біріне орыннан жəне қозғалыс кезінде беру тəсілдерін  игереді, доппен затты айналдыра жүреді, допты тоқтатады, көтеріп тебеді, қақпаға домалатады.

Хоккей. Берілген бағытта, затты айналдыра, заттардың аралығымен доптаяқпен шайбаны алып жүреді, жұптасып бір-біріне орыннан жəне қозғалыс кезінде шайбаны береді, шайбаны затты айналдыра жүреді, шайбаны тоқтатады, қақпаға доптаяқпен шайбаны оң жақтан, сол жақтан, тұрған орыннан жəне енгізгеннен кейін сырғанатады, эстафета.

3.2. Дене шынықтырудағы техника мен тактика

Əртүрлі спорттық сабақтарға арналған қажетті техника мен тактика элементтерін орындайды жəне оларды техника қауіпсіздігін сақтай отырып қолданады, түрлі ойындарда түрлі дене жаттығуларын орындайды. Жаңа қимылдық əрекеттерді орындайды жəне оларды жалпылама орындай алады, қимылдарды дербес орындауға қызығушылық танытады.

1. бөлім. Шығармашылық қабілеттер

1. Ойындағы шығармашылық қабілеттер

Берілген мазмұн бойынша педагогтың көмегімен таныс қимыл-қозғалыс ойындарын ұйымдастырады. Ойын-эстафеталар, қызықты ойындар, аттракциондар ұйымдастыру арқылы қимыл белсенділігі мен шығармашылық қабілеттерін танытады.

3-параграф. Қауіпсіз мінез-құлық негіздері

1. Мақсаты денсаулық сақтау технологияларын қолдана отырып, қауіпсіз мінез-құлық дағдыларын жəне салауатты өмір салты дағдыларын қалыптастыру болып табылады.
2. Міндеттері:

денсаулық сақтау дағдыларын қалыптастыру,

өзіне-өзі қызмет ету жəне өзара көмек көрсету дағдыларын дамыту, тұрмыстағы, көшедегі жəне табиғат аясындағы қауіпсіз мінез-құлық

дағдыларын дамыту,

салауатты өмір салтын ұстанудың маңызын түсінуді қалыптастыру.

1. «Қауіпсіз мінез-құлық негіздері» сабағының мазмұны оқу бөлімдері бойынша ұйымдастырылған, олар күтілетін нəтижелер түрінде берілген оқу мақсаттарын көздейтін бөлімшелерден тұрады. Əрбір бөлімше ішінде реттілікпен құрылған оқу мақсаттары педагогқа жұмысын жоспарлауға, балалардың жетістіктерін бағалауға жəне оларға оқудың келесі кезеңдері туралы ақпарат беруге мүмкіндік береді.

1. бөлім. Жеке бас гигиенасы

1. Адамның дене құрылысы. Өз ағзасы туралы, адам денесінің бөліктері мен олардың қызметі, денсаулықты сақтау жəне қорғау əдістері туралы ұғымға ие. Дұрыс сымбат туралы негізгі ережелерді біледі жəне қолданады, өз бетімен дұрыс сымбатты тексереді жəне сақтай біледі, түрлі ойындар мен жаттығулар арқылы денсаулықты нығайту туралы практикалық біліктерді орындайды.
2. Дене гигиенасы. Белсенді қимыл əрекетіне қызығушылық танытады, негізгі гигиеналық талаптарды орындайды: ауыз қуысы мен тəнге күтім дұрыс жасау. Жеке бас гигиенасын сақтайды, мəдени-гигиеналық əдеттерін жетілдіреді.
3. Күн тəртібі. Адам денсаулығы үшін күн тəртібінің маңызы оны саналы түрде орындау туралы түсінікке ие. Тиімді тамақтану, қимыл белсенділігі, шынығу, мəдени-гигеналық шаралар, өз мінез-құлқын психо- эмоциялық реттеу, аурудың алдын алуға қызығушылық танытады. Өз күн тəртібін жоспарлай алады.
4. Шынығу. Шынығудың бала денсаулығына маңызы мен ықпалы

туралы біледі. Қарама-қарсы ауа, күн жəне су шараларын дене жаттығуларымен сəйкестендіріп орындайды. Асфальтпен, құммен, ірі, ұсақ тастармен жалаң аяқ жүреді. Шынығудың əртүрлі түрлерін бірге жасайды: сүртіну, құйыну, бір қалыпты қарама-қарсы душ, тамағын дəрілік шөптердің тұнбасымен шаю.

1. бөлім. Дұрыс тамақтану

1. Дұрыс тамақтану ережесі. Мəдениетті тамақтану ережесін біледі. Түсі, иісі, пішіні бойынша сапалы өнімдерді ажырата алады.

Тамақтану мəдениеті. Тəттіні көп жеудің зияны туралы біледі. Жемістер, жидектер, тəттілер, жаңғақтар, шекілдеуік, ет жəне балықтың пайдасын біледі. Азық-түліктерді қолдануға дайындау ережелерін біледі: жуу, қайнату, тазалау. Пайдалы жəне зиянды азық-түліктер.

2.2 Дəрумендердің пайдалы қасиеттері. Денсаулықты сақтау, дұрыс зат алмасуға, ағзаның барлық қызметінің жұмысы мен өсуі үшін негізгі дəрумендерді қосымша қабылдаудың қажеттігін біледі. Ағзаға дəрумендердің жетерліктей түспеуі денсаулық жағдайын төмендететінін түсінеді (авитаминоз).

1. бөлім. Қауіпсіздік ережесі

1. Үйдегі қауіпсіздік.Тұрмыстағы қауіпсіз мінез-құлық дағдыларын біледі, электр құралдарын газды, суды қолдану, қажет болған жағдайда, шұғыл қызмет телефонына (101, 102, 103) хабарласу, үйдің есігі қағылған сəтте, есікті ашпастан бұрын кішкене тесігіне қарау, егер есіктің тесігі сыртынан жабық болса, бейтаныс адамдарға есікті ашпау, бейтаныс адамның көлігіне отырмау жəне т.б.
2. Көшедегі қауіпсіздік. Көшеде (бағдаршам белгілері, жаяулар өткелі), қоғамдық орындарда қауіпсіз мінез-құлық дағдыларына ие.
3. Табиғат аясындағы қауіпсіздік. Табиғатта қауіпсіз мінез-құлық дағдыларын орындайды.

Жабайы аңдар. Жəндіктер. Жəндіктердің келтіретін зиянын біледі (шыбын, маса, тарақандар), олардан қалай сақтану қажеттілігін біледі, көшеде жəне бөтен үйде жануарлармен қарым-қатынас жасағанда, қауіпсіздік ережелерін сақтайды.

Үй жануарлары. Жануарларды күтіп-бағу кезіндегі қауіпсіздік шараларын сақтайды.

Ауа-райы. Ауа-райы өзгерген жағдайда (қар, жаңбыр жауғанда, ыстықта, суықта), өзін-өзі қалай ұстау керектігін біледі.

Саңырауқұлақтар. Улы өсімдіктер туралы ұғымға ие. Ережелерді біледі: шикі саңырауқұлақты ешқашан жемеу, ересектерсіз саңырауқұлақтар мен жеміс жинамау.

Қураған ағаштар мен бұталардың қаупі. Дəрілік шөптер туралы түсінікке ие. Жемістер, көкөністер жəне олардың пайдасы туралы біледі.

1. параграф. «Коммуникация» білім беру саласы

1. Мақсаты айналасындағы адамдармен бірлесе əрекет ету жəне байланысқа түсу біліктерін қалыптастыру, қарым-қатынас жағдаяттарын ажырату, өз мінез-құлқын дұрыс жəне сəйкесінше ұстау болып табылады.

«Коммуникация» білім беру саласында келесі сабақ түрлері ұсынылады:

1. сөйлеуді дамыту;
2. көркем əдебиет;
3. сауат ашу негіздері;
4. орыс тілі (қазақ тілінде оқытылатын топтарда);
5. шет тілі (ағылшын тілі);
6. драма.

221.   «Коммуникация»   білім    беру   саласындағы   сабақтардың   оқу жүктемесі:

1. параграф. Сөйлеуді дамыту

1. Мақсаты нақты, мəнерлі тілдің дағдылары мен біліктерін, тілдік бірліктерді еркін жəне орынды қолдануды қалыптастыру болып табылады.
2. Міндеттері:

балалар іс-əрекетінің алуан түрлі нысандары мен түрлерінде балалардың ауызша сөйлеу тілі компоненттерін дамыту;

тілді естуді дамыту, сөздік қорды байыту;

тілдесу дағдыларын (диалогтік жəне монологтік) қалыптастыру; сөйлесу əдебінің нормаларына баулу;

тілге, оның байлығы мен көркемдігіне деген қызығушылық пен сүйіспеншілікті тəрбиелеу.

1. «Сөйлеуді дамыту» сабағының мазмұны оқу бөлімдері бойынша ұйымдастырылған, олар күтілетін нəтижелер түрінде берілген оқу мақсаттарын көздейтін бөлімшелерден тұрады. Əрбір бөлімше ішінде жүйелілікпен құрылған оқу мақсаттары педагогқа жұмысын жоспарлауға, балалардың жетістіктерін бағалауға жəне оларға оқудың келесі кезеңдері туралы ақпарат беруге мүмкіндік береді.

2. Оқу мақсаттарының жүйесі 1-бөлім. « Сөйлеуді дамыту» Тыңдалым жəне айтылым

1.1. Дыбыстарды дұрыс айтуды қалыптастыру. Орыс тіліндегі барлық дыбыстарды айтады,екпінді дұрыс қолдана отырып, сөздер мен сөз тіркестерін анық жəне нақты айтады, жаңылтпаштарды айта алады.

1. Сөздік қорды толықтыру. Сөздердің лексикалық мағынасы мен мəнін, мағынасы бойынша мағыналас/қарама-қарсы сөздерді, ауыспалы мағынадағы сөздерді, бейнелі сөздерді оларды сөйлеуде қолдануды түсінеді жəне түсіндіреді. Сөздерді тақырыптық топтарға біріктіреді («Аяқ киім»,

«Киім», «Жəндік», «Тамақ»), сөйлегенде жалпылаушы сөздерді, қолжетімді бейнелі сөйлеуді қолданады. Белсенді сөздікті сөздерді сөйлемге біріктіретін (өйткені), ойды тиянақтайтын (мысалы, міне), айтылғандарды жалпылайтын (үнемі, ешқашан) сөздермен толықтырады,

1. Оқиғаларды болжау. Сөздің басын естіп, сөздерді болжайды (ол үшін «Сөзді жалғастыр» ойынын қолдануға болады). Затты сипаттай отырып, оның міндетін, бұл не зат екенін біледі.
2. Тілдік нормаларды сақтай отырып, түрлі қарым-қатынас жағдаяттарына қатысу. Диалогтік сөйлеуді игерген. Өзіне айтылған сөзді тыңдайды жəне түсінеді, əңгімеге араласады, сұрақтарға жауап береді жəне сұрақ қояды, əңгіме барысында өзін мəдениетті ұстайды, сөйлегенде тілдік этикетті қолданады: таныс жəне бейтаныс аудиторияның алдында, мерекеде, ересектердің алдында, басқа топта сөйлей алады.
3. Тыңдаушының назарын аударту. Тыңдаушылардың назарын вербальді (тіл, белгілік жүйе) жəне вербальді емес (жест, мимика, пантомимика) қарым-қатынас құралдары арқылы аударады. Алуан түрлі лексикалық жəне грамматикалық құралдарды: сөздерді («бір күні», «бірде»), оқиғаларды (келе жатып-естідік-қаштық-күлдік-үйге кеттік) қолданады,

көрнекіліктерді, иллюстрацияларды, заттарды, сұрақтарды, жұмбақтарды жəне т.б. қолданады. Сөйлегенде мəнерліліктің интонациялық құралдарын (қарқын, ырғақ жəне т.б.) қолдана алады. Сөйлегенде көп қолданылатын жалпы мағыналы сын есімдерді, етістіктерді, үстеулерді, жалғауларды, жалпы мағыналас зат есімдерді қолданады.

1. Берілген тақырып бойынша əңгіме құру. Мазмұнды сурет, мазмұнды суреттер топтамалары, сызба карталар бойынша əңгіме (5-6 сөйлемнен кем емес) құрастырады. Оқылғанды өз өмірінің деректерімен салыстырады жəне жеке тəжірибеге негізделген 4-5 сөйлеммен əңгіме құрайды.

1. бөлім: «Жазылым»

1. Ақпаратты түрлі формада ұсыну. Алмастырушы заттардың көмегімен (заттар, сызба, түс, графика) жеке графикалық бейнелерді (дыбыс, сөз, мəтін, сөйлем, кейіпкер) құра біледі жəне олармен іс жүзінде əрекет жасайды.

6-параграф. Көркем əдебиет

1. Мақсаты    тілге,    көркем    сөзге    деген    қызығушылық   пен сүйіспеншілікті қалыптастыру болып табылады.
2. Міндеттері:

көркем  əдебиеттердің   ерекшеліктері  туралы  алғашқы  түсініктерін қалыптастыру;

əдебиетті тыңдау жəне айтып беру қажеттіліктерін қалыптастыру; түрлі жанрдағы əдеби шығармаларды тыңдай білу қабілетін дамыту; əдеби шығармаға эмоционалдық жанашырлығын қалыптастыру; əдептілік біліктері жəне адамгершілік сезімдерін қалыптастыру.

1. «Көркем əдебиет» сабағының мазмұны оқу бөлімдері бойынша ұйымдастырылған, олар күтілетін нəтижелер түрінде берілген оқу мақсаттарын көздейтін бөлімшелерден тұрады. Əрбір бөлімше ішінде жүйелілікпен құрылған оқу мақсаттары педагогқа жұмысын жоспарлауға, балалардың жетістіктерін бағалауға жəне оларға оқудың келесі кезеңдері туралы ақпарат беруге мүмкіндік береді.
2. Өнердің түрі ретінде əдебиетке деген тұрақты қызығушылығын қалыптастыру, сауатты оқырман тəрбиелеу. Қазақстандық жəне шетелдік авторлардың заманауи көркем шығармаларын енгізу арқылы балалардың оқу аясын кеңейту.

1. бөлім. Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну

1. Көркем шығарманың мазмұнын түсіну. Ертегі, əңгіме, балалар тақпағы мəтінінің мазмұны бойынша қарапайым сұрақтарға жауап береді. Өзінің эмоциялық күйін əдеби кейіпкерлерге жанашырлығы, аяушылығын сөзбен жеткізе біледі.
2. Жатқа айту. Шағын өлеңдер мен ұйқастыруларды кейбір шағын фольклор жанрларын жатқа айтады.
3. Тыңдалғанды мазмұндау. Шағын əдеби шығармаларды, шағын ертегі, мульфильмдердің мазмұнын сызба, иллюстрацияға сүйеніп жəне оларсыз байланыстырып жəне бірізділікпен қайталап айтады. Эмоционалды мазмұндайды, қатысушы тұлғалардың диалогтерін түрлі интонациямен береді, мазмұндауда мəнді екпіндерді, үзілістерді қолданады.
4. Сұрақтар мен жауаптарды құрастыру. Иллюстрациялар бойынша сұрақтар қояды жəне оларға жауап береді. Сипаттамалық жауаптарды (нысандар, əрекеттер, пейзаж), пайымдау жауаптарын, дəлелдеме жауаптарын қажет ететін сауалдарға жауап береді.
5. Оқиғаларды болжау. Шығарманың басы, иллюстрация, сурет,

кітаптың сырты бойынша оқиғаны болжайды. Көргеннен/естігеннен бұрын немесе кейін болған оқиғаларды сипаттайды.

1. бөлім: Талдау жəне түсіндіру

1. Мəтіндердің жанрын анықтау. Түрлі əдеби жанрлар туралы түсініктерге ие (ертегі, əңгіме, тақпақ), олардың арасындағы айырмашылықтарды (əңгімеде оқиғалар шынайы түрде баяндалады, ертегінің мазмұны ойдан жəне оқиғалардан құралады, тақпақтарда ұйқас қолданылады) табады. Мəнерлілік құралдарын (бейнелік сөздер мен өрнектер, теңеулер, салыстырулар) анықтай алады.
2. Кейіпкерлерге мінездеме. Кейіпкерлердің қылықтарына баға береді жəне оларды өз қылықтарымен сəйкестендіреді. Əдеби кейіпкердің нақты қылығына өзінің қатынасы туралы əңгімелейді, оны адамгершілік ережелері мен ұғымдары тұрғысынан бағалайды, шығарма кейіпкерлерінің жасырын мінез-құлықтарының себебін түсінеді, басқалардың пікірін тыңдайды. Сөйлегенде кейіпкерлерді сипаттайтын теңеулерді қолданады. Шығарма туралы пікірін, кейіпкерлердің қылықтарына өзінің қатынасын айтады (ұнайды/ ұнамайды, жағымды/жағымсыз, себебі).
3. Ұсынудың түрлі нысандарын қолдану. Шығарма мазмұнын, жекелеген эпизодтарды түсіндіреді, өзінің ұсынысын сурет, сызба түрінде береді жəне өзінің жұмысын түсіндіреді.
4. Түрлі дереккөздерінен қажетті ақпаратты алу. Иллюстрацияларды ертегінің эпизодымен салыстырады. Пиктограммалар, шартты белгілер, суреттер, иллюстрациялардан алынған ақпараттың мағынасын аша біледі.

7-параграф. Сауат ашу негіздері

1. Мақсаты тілдің фонетикалық жəне графикалық жүйесін игеру барысында балаларды оқылым мен жазылым дағдыларын меңгеруге даярлау болып табылады.
2. Міндеттері:

фонематикалық есту мен қабылдауды дамыту;

сөздің дыбыстық құрылымымен таныстыру, алдағы сауат ашу негіздеріне үйрету үшін жəне дыбыстық талдау əрекеттерін қалыптастыру;

қолдың ұсақ моторикасын дамыту;

дыбыстық талдау мен жинақтау əрекетін қалыптастыру;

тіл, сөйлем, сөз, буын, екпін, дыбыс жəне əріп туралы түсінікті қалыптастыру;

балаларды талдау, салыстыру, жалпылау, ақпаратты жүйелеудің қарапайым тəсілдерімен таныстыру.

231. «Сауат ашу негіздері» сабағының мазмұны оқу бөлімдері бойынша ұйымдастырылған, олар күтілетін нəтижелер түрінде берілген оқу мақсаттарын көздейтін бөлімшелерден тұрады. Əрбір бөлімше ішінде жүйелілікпен құрылған оқу мақсаттары педагогқа жұмысын жоспарлауға, балалардың жетістіктерін бағалауға жəне оларға оқудың келесі кезеңдері туралы ақпарат беруге мүмкіндік береді.

2. Оқу мақсаттарының жүйесі

1. бөлім. Тыңдалым жəне айтылым

1. Сөздердің дыбысталу формаларын ажырату. Сөздерден дыбысты бөледі, буын, сөз туралы бастапқы түсініктері бар. Сөздегі дыбыстарды жəне олардың белгілерін (дауысты: жуан, жіңішке; дауыссыз: қатаң, ұяң, үнді) ажыратады, қатаң жəне ұяң дауыссыз дыбыстарды салыстырады, оларды дұрыс айтады. Дыбыстарды жəне олардың əріппен белгіленуімен салыстырады, дыбыстарды дұрыс жəне дəл айтады, белгілі бір дыбысты сөздерді атайды, сөздерді буынға бөледі, олардың санын жəне сөздегі буынның ретін анықтайды. Сөздегі екпінді ажырата алады.
2. Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну. Сөз бен сөйлемді ажыратады, сөздің мəні мен сөйлемнің мағынасын түсінеді. Шағын мəтіндердің мазмұны бойынша қойылған қарапайым сұрақтарға жауап береді. Сөйлемді интонациясы бойынша ажыратады.
3. Тілдік нормаларды сақтай отырып, түрлі қарым-қатынас жағдаяттарына қатысу. Сөйлеу дағдыларының нормалары, тілдік этикет (этикет сөздігі) туралы, қоғамдық орындарда: көшеде, көлікте, дүкенде өзін- өзі ұстау дағдылары туралы ұғымға ие, бір-бірімен, ересектермен, құрдастарымен, телефонмен сыпайы сөйлеседі. Бір-бірімен достары, отбасы, сүйікті ойыншықтары, жануарлар, демалысы жəне т.б. туралы əңгімелеседі.

1.4. Тыңдаушының назарын аудару Сөйлегенде мəнерліліктің интонациялық құралдарын (қарқын, ырғақ жəне т.б.) пайдалана алады, қойылымға қатысушы тұлғалардың диалогтарын əртүрлі интонациямен, эмоциямен бере біледі, мазмұнды екпінді, үзіліс жасауды қолданады. Асықпай, күш салмай-ақ, дауыстап сөйлейді. Иллюстрация көрсетуде ым- ишараны пайдаланады.

1. бөлім. Оқылым

1. Оқу түрлерін қолдану. Сөйлем туралы бастапқы түсінікке ие. Жалаң жəне жайылма сөйлемдерді ауызша құрастырады, оларды анық жəне нақты айтады, сөйлеген сөздің ішінен жеке сөйлемдерді тыңдай біледі, сөйлемді сөздерге жіктейді, сөйлемнен сөздерді ретімен бөледі. Сөздер мен сөйлемдердің сызбасын оқиды, сөйлемдегі сөз санын сөздегі буын санын анықтайды. Əріптердің бейнесін шынайы заттарға, пішіндерге жəне т.б. ұқсатады. Əріптің қандай элементтерден тұратынын анықтайды. Қолда бар заттармен əріптің бейнесін жасайды немесе мүсіндейді, əріптердің бейнесін

түрлі сюжетті материалдардан табады.

1. Түрлі дереккөздерден қажетті ақпарат алу. Суретті кітаптардан (энциклопедиялар, анықтамалар, балалар журналдары, теледидардағы мультфильмдер, ертегі, балалар хабарлары жəне т.б.) қажетті ақпараттарды табады, пиктограммалар, шартты белгілер бойынша түсінеді.

1. бөлім. Жазылым

3.1.Сөйлем құрастыру. Тілдің бірлігі ретінде сөз туралы түсінікке ие, сөйлемді сөздерге (2-4 сөз) жіктейді, қарапайым графиктік сызба құра алады. Графиктік сызба бойынша сөйлем құра алады, суретке сəйкес жəне т.б. сай сөйлемді өзгертеді.

Сөйлемнің басын тік сызықтардың жəне тіктөртбұрыштың, сөзді – тіктөртбұрыштың жəне таңбалардың (нүкте, леп жəне сұрау белгілері) көмегімен бейнелейді.

1. Пунктуациялық нормаларды сақтау

Берілген сызба бойынша түрлі тыныс белгілерін қолдана отырып (нүкте, леп жəне сұрау белгілері), сөйлем құру дағдыларына ие. Хабарлы, сұраулы жəне лепті сөйлемдердің интонациясын береді.

1. Графикалық жəне каллиграфикалық нормаларды сақтау Сызықтарды салу əдісімен қысқа жəне ұзын таяқшалар, ирек

сызықтарды салады, кеңістіктік қатынасты, жазықтықта бағдарлауды (жұмыс жолын, жол аралық кеңістікті, жұмыс жолының жоғарғы жəне төменгі сызықтарын, тік еңіс сызықтарды) белгілейді.

8-параграф. Русский язык

1. Цель:   формирование  навыков  речевой  деятельности,   освоение лексики, обеспечивающей общение в рамках тем бытового характера.
2. Задачи:

развивать у детей устойчивый интерес к изучению русского языка, как к средству общения и обмена информацией;

формировать и развивать словарный запас воспитанников по лексическим темам;

формировать   умение    использования    правильных    грамматических структур и форм в устной речи;

развивать навыки слушания, говорения, чтения и письма;

создавать условия, побуждающие ребенка к самостоятельному решению коммуникативных задач на русском языке.

1. Содержание занятия «Русский язык (как второй язык)» организовано по разделам обучения. Разделы далее разбиты на подразделы, которые содержат в себе цели обучения в виде ожидаемых результатов: навыка или умения, знания или понимания. Цели обучения организованы последовательно внутри каждого подраздела, что позволяет педагогам планировать свою работу и оценивать достижения детей, а также информировать их о следующих этапах обучения.

2. Система целей обучения Раздел 1. «Слушание»

1. Формирование звукопроизношения. Произносит и различает гласные и согласные звуки. Различает знакомые звуки в словах и правильно применяет

их в повседневной жизни.

1. Использование приемов слушания. Внимательно до конца слушает данный текст. Понимает при помощи наглядного материала короткие, простые предложения. Реагирует на содержание текста мимикой, жестами, действиями. Умеет отвечать на вопросы по прослушанному тексту и самостоятельно задавать их.
2. Понимание значений лексических единиц. Использует в речи часто повторяющиеся слова. Объясняет значение лексических единиц (фразовые глаголы, пословицы, устойчивые выражения), опираясь на наглядный материал. Используя названные выражения, составляет предложения из двух-трех слов.
3. Понимание содержания сообщения. Отвечает на вопросы прослушанного материала жестами (например, кивком головы). Понимает содержание вопроса, отвечает на них словами и короткими фразами.
4. Понимание аудиовизуального материала. Слушает и понимает материал данный на русском языке. Демонстрирует понимание слов детей и педагога жестами, действием, репликами и простым словосочетанием.

Раздел 2. «Говорение»

1. Овладение лексическим запасом. Имеет словарный запас знаний о ближайшем окружении. Умеет пользоваться обобщающими словами, называет предметы, относящиеся к различным логическим группам (классификация), подбирает признаки к определённому предмету, действия к предмету.
2. Построение высказывания на заданную тему. Умеет отвечать на вопросы педагога и сам задает вопросы по данному материалу. Самостоятельно составляет высказывания на русском языке из 2-3 предложений.

2.3. Участие в различных ситуациях общения и соблюдение речевых норм. Умеет вступать в диалог с педагогом и сверстниками. При составлении диалога внимательно слушает собеседника и отвечает короткими фразами используя мимику, жесты. Составляет простую диалогическую речь (Что это? Какое время года?), отвечая на вопросы собеседника.

Раздел 3. «Чтение»

3.1. Извлечение информации из различных источников. Находит информацию в книгах с картинками (энциклопедии, справочники, детские

журналы и т.д.), при помощи условных знаков составляет рассказ. Находит информацию в картинках, иллюстрациях и соотносит их.

Раздел 4. «Письмо»

1. Изложение содержания прослушанного. Передает содержание при помощи рисунков, схем. Умеет определить количество звуков в слове, слов в предложении.
2. Соблюдение графических и каллиграфических норм. Ориентируется на странице прописи, различает рабочую строку и межстрочное пространство. Умеет штриховать, рисовать элементарные узоры, писать элементы букв.

Раздел 5. «Использование языка»

5.1.Соблюдение грамматических норм. Имеет словарный запас и  называет группы предметов ближайшего окружения, использует слова обозначающие один и много предметов, называет некоторые свойства и цвета предметов, составляет словосочетания, использует в речи имена существительные единственного и множественного числа.

9-параграф. Шет тілі (ағылшын)

1. The aim of English for preschool children is the formation of the basic skills of listening and speaking in English through games and creativity.
2. To achieve this aim the following objectives should be met:

prepare sound foundation for successful transition to further study of English in primary school;

create the conditions for communicative and psychological adaptation of young learners to learning English;

develop memory, attention, thinking, and imagination of preschool learners; expand children’s vocabulary and view through learning new English words.

Тілдесу жағдайларын «көре білу», қатысушы тұлғаларды жəне олардың

бір-бірімен қарым-қатынасын айқындау қабілеттерін қалыптастыру.

Шетел тіліндегі тілді түсінуін жəне үлгілік əдеп жағдайларында: топтық (сыныптық) жағдайда, ойын кезінде тілдесе білу білігін дамыту.

Қоршаған əлемдегі түстердің атауын, санды, көлемді, пішінді, сондай- ақ дыбыстың, əннің, оқиғаның, қойылымның көмегімен жəне затты сипаттай білудің тілдік біліктерін, оқытылған білім беру жағдайларында тілдің лексикалық дағдыларын қалыптастыру.

Тиімді тыңдалымға үйрету. Тыңдауға арналған жаттығуларды қолдану. Фонетикалық мысалдар жəне интонация ретіндегі жазбаларды немесе сөйлеген сөздерді пайдалану.

Əндердің, тақпақтардың, санамақтардың мəтінін шығаруға, айналасындағы заттарды атауға, біртіндеп өзі, отбасы жəне қоршаған ортасы туралы қарапайым жəне қысқаша ойлар айтуға, сөзді, ымды пайдалануға үйрету. Төзімділікке, құрметке жəне сыпайылыққа, сондай-ақ ынтымақтасу қабілеттілігіне тəрбиелеу.

Лексикалық-тақырыптық салалар: түс, көлем, 1-5 арасындағы сандар, отбасы мүшелері, ойыншықтар; жануарлар, дене мүшелері, киімдер, азық- түлік, ақыл-ой жəне дене қабілеттері, эмоциялық жағдайы мен сезімдері, күнделікті əрекеттері, салтанаттар мен мерекелер, ғажайып жəне ертегілер əлемі.

Коммуникация жағдаяттары мен қызметтер:

сəлемдесу мен қоштасу (Hello, Hi, Goodbye, See you);

өтініш пен алғыс (Give me ..., please, Come in, please, Thank you); кешірім сұрау мен кешіру (I’m sorry, Excuse me, It’s O.K.);

тілек пен құттықтау (Happy Birthday);

өзін жəне басқаларды таныстыру (I’m ......., My name is ...., This is ..., It’s my mum);

жасы туралы ақпарат (I’m…);

қысқаша бұйрық беру жəне орындау (jump, clap your hands, open); аңдар мен заттардың атауы (It’s a tiger, This is a ball);

тұрғылықты жері туралы ақпарат; адамдар, аңдар жəне заттар туралы сипаттау (He’s tall, It’s big, It’s blue, It’s got a tail);

санау жəне 1-ден 10-ға дейінгі сандарды пайдалану;

тұлғасы мен мүлкіне қатысты қарапайым сұрақтарға жауап беру (Who are you? What’s your name? What’s this? Who’s this? Is it ...? Have you got ...?);

сезімдері мен артықшылықтарын білдіру (I like..., I love...); эмоциялық күйін білдіру (I’m happy, I’m sad);

сұрақтарға жауап беру;

дағдылары мен қабілеттері туралы ақпарат (I can jump/I can’t fly); күнделікті əрекеттерін сипаттау (I get up).

Грамматикалық құрылымдар: Етістіктер:

be;

have got; can.

Бұйрық рай:

Уақыт Present Simple – күнделікті əрекеттер. Зат есім:

атау;

жекеше түрде; жүйелі көпше түрде. Сын есім:

түстер, жасы, көлемі;

тəуелдік сын есім: my, your (his, her). Сан есім:

1-10;

Есімдік:

жіктеу есімдігі: I, you, she, he, it, we, they; сілтеу есімдігі: this, that;

сұрау: what, who, where, when, how. Көмекші сөздер:

in;

on. Артикльдер:

а;

an; the;

нольдік артикль.

1. English

(for groups /classes with the Kazakh/Russian language of instruction)

Purpose: communicative and personal development and upbringing of preschoolers through foreign language means and development of a foreign language capacity in order to speak English.

Objectives:

formation of a capability of recognition, distinction of separate phrases, then words and their proper use in conversation and independent phrase building in English;

formation of the “unity of activity, mind and personality” principle (teaching a whole child), which determines that the child’s personality and mind develops through acting;

extending the range of using English in collective and individual (play, cognitive, productive, dramatized) activities of children;

creation of developing language environment understood as a combination of educational situations that arrange the area of use of English, and authentic means, such as games, poems, songs, stories, disks, video- and audiotapes.

Content of Organized Educational Activities: English

Formation of a capability of “seeing” the conversational situation, of distinguishing characters and their relation to each other.

Development of foreign speech understanding and ability to communicate in typical etiquette situations: group (class) practice in play.

Formation of speaking skills: describing things and environments using colours, number, size, shape and through sounds, songs, stories, dramatizations; speaking skills and vocabulary in educational situations previously learnt.

Teaching efficient listening. Use of listening exercises. Use of a record or statement as a phonetic example and intonation.

Teaching how to reproduce lyrics, poems and counting-out rhymes, names of things around and building simple and short statements about the child, child’s family and environment gradually; teaching how to use speech and gestures.

Teaching tolerance, respect and courtesy to other people and cooperating

skills.

Vocabulary: colours, numbers 1 to 10, family members, toys, animals, school

supplies, class equipment, parts of the body, clothes, food, rooms, household appliances, mental and physical abilities, feelings and emotions, daily routine, weather, transport means, jobs, holidays and celebrations, magic world and fairy tales.

Situations and communicative functions: greetings and farewells (Hello, Hi, Goodbye, See you), requests and thanks (Give me ..., please, Come in, please, Thank you), apologies and forgiveness (I’m sorry, Excuse me, It’s O.K.), wishes and congratulations (Merry Christmas, Happy Birthday), introducing yourself and others (I’m ......., My name is ...., This is ..., It’s my mum), age (I’m…), giving and following short orders (jump, clap your hands, open), names of animals and things (It’s a tiger, This is a ball), place of living, describing people, animals and things (He’s tall, It’s big, It’s blue, It’s got a tail), count and use of numbers from 1 to 10, answering simple questions about person and property (Who are you? What’s your name? What’s this? Who’s this? Is it ...? Have you got ...?), feelings and preferences (I like..., I love...), expressing emotions (I’m happy, I’m sad), answering questions about weather and seasons (It’s raining, It’s spring); skills and abilities (I can jump/I can’t fly), describing daily routine (I get up).

Grammar Structures:

Verbs:

вe;

have got; can.

Imperative mood:

Present Simple Tense – daily routine. Nouns:

names; singulars; regular plurals.

Adjectives:

colours, age, size;

possessive adjectives: my, your (his, her). Numerals:

1-10.

Pronouns:

personal: i, you, she, he, it, we, they; demonstrative: this, that;

interrogative: what, who, where, when, how. Prepositions: in, on.

Articles: a, an, the, zero article.

10-параграф. Драма

1. Мақсаты балалардың өз ойын білдіруі жəне шығармашыл белсенділігі мен бастамашылдығын дамыту жəне қолдау үшін қолайлы атмосфераны құру болып табылады.
2. Міндеттері:

көркем бейнені жасауда ойындық, əн жəне би туындыларын қолдана отырып, шығармашылық дербестікті дамыту;

негізгі психикалық процестер мен сапаларды дамыту (қабылдау, есте сақтау, зейін, бақылағыштық, қиял, коммуникативтік, ырғақ сезімі, көпшілік алдында өз ойын айта білу, батылдық);

балаларды белсенді түрде сюжетті-рөлдік ойындарға тарту арқылы əлеуметтік мінез-құлық дағдыларының тəжірибесін қалыптастыру;

бірлескен театр қойылымдарына ата-аналарды қатысуға тарту.

1. «Драма» сабағының мазмұны оқу бөлімдері бойынша ұйымдастырылған, олар күтілетін нəтижелер түрінде берілген оқу мақсаттарын көздейтін бөлімшелерден тұрады. Əрбір бөлімше ішінде реттілікпен құрылған оқу мақсаттары педагогқа жұмысын жоспарлауға, балалардың жетістіктерін бағалауға жəне оларға оқудың келесі кезеңдері туралы ақпарат беруге мүмкіндік береді.

2. Оқу мақсаттарының жүйесі

1. бөлім. Артикуляциялық дағдылар

1. Тыныс алу жəне артикуляция. Əртүрлі мəтіндерді қайталау кезінде, дұрыс тыныс алуды игереді: еркін, бірқалыпты, ұзақ тыныс алу. Əртүрлі үрлеуге арналған жаттығуларды қолданады («жел диірмені», «кімнің қайығы алысқа жүзеді» жəне т.б.), тілдік аппаратты дамытуға бағытталған сергітулер мен жаттығуларды орындайды: жануарлардың, құстардың дыбыстарын келтіру (мысалы, бір деммен 2-3 ф-ф-ф дыбысын, содан кейін 4-5-8 дыбысты кірпі сияқты айту), дем шығару кезінде дауысты А-У-О-И дыбыстарын əндетеді, бір деммен жаңылтпаштарды, мақал-мəтелдерді айтады.

1.2 Дикция жəне интонация.

Қарқынды, дауыс күшін сақтай отырып, сөз тіркестерін, сөйлемдерді (дикция) анық айтады. Шығармашылық дербестік танытады, кейіпкердің эмоционалдық күйін береді. Əртүрлі эмоционалды жағдайды білдіретін интонацияны сақтайды (қайғылы, көңілді, ашулану, таң қалу, жұмбақ болу, мəз-мəйрам, аяу, қорқу, сынау жəне т.б.) Дыбыстарды дұрыс айта отырып, жаңылтпаштарды жылдам қарқында айта алады. Əртүрлі қарқындағы эмоцияларды көрсету үшін түрлі дауыс күшін қолданады: қатты, ақырын, баяу, сыбыр.

1. бөлім. Қимыл үйлесімділігінің дағдылары

1. Ырғақ сезімі жəне қимыл үйлесімділігі. Мəнерлі жəне ырғақты қимыл-қозғалыс, өз қимылдарын музыкаға сəйкес басқара білу дағдыларына ие. Мəнерлілік құралдарының сипатын бейнелей отырып, қимылдарды музыкамен сəйкестендіреді. Дене қимылы арқылы өзінің эмоционалдық күйін береді.

Қимылды ырғақпен үйлестіреді, өз əрекетін серіктесінің əрекетімен

сəйкестендіре отырып, тірі тіршілік иелерінің жəне заттардың бейнелерін дененің иілгіштігі, мимика, жест арқылы құрады, сахнаны бағдарлайды, түрлі қарқында қозғалады.

1. бөлім. Коммуникативтік-тілдік жəне ойын дағдылары

1. Бірлесе əрекет ету тəсілдері

Педагог-режиссерге бағынады, сондай-ақ сахналауда өзінің рөлін достық қарым-қатынас пен өзара көмек көрсете отырып, дербес жəне мəнерлі орындайды. Өзінің мінез-құлқын реттейді: сөздерін ойлап айтады, қимылдарын тежейді.

Ұлдар (мықты, батыл т.б.с.с.) мен қыздарға (биязы, сезімтал т.б.с.с.)  тəн мінез-құлық ерекшеліктерін атайды. Əртүрлі қуыршақтардың түрлерін қолданып, кейіпкерлердің бейнесін, мəнерлі интонацияны өздігінен жасауға қызығушылық танытады. Бір немесе басқа сөз тіркесі мен жаңылпашты түрлі интонациямен айта алады.

Ұжыммен шағын театр қойылымдарына қатысады. Бейтаныс аудиторияның алдында (мерекеде, ересектердің қатысуымен, басқа топтарда) сөйлейді, қойылымның ойымен келіседі, рөлдерді бөледі соған сəйкес əрекет етеді, белгілі жағдайларда мəнерлілік құралдарын қолданып (интонация, ым, ишара, кейіп жəне т.б.), бейнелейтін кейіпкердің мінезін, қимылдарын береді.

11-параграф. «Таным» білім беру саласы

1. Мақсаты: танымдық-зерттеу əрекеттері үшін жағдай жасау болып табылады.
2. «Таным» білім беру саласында келесі сабақ түрлері ұсынылады:

1. қарапайым математикалық ұғымдарды қалыптастыру;
2. құрастыру;
3. жаратылыстану.

243. «Таным» білім беру саласындағы сабақтардың оқу жүктемесі:

12-параграф. Қарапайым математикалық ұғымдарды қалыптастыру

1. Мақсаты қарапайым логикалық-математикалық түсініктерді қалыптастыру жəне интеллектуалды-шығармашылық қабілеттерді дамыту болып табылады.
2. Міндеттері:

ақиқатты танудың математикалық тəсілдерін таныстыру: санау, өлшеу, қарапайым есептеу;

тапсырманы   стандартты   емес   жолмен   шешуге   деген   ұмтылысын, тапқырлығын, зеректігін, ұғымталдығын дамыту;

ойлау əрекетінің тəсілдерімен таныстыру.

1. «Қарапайым математикалық ұғымдарды қалыптастыру» сабағының мазмұны оқу бөлімдері бойынша ұйымдастырылған, олар күтілетін нəтижелер түрінде берілген оқу мақсаттарын көздейтін бөлімшелерден тұрады. Əрбір бөлімше ішінде реттілікпен құрылған оқу мақсаттары педагогқа жұмысын жоспарлауға, балалардың жетістіктерін бағалауға жəне оларға оқудың келесі кезеңдері туралы ақпарат беруге мүмкіндік береді.

2. Оқу мақсаттарының жүйесі 1-бөлім. Кеңістікте бағдарлау

1.1.Заттардың кеңістікте орналасуы. Заттардың қағаз парақта, үстелде, едендегі орнын белгілейтін сөздерді мағынасы бойынша дұрыс қолданады. Қозғалыс бағыттарын, заттардың арасындағы кеңістік бағыттарын еркін бағдарлайды,   жазықтықты   бағдарлайды.   Қарама-қайшы   жұп ұғымдарды:

«солға - оңға», «алға - артқа» анықтай алады. Көрсетілген бағытта қозғалады. Заттарды өсу жəне кему ретімен: көлемі, ені, биіктігі, жуандығы, ұзындығы бойынша орналастырады. Заттардың көлемін, тапсырмалардың дұрыс орындалуын көзбен анықтайды беттестіру, тұстастыру тəсілдеріне ие

жəне оларға сипаттама береді, салыстырады, жалпылайды жəне талдайды.

1. бөлім. Сан жəне санау

1. Заттарды санау. 10 көлеміндегі сандарды тура жəне кері санайды. Сөйлегенде математикалық терминдерді қолданады. Натурал қатардағы сандар арасындағы қатынасты: «дейін», «кейін» ұғымын түсінеді. Теңдік туралы түсінігі бар, топтардағы əртүрлі заттардың санының тең екендігін анықтайды, топтарды салыстыру жəне санау негізінде сандық мағынаны дұрыс жалпылайды, сандарды қосады жəне азайтады (біреуден, екеуден санау тəсілдері). Көрнекілік негізінде заттар тобын, сандарды салыстырады (егер бір заттар аз, басқалары көп болса) жəне т.б.

Сан заттардың көлеміне, олардың арасындағы ара қашықтыққа, кеңістікте орналасуына жəне санау бағытына (солдан оңға немесе оңнан солға) тəуелді еместігін біледі.

1. Жиын жəне логика элементтері. Жиын əртүрлі белгілерден құрылуы мүмкін екендігін біледі: пішіні, көлемі, құрылымы, кеңістікте орналасуы, түсі бойынша анықтайды, тəн бөліктерін көрсетеді.
2. Тізбектер. Уақыт ұғымдарын: бүгін, кеше, ертең, бүрсігүні; тəулік бөліктері; жыл айлары, апта күндерінің ретін, уақыт эталондары туралы біледі. Мезгілдік қатынас орната біледі, өтіп жатқан оқиғалардың бірізділігін, олардың арасындағы себеп-салдарлық байланыстарды сезінеді. 1-ден 20-ға дейінгі сандар тізбегінде қалып қойған санды атайды.
3. Шамалар. Шартты өлшемдер арқылы заттың ұзындығын, енін, биіктігін өлшейді жəне салыстыра біледі, шартты өлшемдер арқылы затты ұзындығы мен салмағы бойынша салыстырады. Дүкендерде қолданылатын таразы туралы түсінікке ие. Шамаларды жеке салыстырмайды, заттардың басқа қасиеттерін қарастыру жүйесінде (олардың қолданылуы, бөліктері) салыстырады.

1. бөлім. Геометриялық фигуралар

1. Фигуралар мен денелер. Геометриялық фигуралар мен денелерді ажыратып, дұрыс атай біледі жəне қайта құрастырады.
2. Фигуралардың өзара орналасуы. Геометриялық фигуралар мен денелерді ажыратып, атайды жəне модельдейді. Бірнеше үшбұрыштардан бір көпбұрыш, бірнеше кіші шаршылардан – бір үлкен тіктөртбұрыш, дөңгелектің бөліктерінен дөңгелекті, төрт кесіндіден төртбұрыш, екі қысқа кесіндіден бір ұзын жəне т.б. құрастырады, фигураларды ауызша суреттеу жəне көрсету бойынша құрастырады.

1. бөлім. Математикалық модельдеу

1.1Математикалық тіл жəне математикалық модель. «+»,«-», «>», «<» таңбаларын санды біріктіретін жəне азайтатын белгілер ретінде қолданады. Тасырмалардағы логикалық жаттығуларды, жұмбақтарды орындайды.

13-параграф. Құрастыру

1. Мақсаты: құрастыру дағдыларын қалыптастыру, шығармашылық қиял мен логикалық ойлауды дамыту.
2. Міндеттері:

балалардың құрастырудың түрлі өнімдеріне деген қызығушылықтарын қалыптастыру,

қарапайым конструктивтік шешімдер таба алу, командада жұмыс жасау біліктерін дамыту,

балаларды еңбек мəдениетіне тəрбиелеу.

1. «Құрастыру» сабағының мазмұны оқу бөлімдері бойынша ұйымдастырылған, олар күтілетін нəтижелер түрінде берілген оқу мақсаттарын көздейтін бөлімшелерден тұрады. Əрбір бөлімше ішінде реттілікпен құрылған оқу мақсаттары педагогқа жұмысын жоспарлауға, балалардың жетістіктерін бағалауға жəне оларға оқудың келесі кезеңдері туралы ақпарат беруге мүмкіндік береді.

Оқу мақсаттарының жүйесі

1. Бөлім. Материалдар жəне қауіпсіздік Конструктор əр балаға беріледі.

1. Материалдарды зерделеу. Құрылыс материалдарын қолданып, құрастыру əрекетіне қатысады. Табиғи жəне жасанды материалдардың қасиетін атайды: қағаз (тығыз, жазу, жылтыр, жартылай ватман, жұқа картон) табиғи (бүршік, жаңғақ, бұтақ, тұқым, шөп) жəне қалдық материалдар (жұмыртқаның қорабы, сырты, тығындар, сүттің, айранның сыртындағы қабы, пластик бөтелкелер жəне т.б.). Қосымша материалдар: қағаз, картон, ермексаз, сым, сіріңке, казеиннен жасалған желім, синтетикалық; құралдар – пышақ, қайшы, біз қолданады.

1. 2. Қауіпсіздік жəне еңбек мəдениеті

Құрастыруға арналған материалдармен жəне құралдармен жұмыс барысында техника қауіпсіздігі ережелерін орындайды. Құрылыс материалдарын (кубиктерді, «Лего» жəне т.б.) бөлшектердің əртүріне арналған бөлімшелері бар арнайы шкафтарға жинастырады.

Еңбекке арналған тікенді жəне кескіш заттарды қолданудың қауіпсіздік ережесін орындайды. Жұмыс орнында тəртіп сақтайды.

Суреттерден бөлшектерді табады, бұрандалар мен сомындардың көмегімен бекіте алады; қозғалатын жəне қозғалмайтын біріктіруі бар құрылыс бөлшектерімен, құралдармен жұмыс істейді.

1. Бөлім. Жасау жəне дайындау

1. Құрастыру техникалары мен тəсілдері. Моделдейді, құрастырады, құрастыруға тəн негізгі бөліктерін бөлшектерден ажыратады, берілген тақырып, жағдай, сурет, фотосуреттер бойынша сөзбен сипаттай отырып, оларды құрастырады.

Құрастыру біліктерін игерген: шағын жалпақ бөліктерді бір үлкеніне қосуды; құрылыстарды мықты етіп тұрғызу, араларын сирек қойылған кірпіштермен, бөренелермен байланыстыру. Бір құрылымның түрлі көлемдегі нұсқаларын жəне ұжымдық құрылыстарды (қала көшелері, зообақ, теңіз порты) жасай алады.

1. Жұмыс кезеңдерін жоспарлау. Өз жұмысын жоспарлай алады: оны орындамас бұрын құрылыс қандай болатын елестетуі қажет, қажетті материалды таңдау жəне ойластыру.

1. Бөлім. Шығармашылық жəне презентация

3. 1. Шығармашылық. Қарапайым сызба, үлгі бойынша жұмыс жасай алады, контуры бойынша кесіп алуға жəне тілуге арналған қайшыны қолданады. Мазмұн бойынша ұжымдық құрастыру дағдыларын игерген. Шығармашылық ойлауы мен қиялын жеткізеді. Қағаздан құрастыру əдістерін қолдана отырып, жазық материалдарды көлемді пішінге (жартылай конусты конусқа шиыршықтау, тік төртбұрышты цилиндрге, шаршыны текшеге айналдыру, өру) айналдырады.

Сіріңке қораптарынан түрліше үйлестіріп, бұйымдар құрастыра алады, табиғи материалдардан бұйымдар жасайды.

Табиғи жəне қалдық материалдармен жұмыс дағдыларын игерген, бұйымды суретке, сызбаға сүйеніп, өзіндік елетестуіне қарай жасайды.

3.2 Презентация жəне жұмысты бағалау. Өзінің жəне құрдастарының тəжірибесін шығармашылықпен қолданады,өзінің əрекетін талдай біледі.

Бір-бірінің жетістіктері мен сəтсіздіктерін байқайды, жолдасына көмектеседі, жолдасының жұмысы қаншалықты сəтсіз болса да, оған оң баға береді.

14-параграф. Жаратылыстану

1. Мақсаты табиғаттың заттары мен құбылыстары туралы бастапқы түсініктерін, физикалық құбылыстар туралы қарапайым ұғымдарын қалыптастыру болып табылады.
2. Міндеттері:

табиғат нысандарын бақылау жəне қарапайым қорытынды шығару дағдыларын дамыту,

олардың кейбір ерекшеліктерін көру жəне ажырату: сыртқы кейпі, мінез- құлық əрекеті (жануарлар), өсіп-өну жағдайлары (өсімдіктер),

табиғаттағы жеке өзара байланысты көру,

тұрмыстағы, табиғаттағы экологиялық сауатты мінез-құлықты жəне жағымсыз қылықтардың неге əкелетінін алдын ала білуді, балалардың сөйлеу тілін, зейінін, ойлауы мен бақылау жүргізіп, қарапайым қорытынды шығару білігін қалыптастыру.

1. «Жаратылыстану» сабағының мазмұны оқу бөлімдері бойынша ұйымдастырылған, олар күтілетін нəтижелер түрінде берілген оқу мақсаттарын көздейтін бөлімшелерден тұрады. Əрбір бөлімше ішінде реттілікпен құрылған оқу мақсаттары педагогқа жұмысын жоспарлауға, балалардың жетістіктерін бағалауға жəне оларға оқудың келесі кезеңдері туралы ақпарат беруге мүмкіндік береді.

2. Оқу мақсаттарының жүйесі 1 бөлім. Тірі табиғат

1. Табиғат əлемін танудың қарапайым əдістері. «Бақылау» ұғымын түсіндіреді. Бақылаудың кезеңдерін: бақылау жасалатын нысанды немесе процесті таңдайды, бақылау мақсатын қоюды, бақылау мерзімін анықтауды, бақылау нəтижелерін белгілеу əдістерін таңдауды, бақылау нəтижелері бойынша қорытынды жасауды біледі.

Алуан түрлі заттар жəне табиғат құбылыстары туралы түсініктерге ие, маңызды белгілері мен қасиеттерін бөліп көрсетеді, олардың негізінде объектілерді жалпылайды жəне топтастырады. Табиғаттағы маусымдық өзгерістерді атайды, ажыратады жəне бақылайды. Анықталған заңдылықтарды тұжырымдайды жəне қорытынды жасайды. Бақылау қорытындыларын суреттермен жəне шартты белгілермен арнайы күнтізбе бақылауларда немесе бақылау күнделіктерінде жəне т.б. белгілейді.

Күнделікті өмірде табиғат туралы білімнің маңыздылығын түсіндіреді.

1. Өсімдіктер əлемі. Өсімдіктерді тірі табиғаттың бөлшегі ретінде анықтайды, өсімдіктер тіршілігіне қажетті жағдайларды біледі. Адам өмірі

үшін өсімдіктердің маңыздылығын біледі. Өздеріне тəн белгілері бойынша ағаштар мен бұталардың бірнеше түрлерін атайды, ажыратады, бөлме жəне жабайы өсімдіктерді салыстырады, көкөністер мен жемістерді атайды, ажыратады жəне жалпылайды.

Табиғат күнтізбесін жүргізеді, пиязшық арқылы (пияз) көбейетін өсімдіктердің өсуі мен дамуын белгілейді.

1. Жануарлар əлемі. Табиғат бұрышындағы тірі объектілерге күтім жасауға қажетті құралдар туралы түсініктерге ие. Үй жəне жабайы жануарлардың: сыртқы келбетіне жəне жыл мезгілінің əр кезеңіндегі тіршілік əрекетіне тəн ерекшеліктері туралы біледі. Қазақстанды мекендейтін жабайы жануарлар, қыстап қалатын (тоқылдақ, торғай, шымшық жəне т.б.) жəне жыл құстары (қарлығаш, бозторғай) туралы ұғымдарға ие.
2. Адам. Адамның дене құрылысы: дене бөліктері жəне олардың атқаратын қызметі туралы біледі; сезім мүшелерін жəне олардың атқаратын қызметін атайды; адамның физикалық ерекшелігін: сезімін білдіру мүмкіндігін (қуаныш, қайғы, таңдану жəне т.б.) түсінеді. Адам өміріне қажетті жағдайларды (ауа, су, тамақ, қозғалыс) біледі.

1. бөлім. Өлі табиғат

1. Өлі табиғат денелері мен заттары. Өлі табиғат нысандары: көмір, құм, сазбалшық, мұнай, гранит туралы түсініктерге ие; олардың қасиеттерін жəне міндеттерін атайды. «Дене», «зат» түсініктерін ажыратады. Дененің заттардан тұратынын, бір немесе бірнеше заттардан тұруы мүмкін екендігін түсінеді. Таза ауаның жəне судың маңызы туралы біледі. Судың үш қасиеті туралы білімді меңгерген.

Өлі табиғаттың денелері мен заттарын адам қолымен жасалған заттардан ажыратады. Адам қолымен жасалған заттарға ұқыпты қарайды. Телефон, компьютер, теледидар, радионың маңызы туралы жəне оларды қолданудың кейбір қарапайым ережелерін біледі.

1. Табиғат құбылыстары. Тірі жəне өлі табиғаттағы маусымдық өзгерістер туралы біледі. Табиғат құбылыстары: жел, найзағай, жаңбыр, тұман, шық, қырау, бұршақ, сүңгі, тамшы, жылымық туралы түсініктерге ие.

2-бөлім. Физикалық құбылыстар

Балалардың физикалық құбылыстар туралы білімдерін дамыту: жарық (жарық беретін нысандарды атау – от, күн, шырақ), дыбыс (табиғаттағы дыбыстың көздерін анықтау), жылу (жылудың көздерін атау), электр жəне магниттілік (электр тоғының табиғи көзін атау, магнитті қолдану жолдарын атау). Белгілерді салыстыра білу, ұқсастықты жəне айырмашылықты көрсету.

1. Қозғалыс жəне күш. Біздің қозғалмалы заттар əлемінде өмір сүретінімізді түсінеді: ағаштар тербеледі, құстар ұшады, машиналар жүреді, кемелер жүзеді жəне т.б. Заттарды қозғалысқа келтіретін күштер бар екендігін біледі. Заттық əлем туралы түсініктерге ие: өндірісте адамдардың еңбегін жеңілдететін жəне тұрмыста жайлылық жасайтын заттар туралы (мысалы, миксер, калькулятор, роботтар, компьютер,машиналар, көтергіштер жəне т.б.).
2. Жарық. «Жарық» түсінігі туралы ұғымға ие, жарық көздері (от, күннің көзі, шырақ) туралы біледі жəне атайды.
3. Дыбыс. Табиғаттағы дыбыстың шығу көзін, жəндіктердің шығаратын (шегірткенің) дыбыстарын анықтайды. Көкекті, тоқылдақты, бұлбұлды дауыстары бойынша, қалалардағы дыбыстың негізгі шығу көзін (поезд, жедел жəрдем, өрт сөндіру машинасы) анықтайды.
4. Жылу. «Жылу» ұғымын түсіндіреді. Жылудың шығу көзін атайды.
5. Электрлік жəне магниттілік. Магниттің қасиеттерін жəне күнделікті өмірде адамның магнитті пайдалану жолдарын біледі. Электрдің табиғи көздерін атайды: найзағай, көптеген балықтар электрді қорғану жəне қорегін іздестіру үшін қолданады (электрлі скат - қорғану үшін, акулалар - қорегін іздестіру үшін).

1. бөлім. Табиғатты қорғау

Жануарлар мен өсімдіктердің, жəндіктердің барлық түрлерін сақтау қажеттілігі туралы ұғымдарын кеңейту.

1. Табиғатқа қамқорлық. Табиғатқа зиян келтіруі мүмкін жағдайлар мен əрекеттерді біледі. Табиғатта өзін-өзі ұстаудың (ағаш жапырақтарын жұлмау, гүлді жұлмау, гүлзарларды таптамау, ұяны бұзбау, қоқыс тастамау) қарапайым ережелерін орындайды. Саңырауқұлақ пен кейбір жидектердің түрлерін жинау ережелерін біледі.

Ауа мен судың ластану себептерін біледі. Тірі жəне өлі табиғаттың өзара байланысын түсіндіреді. Жануарлар мен өсімдіктердің тіршілігін өзгерістерге ұшыратуы мүмкін себептерді атайды.

«Қызыл кітап» жəне оның өкілдері туралы ұғымдарға ие. Адамның жануарлар жəне өсімдіктер əлемін қорғау қажеттілігі туралы біледі.

15-параграф. «Шығармашылық» білім беру саласы

1. Мақсаты мектеп жасына дейінгі балаларда шығармашылық қабілеттердің, ойлау мен қиялдың қалыптасуына, эстетикалық талғамы мен эмоционалды-сезімдік саласының, өзінің ішкі жан дүниесін көркемдік формада жеткізе білуге деген ұмтылысын дамытуға, өнер құралдарымен тəрбиелеуге жəне музыкалық-көркемдік əрекет тəсілдері мен ойын арқылы өнер əлеміне баулуға жағдай жасау болып табылады.
2. «Шығармашылық» білім беру саласы бойынша ұсынылатын сабақ түрлері:

1. сурет салу,
2. мүсіндеу,
3. аппликация,
4. музыка.

1. «Шығармашылық» білім беру саласындағы сабақтардың оқу жүктемесі

16-параграф. Сурет салу

1. Мақсаты бейнелеу өнерінің негіздеріне, өзін көркемдік жұмыстар арқылы көрсете білуге ынталандыру арқылы мектеп жасына дейінгі балалардың шығармашылық қабілеттерін қалыптастыру болып табылады.
2. Міндеттері:

білуге деген құштарлығын, шығармашылық қиялын, фантазиясын, есте сақтау қабілетін дамыту,

сурет негіздері туралы білімдерін жəне көркемдік материалдармен, құралдармен жұмыс істеудің бастапқы дағдыларын қалыптастыру,

көркем-эстетикалық талғамды дамыту жəне бейнеленген образдарды түсіну сезімін тəрбиелеу,

ойын   жəне   көркем-музыкалық  əрекет   арқылы   шығармашылыққа қажеттілікті дамыту,

қол моторикасы мен көру зейінін жəне қабылдауды дамыту,

заттарды   олардың   кеңістіктік     арақатынасына   сəйкес     бейнелеу дағдыларын дамыту,

шыдамдылыққа, еңбексүйгіштікке тəрбиелеу

ұлттық бейнелеу өнеріне баулу арқылы патриотизмге тəрбиелеу.

1. «Сурет салу» сабағының мазмұны оқу бөлімдері бойынша ұйымдастырылған, олар күтілетін нəтижелер түрінде берілген оқу мақсаттарын көздейтін бөлімшелерден тұрады. Əрбір бөлімше ішінде реттілікпен құрылған оқу мақсаттары педагогқа жұмысын жоспарлауға, балалардың жетістіктерін бағалауға жəне оларға оқудың келесі кезеңдері туралы ақпарат беруге мүмкіндік береді.

2. Оқу мақсаттарының жүйесі

1. бөлім. Сурет негіздері

1. Сызықтар жəне сызық түрлері

Сызықтардың алуан түрін (түзу, қисық, ирек-ирек, ирелең) қолдана отырып, затқа қарап жəне елестету арқылы қарапайым заттарды жəне күрделі емес сұлбалардың суретін салады. Түрлі ұлттардың қолданбалы өнеріне тəн əртүрлі түстермен өрнектің элементтерін қолданады. Қазақ ою-өрнегінде кездесетін табиғаттың бейнесін бере біледі.

Түзу сызықтың түрлі үйлесімділігінде құрылған қазақ өрнегінің элементтерінің суретін салады, оларға тəн элементті қолдана отырып құрастыруды, элементтерді сұлбаның, форманың ортасына жəне шетіне орналастыруды, қарапайым формаға түзу, ирек, жіңішке, жалпақ сызықтарды, сақиналарды, дөңгелектерді, бояуларды, нүктелерді ырғақпен орналастыра отырып өрнектерді құрастырады. Қиялын жеткізеді.

1. Пішін жəне үйлесімділік.

Қарапайым геометриялық пішіндерді қолдану арқылы негізгі форманы, заттардың бөліктерін, үйлесімділігін салады. Бірыңғай мазмұнда сурет салу үшін, біркелкі заттардың көлемі мен бөліктері бойынша (көктемдегі табиғаттың қарапайым суреттері), ағаш бұтағы, бұтаның жапырағы немесе

гүлі, кейбір дала жəне бақша гүлдері, түрлі аңдардың өздеріне тəн ерекшеліктерін жəне т.б. қарап бейнелейді. Геометриялық пішіннің жеңілдетілген түрінде, пішінін құрастыру үшін, заттардың құрылысын көреді, шығармашылық қиялы мен кеңістіктік ойды жеткізеді.

1. Түс. Қағаздың түсін таңдайды жəне бейнені жасау үшін бояуларды сəйкестендіреді, əртүрлі түстің фонымен сəйкес жылы жəне суық түстерді қолданады, тақтайшаға бояуларды араластырады. Қоршаған орта заттарынан жəне құбылыстарынан түстердің түрлерін таниды, оларды көркем жұмыста өзінің ойын жеткізу үшін қолданады. Басты түстерді, табиғи жəне жасанды жолмен алынған бояуларды, күн сəулесі спектрінің негізгі түстерін, құрамдас түстерді негізгі түстерден алады, түстерді араластырудың қарапайым ережесін (қызыл жəне көк түсті қосқанда – күлгін түс, көк жəне сары түстің қоспасы – жасыл түсті беретінін жəне т.б.) біледі.
2. Текстура

Алуан түрлі көркем материалдарды жəне олардың қасиеттерін біледі. Түрлі текстураны бейнелеу арқылы бейнеленетін кейіпкердің мінезін немесе бейненің сипатын, заттың пішінін, көлемін беруге болатынын түсінеді.

Негізгі көркем материалдармен қарапайым жұмыс жасау техникасын, дəстүрден тыс тəсілдермен жұмысты меңгерген.

1. Композиция

Жеке заттарға қарап немесе есте сақтау арқылы суреттердің, өрнектер мен оюлардың композициясын құрастыра алады. Бейнені қағаз бетіне үйлесімді орналастырады, суреттегі түсті үйлестіреді. Əртүрлі түстерді үйлестіру арқылы бейнеленетін заттың, табиғат құбылысының көңіл-күйін беруге болатынын түсінеді. Кеңістіктік ойлауды: бейнені қағаздың төменгі жағына, қағаздың барлық бетінде орналастыруды меңгерген.

1. бөлім. Құралдармен жəне материалдармен жұмыс тəсілдері, еңбек гигиенасын, құралдармен жұмыс істеуде қауіпсіздік техникасын сақтау

1. Құралдармен жəне көркем материалдармен жұмыс тəсілдері.

Түрлі материалдармен жұмыс жасай біледі, қарындаштарды (графитті жəне түрлі түсті), бояуларды (гуашь, акварель) дұрыс таңдайды. Құрал- жабдықтармен жəне көркем материалдармен жұмыс жасаудың қарапайым техникасына ие.

1. Құралдармен жұмыс істеуде еңбек гигиенасын, қауіпсіздік техникасын сақтау. Қарапайым еңбек дағдыларын игерген: жұмыс орны мен жұмыс істеу барысында құралдарды өздігінен ретке келтіреді: үшкір құралдарды, көркем материалдарды жəне т.б. орнына қояды. Жеке бас гигиенасының ережесін сақтайды: жеке сүлгі қолданады, киімді (алжапқышты) жинастырады.

17-параграф. Мүсіндеу

1. Мақсаты мүсіндеу арқылы өзін көрсетуде шығармашылық қабілеттерін, сенсорлық жəне эстетикалық қабылдауын қалыптастыру болып табылады.
2. Міндеттері:

мүсіндеуге қызығушылығын, шығармашылық қиялын, фантазиясын, бақылағыштығын қалыптастыру,

қолдың ұсақ моторикасын дамыту,

мүсіндеуге арналған түрлі материалдармен жұмыс жасауда қарапайым білімдері мен дағдыларын қалыптастыру,

заттардың, мүсінделетін бұйымдардың пішіні мен өлшемі туралы кеңістіктік түсініктерін қалыптастыру,

заттарды шынайы бейнесіне қарап, елестетіп, ойдан шығарып мүсіндеу дағдыларын дамыту,

мүсіндеу барысында түрлі бейнелерді, олардың сипатының, пішінінің, пропорцияларының, фактураларының, зат қозғалыстарының ерекшеліктерін өздігінен бере білу дағдыларын дамыту,

көркем-эстетикалық    талғамды    қалыптастыру   жəне    бейнеленген образдарға жанашырлық сезімдерін тəрбиелеу,

қарапайым еңбек дағдыларына, еңбексүйгіштікке тəрбиелеу,

қазақ халқының ұлттық сəндік-қолданбалы өнер желісін мүсіндеуде қолдану арқылы патриоттық сезімге тəрбиелеу.

1. «Мүсіндеу» сабағының мазмұны оқу бөлімдері бойынша ұйымдастырылған, олар күтілетін нəтижелер түрінде берілген оқу мақсаттарын көздейтін бөлімшелерден тұрады. Əрбір бөлімше ішінде реттілікпен құрылған оқу мақсаттары педагогқа жұмысын жоспарлауға, балалардың жетістіктерін бағалауға жəне оларға оқудың келесі кезеңдері туралы ақпарат беруге мүмкіндік береді.

1. Оқу мақсаттарының жүйесі 1-бөлім. Мүсіндеу бағыты

1. Заттық мүсіндеу.

Жануарлар мен адамдардың, құстардың пішінін, көкөністер мен жемістердің үлгілерін, таныс заттарды бір кесек ермексаздан (сазбалшықтан жəне т.б. материалдардан), алдымен олардың жалпы пішінін, содан кейін бөлшектерін мүсіндейді. Мүсіндеудің түрлі тəсілдерін жəне қосымша материалдарды пайдаланады. Бөліктердің салыстырмалы көлемін сақтай біледі, мүсінделген пішіннің бөліктерін нықтап бекітеді, олардың біреуін екіншісіне қосып, бекітілген жерді тегістейді, саусақтардың қимылымен немесе кескішпен пішіннің бетін жөндейді.

1. Сюжеттік мүсіндеу. Қоршаған орта тақырыбына, ертегі жəне əңгімелердің, халық өлеңдерінің желісі бойынша сюжеттік композиция құрады. Алған біліктері мен дағдыларын жеке мүсіндеуді, ойынға арналған ұжымдық мүсіндеуді орындауда, мереке күндері бөлмені, үйшікті, алаңқайды

безендіруде қолданады. Өлшемдік қатынасты, бейненің мəнерлігін, адамның қимылына тəн мəнерлікті береді, кескішті қолдана отырып пішіннің бетін безендіреді; тұғырда бұйымды орналастыру техникасын біледі; бір тұғырға бірнеше пішінді орналастыра отырып, біртекті заттардан мазмұн құрады.

1. Сəндік мүсіндеу. Шығармашылықпен жұмыс жасайды: алдын-ала тақырыпты ойластырады, сурет түрінде алдын-ала үлгі құрады жəне жұмыс барысында оған сүйенеді, заттың пішінін өсімдік немесе геометриялық өрнектермен шартты түрде безендіреді.

Бұйымдарды, заттарды жəне т.б. халық ертегілері, аңыздардың желісі бойынша көркем табиғи материалдардан сəндік элементтерді қолданып, безендіреді. Қауіпсіздік техникасын сақтап, дəстүрден тыс құралдарды, мүсіндеуге арналған заттарды (бұйымдарды) қолданады.

1. бөлім. Еңбек гигиенасын, құралдармен жұмыс істеуде қауіпсіздік техникасын сақтау

1. Мүсіндеуге арналған материал жəне құралдармен жұмыс істеу.

Мүсіндеуге арналған көркем жəне дəстүрден тыс құралдармен жұмыс жасай алады, кескіштерді (өздері жасауға ыңғайлы болу үшін ағаштан жасалуы мүмкін жəне пластмассадан жасалған) қолданады. Көркем жəне табиғи материалдармен жұмыс жасаудың қарапайым еңбек дағдыларын игерген. Пайдаланатын материалдарға жəне құралдарға ұқыпты қарайды, жұмыс орны мен жұмыс істеу барысында құралдарды өздігінен тəртіпке келтіреді: үшкір құралдарды, сазбалшықты, ермексазды, тақтайшаларды жəне т.б. өз орнына қояды. Жеке бас гигиенасының ережесін сақтайды: қолын жуады, жеке сүлгіні қолданады, көркем жұмысты орындауға арналған киімді (алжапқышты) жинастырады.

18 -параграф. Аппликация

1. Мақсаты жапсыруды құрастыру арқылы мектеп жасына дейінгі балалардың шығармашылық қабілеттерін қалыптастыру болып табылады.
2. Міндеттері:

халық   кəсіптері,   материалдар  мен   құралдар  туралы  түсініктерін қалыптастыру,

зат бейнесін бөлшектерден құрастыру, бөлшектерден шаблон арқылы,

есте сақталған бейне арқылы, елестету арқылы композиция құрау дағдыларын дамыту,

қайшымен жұмыстың негізгі тəсілдерін меңгеру (қайшылардың арнайы қауіпсіз үлгілерін қолдану),

геометриялық жəне өсімдік өрнектері негізінде жырту, өру жəне қағазбен жұмыста пайдаланылатын түрлі аралас техникаларды қолданып, симметриялық, сұлбалық, көпқабатты пішіндерді қию техникасын меңгеру,

сенсорлық қабылдауды, көркемдік-эстетикалық талғамды дамыту, композиция құрау дағдыларын дамыту,

жапсыруда түс, пішін, өлшем, т.б. көркемдік мəнерлілік құралдарын пайдалану,

қарапайым еңбек дағдыларына тəрбиелеу,

жапсыруда қазақ халқының ұлттық сəндік-қолданбалы өнер желісін қолдану арқылы патриотизмге тəрбиелеу.

1. «Аппликация» сабағының мазмұны оқу бөлімдері бойынша ұйымдастырылған, олар күтілетін нəтижелер түрінде берілген оқу мақсаттарын көздейтін бөлімшелерден тұрады. Əрбір бөлімше ішінде реттілікпен құрылған оқу мақсаттары педагогқа жұмысын жоспарлауға, балалардың жетістіктерін бағалауға жəне оларға оқудың келесі кезеңдері туралы ақпарат беруге мүмкіндік береді.

2. Мақсаттар жүйесі

1. бөлім. Аппликация бағыттары

1. Заттық аппликация

Түрлі тақырыптарға жапсыруды құра алады: қоршаған ортаның шынайылық желісі негізінде, халық ертегілері, мультфильмдердің мазмұны бойынша жəне т.б., қағазбен жəне қайшымен жұмыстың қарапайым тəсілдерін қолданып, қайшымен жұмыс істейді. Қиып алудың негізгі  түрлерін игерген: бүктелген сызығы бойынша қағаз парағын түзу қию, шаршының бұрыштарын дөңгелетіп, дөңгелек пішінді қиып алу, бірнеше рет бүктелген қағаз парағынан тіктөртбұрышты, үшбұрышты, дөңгелек пішіндерді қиып алу.

Қиып алудың түрлі тəсілдерін қолданады: симметриялық (көбелек, инелік, қызғалдақ, Қарша қыз, зымыран) немесе ортасынан бастап қайталанатын бөлікті кезектестіру (түймедақ, қар бүршігі); ұсынылған күрделі контуры бойынша (жануарлар, құстар, балықтар).

Дағдыларын жеке жəне ойынға арналған ұжымдық жапсыруды орындауда, мереке күндері бөлмені, үйшікті, безендіруде қолданады.

Ойдан жапсыру дағдыларын игерген.

1. Сюжеттік аппликация

Тақырыпқа немесе сюжетке сəйкес түрлі заттарды қиып алады жəне жапсырады. Болашақ композицияның сюжеті мен бөліктерін ойластырады, нысандардың көлемін, пішінін, түрлі заттардың бөліктерін, құрылымын ескере отырып, оларды негізге бірізділікпен жапсырады.

1. Сəндік аппликация

Түстің ашықтығын салыстыруды қолдана отырып, ырғақ, симметрия заңдылығы бойынша безендірудің түрлі элементтерін (геометриялық, өсімдіктер пішіндері, құстардың, жануарлардың, адамдардың пішіндерінің жиынтығын) қиып алады жəне біріктіреді. Стильдей біледі, шынайы заттарды сəнді жасайды, олардың құрылысын жалпылайды, үлгілерді жаңа қасиеттерімен түрлендіреді. Халық өнері туралы ұғымға ие, тұрмыстық бұйымдарды халық өрнектерімен безендіреді. Ұлттық өрнектердің алуан түрлілігін; түстердің, композицияның сəйкестігін көрсетеді, қағаздың парағын жекелеген элементтермен толықтырады, жапсырудың негізгі жəне қосалқы бөліктерін бөліп көрсетеді.

1. бөлім. Құралдармен жəне көркем материалдармен жұмыс тəсілдері, еңбек гигиенасын, құралдармен жұмыс істеуде қауіпсіздік техникасын сақтау

1. Қайшымен жұмыс істеу əдістері

Қиып алудың техникасын игерген. Қайшыны дұрыс қолданады.

1. Материалдармен, құралдармен жұмыс істеу

Материалды өңдеу (бүктеу, қию, желімдеу) біледі, құралдарды орынды (қайшы, желім, қылқалам, сүлгі жəне т.б.) қолданады. Сабақтарда алуан түрлі материалдарды: қағаз, ермексаз, мата, кептірілген жапырақтар мен гүлдер, түрлі-түсті ұнтақ жармасы немесе ұсақталған жұмыртқаның қабығын жəне т.б. қолданады. Түрлі материалдардың қасиеттерін біледі (қағаз, жарма, ағаш жапырақтары жəне гүлдер, дақылдар, сабан, мата жəне т.б.), геометриялық пішіндер мен түстерді ажыратады, көлемі бойынша бөліктер қатынасын орнатады жəне бөліктерді бүтін етіп біріктіреді, құрылымын, кеңістіктегі заттың орнын көрсетеді, қағаздың бетінде бағдарлайды. Жұмыс орнын жəне жұмыс барысында құралдарды өздігінен ретке келтіреді: ұшы үшкір құралдарды орнына қояды, қайшымен жұмыс істеудің қауіпсіздік ережесін сақтайды.

19-параграф. Музыка

1. Мақсаты алуан түрлі музыкалық іс-əрекет арқылы шығармашылық қабілеттерін қалыптастыру, эмоционалдық-сезімдік саланы, адамгершілік- эстетикалық сапаны дамыту, ұлттық музыкаға жəне өзге де елдердің музыкасына тұрақты қызығушылық пен сүйіспеншілікке тəрбиелеу болып табылады.
2. Міндеттері:

музыкалық мəнерлілік құралдары, негізгі музыка формалары мен жанрлары туралы қарапайым түсініктерін қалыптастыру,

дыбыс жоғарылығын есту жəне ырғақтық дағдыларын қалыптастыру, музыка туралы өз пікірін білдіру дағдыларын қалыптастыру,

əн айтудың бастапқы дағдыларын қалыптастыру,

ұрмалы-шулы аспаптарда ойнау арқылы суырыпсалмалық қарапайым дағдыларын, ырғақты қозғалыстарын қалыптастыру,

аспаптық   музыкаға   қызығушылық  пен   ұрмалы-шулы  аспаптарда музыка ойнау дағдыларын дамыту,

балаларға арналған музыка аспаптарында ойнау арқылы сенсорлық қабылдауын жəне қол моторикасын дамыту,

дыбысталу тембрі бойынша кейбір музыка аспаптарын анықтау, музыканы                    тыңдау   жəне    орындау   барысында   өз   сезімдері   мен

толғаныстарын сипаттау арқылы тілдік дағдыларын дамыту,

өнер ретінде музыкаға деген сүйіспеншілікті тəрбиелеу,

балаларға арналған қазақ халық əндерін орындау, халық музыкасы мен Қазақстан композиторларының музыкасын тыңдау арқылы патриотизмге тəрбиелеу.

1. «Музыка» сабағының мазмұны оқу бөлімдері бойынша ұйымдастырылған, олар күтілетін нəтижелер түрінде берілген оқу мақсаттарын көздейтін бөлімшелерден тұрады. Əрбір бөлімше ішінде реттілікпен құрылған оқу мақсаттары педагогқа жұмысын жоспарлауға, балалардың жетістіктерін бағалауға жəне оларға оқудың келесі кезеңдері туралы ақпарат беруге мүмкіндік береді.

2. Мақсаттар жүйесі

1. бөлім. Музыкалық сауаттылық

1. Музыкалық мəнерлілік құралдары (əуен, қалып, ырғақ, қарқын, тембр, динамика, регистр). Баланың рухани əлемін байытатын, мейірімділік сезімдерге, эстетикалық толғаныстарға ынталандыратын, бастапқы музыкалық талғамның қалыптасуына ықпал ететін алуан түрлі əндерді, кейбір бастапқы дыбыстың жоғарылығы мен ырғақтық түсініктерді біледі. Əуенді (əуенділік, қимылды,үздік-создық, асықпай, жылдам), шығарманың түрін (əннің бастамасы, қайырма, кіріспе) тыңдап, сипаттай алады.
2. Музыка жанрлары. Музыкалық жанрларды: күй, əн, би, маршты ажырата алады. Таныс əндер мен қайырманың əуенін ажырату арқылы есту дағдыларына ие. Тыңдалған музыкалық шығармалардың (əндер, қайырмалар, музыкалық ойындар жəне т.б.) сипатын ажыратады.
3. Музыка формасы. Əннің бастамасы жəне қайырмасын ажырата біледі, аспаптардың дыбысталуын ажыратады, ырғақтық сипатты, əуендік айналымды байқайды.

1. бөлім. Балаларға арналған музыка аспаптарында əн салу жəне ойнау

1. Əн айту. Бастапқы əн айту дағдыларына ие.
2. Аспаптарда ойнау. Балаларға арналған музыкалық аспаптарда ойнау дағдыларына ие: ксилофон, металлофон, сылдырмақ, үшбұрыш, марокаста, қазақ ұлттық музыкалық аспаптарында: тұяқ, асатаяқ, дауылпаз жəне т.б. Таныс əндерді жеке жəне шағын топпен орындайды. Топтық жұмыс дағдыларына ие, бір-бірін, музыканы тыңдай біледі.

Музыканы тыңдай біледі, түсінеді, оның сипатын, жоғары регистрін ажыратады. Таныс музыкалық аспаптарды дыбысталу тембрі бойынша ажыратады. Балаларға арналған ұрмалы аспаптарда қарапайым əндердің ырғағын, жеке жəне ансамбльмен əннің бастамасын орындай алады. Қазақ ұрмалы аспаптарда ойнаудың бастапқы дағдыларын игерген: асатаяқ, тоқылдақ, қоңырауы бар жыланбас; фортепианоның сүйемелдеуімен балаларға арналған музыкалық аспаптарда ансамбльде ойнайды. Ырғақ суретін бере отырып, үйлесімді, əннің бастамасын ойынмен сүйемелдеп ойнай алады.

1. бөлім. Музыкалық шығармашылық

1. Музыкалық-ырғақты қозғалыстар. Би-ойын шығармашылығы дағдыларын көрсетеді, театрлық қойылымдарды, əндерді сахналауда түрлі бейнелерді көркем орындайды. Анық ырғақты жүріспен марштың сипатын, билейтін музыканың сипатын жеңіл, ырғақты би қимылдарымен бере алады, жартылай отыруды (серіппе) орындайды, қимылды музыкамен сəйкестендіреді, қарапайым би қимылдарын - жарты қадамды игереді; қазақ би қимылдарының элементтерін орындайды.

Музыка сипатын қимыл арқылы береді, қазақ жəне орыс  халықтарының би элементтерін орындайды.

1. Музыкалық импровизация. Шығармашылық қабілетті, балаларға арналған музыкалық аспаптар, би-ырғақтық қимылдар, дауыс арқылы суырыпсалмалық қарапайым дағдыларды көрсетеді, ырғаққа сай мəнерлі қимылдайды, музыкалық ойындар ойнайды, қол ұстаса əндетіп жүреді, би қимылдарын орындайды.

20-параграф. «Əлеумет» білім беру саласы

1. Мақсаты əлеуметтік ортаға бейімделу біліктерін қалыптастыру, кез келген ортада еркін бірлесе əрекет ету, өз Отанына сүйіспеншілік таныту, адамгершілік-рухани білім негіздерін дамыту болып табылады.
2. «Əлеумет» білім беру саласында келесі сабақ түрлері ұсынылады:

1. өзін-өзі тану,
2. қоршаған ортамен таныстыру,
3. экология негіздері.

1. «Таным» білім беру саласы бойынша ұсынылатын сабақтардың оқу жүктемесі:

21-параграф. Өзін-өзі тану

1. Сабақтардың мазмұны əрбір баланың қайталанбас даралығының мəнін түсінуге, өзінің ішкі əлемін жасау арқылы өзінің табиғи қабілеттері мен шығармашылық əлеуетін ашуға бағытталған.
2. Мақсаты балаларда өзіне жəне қоршаған ортаға шартталған əлеуметтік мəні зор бейімделуді қалыптастыру болып табылады.
3. Міндеттері:

рухани адамгершілік құндылықтарды қалыптастыру,

құрдастары мен ересектерге бағытталған мейірімділік қарым-қатынасын, өзінің эмоциялары мен сезімдерін білдіре білуді дамыту,

адамгершілік мінез-құлық негіздерін тəрбиелеу.

1. Мектеп жасына дейінгі балалардың жас ерекшеліктерін ескеріп,

«Мен- адаммын», «Қарым-қатынас қуанышы», «Адамгершілік əліппесі», «Мен жəне менің əлемім» бөлімдерінің негізгі базалық мазмұны барлық білім беру салалары арқылы кіріктіру ұстанымдары негізінде жүзеге асырылады.

«Мен - Адаммын» - Өзін тануға қызығушылық білдіреді; өзінің «Мен» жəне есімімен, əлеуметтік, жыныстық рөлі арасындағы байланысты сезінеді, өзінің, пікіріне, қылықтарына талдау жасай алады жəне оларға адамгершілік тұрғыдан баға береді, өзінің сезімдерін тыңдайды, адами құндылықтар туралы бастапқы түсініктерге ие: өмір, отан, денсаулық, адам, отбасы, достық, табиғат.

«Қарым-қатынас қуанышы» Қарапайым мінез-құлық ережелерін сақтай алады, өз-өзіне қызмет көрсетудің бастапқы дағдыларын игерген, балалар ұжымында қарым-қатынас жəне өзара əрекет жасай алады, адами қасиеттер туралы бастапқы түсініктерге ие: мейірімділік, сүйіспеншілік, сыйластық, қамқорлық, адалдық, мақтаныш сезімі, патриотизм, сондай-ақ, жағымсыз қылықтар, айналасындағы табиғаттың сұлулығын қуанышпен қабылдайды, табиғатқа қамқорлық танытады.

«Адамгершілік əліппесі». Балалар ұжымында қарым-қатынас жəне

өзара əрекет жасай алады, ойын барысында өзінің жəне басқалардың қызығушылығын үйлестіре біледі, өзара көмек көрсетуге, отбасында жəне құрдастары арасында ынтымақтастыққа дайын екендігін білдіреді, адамгершілік сезімдерін білдіреді, жақсы жəне жаман қылықтарды ажырата алады, салауатты өмір салтының қарапайым дағдыларын игерген жəне оны түсінеді.

«Мен жəне менің əлемім». Бейнелі ойлай біледі, қиялдай алады, өзінің қабілетін жəне мүмкіндігін шығармашылық əрекетте (музыкада, ойында, биде, театрландырылған қойылымда) көрсетеді. Қоршаған ортамен адамгершілік қарым-қатынас (отбасымен, балабақшамен, қоғамдық ортамен) тəжірибесіне ие. Отанға, табиғатқа, туған халқына, туып-өскен үйіне сүйіспеншілік танытады.

22-параграф. Қоршаған ортамен танысу

1. Мақсаты балалардың қоршаған орта, адамдардың іс-əрекеті жайлы түсінігін кеңейту болып табылады.
2. Міндеттері:

балаларда жақындарына деген сүйіспеншілік сезімі, оларға қамқорлық көрсету ұмтылысы, туған еліне, қаласына деген бауырмалдық пен оның тарихына қызығушылық таныту сияқты адамгершілік сапаларды тəрбиелеу,

адам еңбегіне деген құрмет сезімін қалыптастыру, адам қолымен жасалғанның барлығына ұқыпты қарауды; балалардың сөйлеу тілін, зейінін, қиялын дамыту,

Қазақстан Республикасы аумағында тұратын басқа ұлттың адамдарына, олардың мəдениеті мен салт-дəстүрлеріне мейірімділік жəне құрметтілік қарым-қатынасқа тəрбиелеу.

1. «Қоршаған ортамен танысу» сабағының мазмұны оқу бөлімдері бойынша ұйымдастырылған, олар күтілетін нəтижелер түрінде берілген оқу мақсаттарын көздейтін бөлімшелерден тұрады. Əрбір бөлімше ішінде реттілікпен құрылған оқу мақсаттары педагогқа жұмысын жоспарлауға, балалардың жетістіктерін бағалауға жəне оларға оқудың келесі кезеңдері туралы ақпарат беруге мүмкіндік береді.

2. Оқу мақсаттарының жүйесі 1-бөлім. Мен жəне қоғам

1. Мен жəне менің отбасым. Туыстық байланысты түсінеді, ата- анасының, отбасы мүшелерінің аты-жөнін, мектеп, сыныптың нөмірін атайды, үйден мектепке дейінгі жолды анықтайды. Өз отбасының мүшелеріне қамқорлық білдіреді, үй тапсырмаларын орындайды, өзінің мейірімді сезімдерін отбасы мүшелеріне сөзбен жеткізеді. Отбасы мүшелеріне деген өзінің қарым-қатынасын, жақындарына деген өзара сыйластық, қамқорлық негізінде құра біледі.
2. Менің мектебім. Мектеп қызметкерлерінің еңбегі туралы (директор, оқу бөлімінің меңгерушісі, шаруашылық меңгерушісі, мұғалім,

кітапханашы, еден жуушы, аспаз, аула сыпырушы, медбике, көлік жүргізушісі) ұғымдарға ие. Мектеп қызметкерлеріне сыйластық танытады.

1. Мамандықтар. Əртүрлі мамандық иелері мен олардың еңбегінің ерекшеліктері, маңызы туралы біледі. Өз ата-анасының жəне туыстарының еңбегі туралы əңгімелейді. Ересектердің еңбегіне деген қызығушылық жəне оның нəтижесіне деген құндылық қатынасын білдіреді.

Ауыл шаруашылық саласы мамандары (фермер, тракторшы, комбайншы, көкөніс өсіруші, бақташы, қойшы, сауыншы жəне т.б.) жəне олардың еңбек əрекеттері, бидайды өсіру кезеңдері туралы біледі. Нанды жəне азық-түлік тағамдарын қадірлей біледі, қала тұрғындары үшін ауыл шаруашылық еңбегінің маңыздылығын түсінеді.

Қоғамдық игілік туралы ұғымға ие. Қоғамдық игілікті сақтау мен ұлғайтуға ұмтылысын жəне қажеттілігін білдіреді.

1. Көлік, байланыс құралдары. Арнайы көлік құралдарының көп түрлілігі, олардың атқаратын қызметі, жұмыстың нақты түрлерін орындауға арналған жабдықтар (суаратын машина, жедел жəрдем, өрт сөндіру машинасы, қар тазалайтын машина) туралы ұғымдарға ие.

Көлікте жұмыс істейтін адамдарға құрметпен қарайды, көлік түрлері (жердегі, ауадағы, судағы, су астындағы), байланыс құралдары, олардың адам өміріндегі маңызы туралы біледі.

Телефонның, компьютердің, теледидардың, радионың атқаратын қызметтері жəне оларды қолданудың кейбір қарапайым ережелері туралы біледі.

1. бөлім. Менің туған өлкем

1. Туған өлке. Өзі туған елді мекені, туған елі туралы біледі. Өз өңірінің климаты мен табиғатын сипаттайды. Өз өңірінің суретін/сызбасын бейнелейді.

1. бөлім. Тарих беттерінен

1. Қазақстанның тарихи тамырлары. Қазақстан Республикасы – үлкен көп ұлтты мемлекет екендігі, байырғы тұрғындардың жəне басқа ұлттардың өз мəдениеті (тұрмыстық заттар, киімдер, ерекше ұлттық өзгерістер), салт- дəстүрі бар екендігі, табиғи байлықтары, біздің республикамыздың жетістіктері туралы біледі. Көрнекі материалдарды зерделеу негізінде қазақ халқының көшпенділік тұрмысын сипаттайды. Тарихи тұлғалардың жəне көрнекті батырлардың рөлін түсіндіреді.Ұлы Отан соғысы ардагерлерінің ерлігіне құрмет танытады.
2. Өнер жəне мəдениет. Киіз үйдің құрылысы мен жабдықтарын атайды, олардың қолданыстағы икемділігін түсіндіреді. Қазақтың ұлттық салт-дəстүрлері, туған өлкенің мəдениеті мен тұрмысы, Қазақстанның халықтары (татарлар, орыстар жəне басқалары) туралы біледі. Ұлттық қолданбалы өнер туралы алған түсінігі мен əсерлерін (суреттер, фотосуреттер арқылы) түрлі тəсілдермен жеткізеді.

Халықтық дəстүрлерге негізделген үлкендерге жəне өзінен кішкентайларға құрметпен қараудың адамгершілік мінез-құлық ережесін орындайды.

3.3 Тəуелсіз Қазақстан. Біздің еліміздің бас қаласы - Астана жəне оның көрікті жерлері (Бəйтерек, Ақорда, Бейбітшілік жəне келісім сарайы, Океанариум жəне т.б.), Қазақстанның ірі қаласы – Алматы туралы біледі. Қазақстан Республикасының Президентін, мемлекеттік рəміздерді біледі. Əнұранды біледі жəне оң қолын сол жақ кеудесіне қойып орындайды.

23-параграф. Экология негіздері

1. Мақсаты табиғаттағы барлық тіршілік иесіне жауапкершілік қарым-қатынасты, экологиялық сауаттылық жəне мəдениет негіздерін қалыптастыру болып табылады.
2. Міндеттері:

қарапайым экологиялық білімдерін, экологиялық мəдениет негіздерін қалыптастыру,

қоршаған ортаға жағымды қарым-қатынасты, оның қайталанбастығы мен əсемдігін түсінуді қалыптастыру,

табиғатқа қамқорлық қарым-қатынас дағдыларын, табиғатты сақтауға деген ынталарын жəне біліктерін қалыптастыру,

табиғат құбылыстарындағы себеп-салдардың байланыстарын орната

білу.

1. «Экология негіздері» сабағының мазмұны оқу бөлімдері бойынша

ұйымдастырылған, олар күтілетін нəтижелер түрінде берілген оқу мақсаттарын көздейтін бөлімшелерден тұрады. Əрбір бөлімше ішінде реттілікпен құрылған оқу мақсаттары педагогқа жұмысын жоспарлауға, балалардың жетістіктерін бағалауға жəне оларға оқудың келесі кезеңдері туралы ақпарат беруге мүмкіндік береді.

1. бөлі. Тірі табиғат

1. Өсімдіктерге қамқорлық жасау. Табиғат бұрышындағы өсімдіктерге күтім жасайды, табиғатты бақылаудың күнтізбесін жүргізеді.Табиғатта өзін ұстай білудің ережесін, орманды өрттен қорғаудың қажеттілігін             түсіндіреді.                  Адамның                        өміріндегі        орманның маңызын,ормандардың жойылу себептерін түсіндіреді. Адамның табиғатты қорғайтынын, орманды арнайы адамдар (орманшы) бақылайтынын біледі. Қалалық орта жағдайында өсімдіктер мен жануарлардың тіршілігіне қолайсыз экологиялық факторлардың əсерін түсінеді. «Қызыл кітапқа» енгізілген өсімдіктерді атайды. Адамдар табиғатты жақсы білмегендіктен, көп өсімдіктердің жойылып кеткендігі туралы түсінікке ие. Табиғаттың сұлулығы баға жетпес құндылық, сондықтан оны қорғау қажет екенін түсінеді.
2. Жануарларға қамқорлық жасау. Табиғат бұрышындағы жануарларға қамқорлық (қалтауыз, теңіз шошқасы, тасбақа, балықтар, құстар